Urządzenia pamięci masowych

Podstawową pamięcią masową w komputerach PC pozostaną w najbliższych latach dyski magnetyczne. Rozwój technologii umożliwia stopniowe zwiększanie gęstości upakowania informacji oraz skracanie czasu dostępu do niej. Standardowa pojemność pojedynczego dysku osiągnęła obecnie wartość ok. 2 GB przy średnim czasie dostępu ok. 12 ms i prędkości obrotowej talerzy ok. 5400 obr./min. Dla komputerów PC dostępne są też dyski o pojemnościach powyżej 6 GB i czasem dostępu ok. 8 ms. Najbardziej wydajne, dostępne napędy to dyski Cheetah o prędkości obrotowej 10000 obr./min, przeznaczone przede wszystkim do serwerów i stacji roboczych.

Wzrost gęstości upakowania i szybkości obrotowej talerzy następuje w sposób ewolucyjny, ale rosnąca wydajność komputerów wymaga zwiększenia przepustowości interfejsów łączących napędy z systemem, która nie może rosnąć w sposób ciągły. Obecnie standardowy interfejs Fast ATA oferuje maksymalną szybkość transmisji, wynoszącą 16,6 MB/s. Nowe, wchodzące na rynek dyski wykorzystują interfejs Ultra DMA (DMA/33), umożliwiający transmisję z maksymalną szybkością 33 MB/s. Napędy takie opracowała już Quantum, a można oczekiwać, że wkrótce wprowadzą takie modele również inni producenci. Prawdopodobnie w przyszłym roku nastąpi szybka popularyzacja tego interfejsu w komputerach PC. Choć dyski DMA/33 są zgodne z wcześniejszymi standardami i można je dołączać do starszych komputerów, wykorzystanie ich wysokiej przepustowości wymaga znacznej modyfikacji systemu i zastosowania nowego typu płyty głównej. Obecnie takiego rodzaju płyty oferuje Intel (z chipsetem 440LX i gniazdem Slot 1 dla procesora Pentium II), a także np. tajwańska firma FIC (płyta PA-2007 wyposażona w chipset VIA Apollo VP2 i gniazdo Socket 7 dla Pentium).

Choć napędy dysków magnetycznych pozostają wciąż podstawowym urządzeniem do zapisu danych, szybko rozwija się technologia dysków optycznych. Czytniki CD-ROM są obecnie standardowym wyposażeniem komputerów PC. W ostatnim roku można było zaobserwować wyścig producentów we wprowadzaniu nowych modeli o wyższej prędkości odczytu. Obecnie dostępne są napędy CD-ROM o 24-krotnej prędkości (wartość maksymalna osiągana tylko przy odczycie wewnętrznej powierzchni płyty CD). Jeszcze w tym roku pojawią się czytniki o maksymalnej prędkości 32-krotnej. Modele takie zapowiedziała Toshiba. Wyścig ten spowodowała wzrastająca konkurencja i szybka obniżka cen - wymusza to wprowadzanie innowacji i nowych modeli, aby utrzymać produkty na rynku. Dodatkowym bodźcem było pojawienie się nowego typu czytników optycznych DVD (Digital Versatile Disk), oferujących znacznie większą pojemność ok. 4-18 GB, w zależności od wersji. Z punktu widzenia użytkownika - korzyści wynikające z posiadania napędu CD-ROM o wysokiej prędkości są najczęściej niezauważalne. Większość standardowych, używanych na co dzień, aplikacji pracuje z podobną wydajnością przy korzystaniu z czytnika o prędkości 8-krotnej, jak i 24-krotnej. Przewiduje się, że sprzedaż napędów CD-ROM osiągnie maksymalny pułap w 1998 r. - później zaczną one ustępować miejsca napędom DVD.

Duża popularność czytników CD-ROM sprzyja rozwojowi technologii zapisu płyt optycznych. Urządzenia do jednokrotnego zapisu dysków CD-R są dostępne już od dawna i oferowane przez wielu producentów. Ich standardowe parametry to: 2-krotna szybkość zapisu i 6-krotna odczytu. Natomiast nowością na rynku są napędy CD-RW, umożliwiające wielokrotny zapis informacji na płytach optycznych. W niektórych zastosowaniach mogą one stanowić konkurencję dla dysków magnetycznych - jeśli czas dostępu do danych nie jest parametrem krytycznym. Ze względu na wysoką cenę, napędy CD-R i CD-RW są wykorzystywane przede wszystkim w systemach profesjonalnych, ale można oczekiwać, że już w przyszłym roku staną się urządzeniami, wchodzącymi na rynek masowy.

Wolniej, niż oczekiwano rok temu, rozwija się rynek napędów DVD. Jest to nowa generacja czytników płyt optycznych o wysokiej pojemności, wynoszącej ok. 4 GB, 9 GB lub 18 GB na jednym dysku zależnie od rodzaju zapisu (jedno- lub dwustronny i jedno- lub dwuwarstwowy). W perspektywie mają one zastąpić nie tylko napędy CD-ROM, ale również magnetowidy, oferując możliwość odtwarzania filmów wideo wysokiej jakości. Są to czytniki łączące funkcje peryferii komputerowych z urządzeniami elektroniki użytkowej. Mimo obiecującego początku, gdy w ub.r. nastąpiło porozumienie grupy firm opracowujących różne technologie zapisu płyt optycznych i uzgodnienie jednolitego standardu DVD, jak dotąd popularność napędów jest niewielka. Wynika to m.in. z małej liczby filmów wideo na dyskach DVD - ich producenci obawiają się, że wysoka cyfrowa jakość zapisu ułatwi nielegalne kopiowanie i przyniesie im straty. Uzgodniono wprawdzie standardowe metody zabezpieczania plików na dyskach DVD przed kopiowaniem, ale na efekty tego posunięcia trzeba poczekać. Systemy zabezpieczające zmniejszają też atrakcyjność DVD wśród potencjalnych użytkowników, ponieważ nie będą oni mogli odtwarzać dysków zakupionych za granicą. Podział na strefy geograficzne, w których będą stosowane odmienne algorytmy zabezpieczeń, ma być liczny - w Europie może być ich wiele. Nawet w przyszłym roku DVD nie opanuje jeszcze rynku.

Natomiast na koniec tego roku Toshiba zapowiedziała prezentację napędu, umożliwiającego zapis dysków optycznych DVD. Będzie to prekursor urządzenia, które ma ok. roku 2000 wyprzeć z rynku magnetowidy.