W przypadku Enterprise liczba maszyn wirtualnych zwiększa się do 4, także w ramach jednej licencji można bez łamania postanowień licencyjnych uruchomić jedno wystąpienie na maszynie fizycznej oraz kolejne 4 wirtualne (lub tylko cztery wirtualne na innym hypervisorze).

W obu przypadkach (Standard i Enterprise) jeśli planowana jest instalacja na serwerze fizycznym oraz wirtualizacja w ramach licencji, to system hosta nie może pełnić dodatkowych ról oprócz uruchomienia środowiska wirtualnego oraz możliwości zarządzania nim.

Ze wszystkich edycji największe możliwości w zakresie wirtualizacji daje wersja Datacenter. Przy zakupie jednej licencji można uruchomić nieograniczoną liczbę wystąpień wirtualnych systemów.

Dodatkowo planując środowisko wysoko dostępne w postaci klastra wirtualizacyjnego trzeba wziąć pod uwagę fakt, że obsługę tej konfiguracji udostępnia dopiero wersja Enterprise.

W wersji Windows Server 2012 z uwagi na zmiany w liczbie edycji oraz sposobie licencjonowania (na procesor), zmianie uległy też możliwości wirtualizacyjne. W edycji Standard oprócz systemu fizycznego można uruchomić 2 instancje wirtualne, a w przypadku Datacenter analogicznie jak w Windows Server 2008 nieograniczoną liczbę maszyn wirtualnych systemu serwerowego 2012.

Jedynym ograniczeniem w tych przypadkach jest liczba posiadanych licencji na procesory fizyczne.

Oczywiście tak samo jak w Windows Server 2008, jeśli posiadany system serwerowy jest wykorzystany jako host dla kolejnych maszyn wirtualnych, to instancji fizycznej można używać wyłącznie do zarządzania i obsługi instancji wirtualnych.

Wiele wątpliwości i obaw budzi możliwość wykorzystania w sytuacji awaryjnej drugiego serwera - hosta lub wykonywanie kopii maszyn wirtualnych i przechowywanie ich na innym hypervisorze w trybie offline na wypadek ewentualnych awarii. Czy jest to zgodne z licencją? Umowa licencyjna EULA mówi o tym, że w ramach każdej nabytej licencji na oprogramowanie można utworzyć i przechowywać dowolną liczbę wystąpień oprogramowania serwera na dowolnym serwerze lub nośniku magazynowania.

Podsumowanie

Do wersji 2008 systemu serwerowego licencjonowanie tego typu systemów było dość zagmatwane i użytkownikom w niektórych sytuacjach trudno było określić, czy chcąc skorzystać z określonej konfiguracji nie łamią postanowień umowy. Dopiero od wersji Windows Server 2012 wprowadzenie przez Microsoft licencjonowania na procesor oraz ograniczenie liczby edycji, które de facto nie różnią się od siebie funkcjonalnością, a jedynie uprawnieniami do wirtualizacji, znacznie poprawiło zrozumienie zawiłych warunków licencji na korzystanie z tych produktów. Oprócz samych systemów pozostaje oczywiście jeszcze kwestia usług oraz innych produktów serwerowych (Remote Desktop Services, SQL Server, Exchange Server), które zazwyczaj licencjonowane są na odrębnych zasadach i oczywiście podwyższają koszt wdrożenia pojedynczego serwera świadczącego te usługi. Na szczęście w produktach Microsoft widać trend do upraszczania życia administratorom w kwestii wykorzystania systemów serwerowych. Oby został on utrzymany w kolejnych wersjach.

Linki

Najczęściej zadawane pytania dot. licencjonowania - www.microsoft.com/pl-pl/licencje/about-licensing/product-licensing-faq.aspx#tab_4

Licencje CAL - www.microsoft.com/pl-pl/licencje/about-licensing/client-access-license.aspx

Licencjonowanie Serwera Terminali - www.licencje-microsoft.pl/category/windows-server-2088r2/

Licencjonowanie Servera 2008 R2 - www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=18795