TETRA zdobywa Europę

TETRA zdobywa Europę

Pasma standardu TETRA

Na razie wykorzystanie tych pasm radiowych nie jest obligatoryjne i w każdym kraju traktowane indywidualnie - stosownie do potrzeb i możliwości technicznych (uwalnianie częstotliwości radiowych). W Polsce przewiduje się używanie w sektorze policyjnym pasma dolnego o docelowej szerokości 2x5 MHz w zakresie częstotliwości 380-385 MHz i 390-395 MHz. Podobne ograniczenia wobec komunikacji cywilnej (pasmo górne w zakresie 410-430 MHz) powodują, że mimo teoretycznej dostępności pasma 2x10 MHz (400 dupleksowych kanałów radiowych) można obecnie korzystać w Polsce jedynie z części cywilnego pasma o szerokości około 2x1,5 MHz. Sytuacja ta jednak ciągle podlega zmianom.

TETRA zdobywa Europę

Struktura czasowa ramek systemu TETRA

W obrębie każdego z pasm funkcjonują jednokierunkowe kanały radiowe (nośne) o szerokości 25 kHz, z dupleksowym odstępem 10 MHz do transmisji dwukierunkowej. W jednym kanale radiowym jest zdefiniowana podstawowa ramka TDMA, zawierająca cztery szczeliny czasowe (o czasie trwania 14,166 ms), z których każda może być przeznaczona do pojedynczej transmisji głosowej lub przekazu danych. Efektywna szerokość pasma zajmowana przez jeden kanał rozmówny wynosi 6,25 kHz (4x6,25=25 kHz), a kodowanie w kanale radiowym następuje z zastosowaniem różnicowej modulacji kwadraturowej p/4 DQPSK (Differential Quaternary Shift Keying) z przesunięciem fazy &##960;/4.

Niezwykle ważną cechą systemu trankingowego TETRA w sytuacjach kryzysowych jest elastyczne dostosowywanie pojemności i przepływności kanałów w czasie rzeczywistym do aktualnych potrzeb użytkowników. Wiąże się to z jednoczesną koordynacją wielu działań operacyjnych jednostek i zespołów różnych służb publicznych. W takich sytuacjach sprawne funkcjonowanie systemu (bez wzajemnego blokowania kanałów) ma zasadnicze znaczenie dla prowadzenia akcji. Jest to możliwe dzięki ustaleniu priorytetów połączeń poszczególnych użytkowników, odpowiedniemu limitowaniu czasu trwania poszczególnych połączeń oraz możliwości przydzielania zmiennej liczby szczelin do konkretnego połączenia (zmiana przepływności). Drugą istotną cechą standardu TETRA jest możliwość tworzenia grupowych połączeń rozmównych, za pomocą których uczestnicy wydzielonej, chociaż rozproszonej, grupy operacyjnej mogą się porozumiewać jednocześnie, jakby korzystali z jednego kanału komunikacyjnego.

W standardzie TETRA zdefiniowano trzy klasy usług o wzrastającym poziomie bezpieczeństwa. W klasie 1 (Clear Mode) w ogóle nie stosuje się szyfrowania, a identyfikacja jest opcjonalna. W klasie 2 (SCK Mode) szyfruje się kluczem statycznym SCK (Static Cipher Key). Najwyższy poziom utajnienia daje klasa 3 (DCK Mode): informacje szyfruje się kluczami dynamicznymi (DCK, CCK, GCK, MGCK), a identyfikacja jest obligatoryjna.

Największą zaletą standardu jest umożliwianie prowadzenia szyfrowanych transmisji danych bezpośrednio z radiotelefonów i terminali przenośnych, także stacjonarnych. W zależności od potrzeb i stopnia utajnienia informacji użytkowa szybkość transmisji może się zmieniać od 2,4 kb/s (wysoki stopień zabezpieczenia) do maksymalnej przepływności 28,8 kb/s - bez zabezpieczeń.

Przyjmuje się, że typowy pojedynczy (wyspowy) system TETRA może objąć od 100 do 100 tys. użytkowników, natomiast pokrycie powierzchniowe w zasięgu jednej stacji bazowej (komórki) może wynieść od 50 km2 do terenu całego kraju. Działanie sieci na tak dużych obszarach wymaga wielu wzajemnie połączonych węzłów SCN (Switching Control Mode), sterujących pracą poszczególnych stacji bazowych BS (Basic Station) w terenie. Z producentów stacjonarnej infrastruktury systemu TETRA najwięcej urządzeń komunikacyjnych do aplikacji cywilnych (pasmo 410-430 MHz) dostarczają: ETELM, Motorola, Nokia, OTE/Marconi, Rohde&Schwarz, Siemens ICM, Simoco/Frequentis oraz Tait. Oddzielna i liczniejsza grupa to firmy produkujące radiotelefony pasma cywilnego: Cleartone, DeTeWe, ICOM, Kenwood, Maxon, Motorola, Nokia, OTE/Marconi, Siemens ICM, Simoco i Tait.

Cywilna TETRA w Polsce
Zarz±dzanie taborem transportowym w systemie ELETTRA (TETRA)
Pierwszy w Polsce cywilny system trankingowy TETRA, o dużej pojemności abonenckiej, został zainstalowany i oddany do użytkowania w listopadzie 2002 r. we Wrocławiu.

Cywilny system miejskiej łączności dyspozytorskiej o tak dużej pojemności został zaprojektowany na jednolitej radiowej infrastrukturze komunikacyjnej, w celu zapewnienia łatwej współpracy służb porządkowych i publicznych miasta: Straży Miejskiej, Wydziału Transportu Urzędu Miasta oraz miejskiej komunikacji tramwajowej i autobusowej.

W dalszej kolejności przewiduje się włączenie do systemu służb ratujących życie, czyli Straży Pożarnej, Straży Miejskiej i Służb Ratownictwa Medycznego, a w sytuacjach kryzysowych - Centrum Zarządzania Kryzysowego.

Ważną cechą systemu jest możliwość utworzenia bezpośredniej łączności radiowej, gwarantującej stałą współpracę wszystkich miejskich służb bezpieczeństwa i transportu publicznego i sprawne prowadzenie akcji ratunkowych. System ma również przyspieszyć podejmowanie decyzji w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń, za pośrednictwem już istniejącego i wyposażonego w odpowiedni sprzęt radiokomunikacyjny Centrum Zarządzania Kryzysowego. Cyfrowa transmisja TETRY pozwala bowiem nie tylko na przesyłanie w systemie głosu, ale także danych, map i obrazów - informujących na bieżąco o stanie konkretnych zagrożeń (kolizje, pożary, powodzie). Ma to w rezultacie zapewnić mieszkańcom Wrocławia większego bezpieczeństwo, którego zabrakło (między innymi z powodu fatalnej komunikacji) w czasie wielkiej powodzi w 1997 r.

System zainstalowano na platformie trankingowej ELETTRA firmy Marconi, zgodnej z europejskim standardem TETRA, z zastosowaniem radiotelefonów Motoroli klasy MTM i MTP (pasmo górne standardu). Wszystkie istotne moduły centralnego węzła sterującego ELETTRA SCN (Switching Control Node) zostały podwojone (zasilanie, systemy sterowania przełączaniem, przetwarzanie i łącza), wraz z redundancją zasilania stacji bazowej zainstalowanej na najwyższym kominie elektrociepłowni miejskiej.

Wstępnie dla systemu przydzielono cztery radiowe kanały częstotliwościowe (TETRA czterokanałowa). Zapewnia to jednoczesną łączność w 16 kanałach komunikacyjnych standardu (15 dla użytkowników i jeden systemowy) w radiowym paśmie komercyjnym 2x10 MHz o zakresie 410-430 MHz.

Projektowaniem i uruchomieniem infrastruktury TETRA dla wrocławskiego programu "Bezpieczne Miasto" zajęła się poznańska firm Emax SA. Za dostawę odpowiednich radiotelefonów Motoroli odpowiadała firma Aksel z Bielska, a za wdrażanie pierwszych aplikacji dla wrocławskiej komunikacji miejskiej - dział informatyki MPK. Wstępne koszty zainstalowania systemu TETRA dla Wrocławia oszacowano na co najmniej 11 mln złotych.


TOP 200