Jaki UMTS w Polsce?

Podobnie jak w wielu krajach europejskich, budowa sieci UMTS/WCDMA jest przesądzona i w Polsce. Teraz pozostaje jedynie kwestia, jak je realizować, kiedy będą powszechnie dostępne usługi 3G oraz który z operatorów zdobędzie największą liczbę klientów. Podstawą wdrażania systemów UMTS jest znowelizowana decyzja URTiP, nakładająca na operatorów posiadających koncesje (PTC, Polkomtel, Centertel) obowiązek uruchomienia sieci 3G do 1 stycznia 2006 r. oraz uzyskanie 20% pokrycia kraju zasięgiem sieci UMTS do końca 2007 r. Czasu pozostało więc niewiele.

Na uzyskanie kontraktów związanych z UMTS niecierpliwie czekają producenci i dostawcy infrastruktury. Podczas gdy pierwsze wyspowe instalacje systemów 3G już powstają, operatorskie przetargi na ogólnopolską infrastrukturę tych sieci są w trakcie negocjacji przez wszystkich operatorów. Ich wynik będzie znany dopiero pod koniec roku.

Największe szanse mają producenci markowego sprzętu radiokomunikacyjnego: Ericsson, Nokia, Motorola, Lucent, Nortel, Alcatel i Siemens, przy czym według Gartnera, największy udział w segmencie WCDMA ma obecnie Ericsson (34% rynku światowego), a tuż za nim plasuje się Nokia (28%). Ericsson jako pierwszy rozpoczął masową produkcję systemów WCDMA (2001 r.), a w połowie 2004 r. był dostawcą większości (19) z 32 komercyjnie działających na świecie sieci WCDMA (w tym 11 w Europie). Jest również dostawcą sprzętu transmisyjnego UMTS dla Słowenii, pierwszego systemu 3G działającego komercyjnie od 2003 r. w tej części Europy. Firma nie preferuje konkretnych odbiorców swych urządzeń komórkowych i stara się współpracować z wszystkimi, nawet wzajemnie konkurującymi operatorami w Polsce.

Pozyskiwanie klientów i operatorów 3G w Polsce dopiero się rozpoczyna. Dzięki poprawie szybkości transmisji oraz pojemności sieci UMTS, operatorzy będą mogli świadczyć usługi mobilne nie tylko indywidualnym odbiorcom, ale przede wszystkim w pakietach usług biznesowych dla małych i średnich przedsiębiorstw. Testowane przez operatorów wersje poszczególnych rozwiązań 3G wcale nie przesądzają o wyborze konkretnego rozwiązania jako docelowego na obszarze kraju, zwłaszcza że przetargi sprzętowe są jeszcze w toku.

Znacznie prostsza sytuacja jest natomiast w terminalach 3G, chociaż ich ceny są wysokie. Po pierwszym oficjalnie dostępnym na polskim rynku wielozakresowym i dwusystemowym telefonie 3G Motoroli A835 (GSM09/18/19/UMTS) pojawiają się kolejne, a wśród nich Nokia 7600, Sony Ericsson Z1010 oraz najnowszy telefon Nokia 6630 (GSM/EDGE/UMTS). Nie uwzględniając promocji operatorskich, za wszystkie trzeba zapłacić ponad 2000 zł. W notebookach można instalować karty Lucent Merlin U530, których cena także przekracza 2000 zł.

Pierwsze koty za płoty

Po wielu krajowych pokazach sprzętu radiokomunikacyjnego UMTS, w tym roku ruszyły w Polsce pierwsze sieci zainstalowane w stolicy.

Konsorcjum PTC (sieci Era i Heyah) rozpoczęło w sierpniu tego roku wielomiesięczne testowanie własnej sieci UMTS przez ponad 2 tys. wybranych abonentów wyposażonych w dwusystemowe telefony komórkowe 2G/3G. W sieci testowej uruchomionej w Warszawie, przy użyciu ok. 200 nadajników, zastosowano aparaturę radiokomunikacyjną Siemensa, który również zaoferował terminale komórkowe. W kolejnych miastach PTC zamierza wdrażać sieci UMTS dopiero po osiągnięciu sukcesu w stolicy, zapewniając tam dostęp do mobilnego Internetu w technologii EDGE (128 kb/s). Zdaniem Andrzeja Ochockiego, szefa projektu UMTS dla PTC, na terenie całego kraju już można korzystać z bezprzewodowego Internetu Ery, ale w wolniejszej technologii GSM/GPRS, czyli z szybkością do 54 kb/s. Z informacji uzyskanych od pierwszych użytkowników, w centrum Warszawy można korzystać z transmisji danych z szybkością 320-380 kb/s, co wydaje się bardzo dobrym wynikiem. Nie wiadomo jednak jak sieć zachowa się pod pełnym obciążeniem.

Od 2 września, po prowadzonych od lutego testach UMTS w Warszawie, pierwszym operatorem, który zaoferował komercyjny dostęp do sieci, jest Polkomtel (Plus GSM). Nie oznacza to jednak wcale, że usługi te zrobiły się powszechne. Ponad 60 masztów nadawczych z zainstalowanym na nich sprzętem radiokomunikacyjnym 3G to za mało jak na potrzeby tak wielkiej metropolii. Firma zamierza zwiększyć do końca tego roku ich liczbę do 100 nadajników, ale może okazać się to niewystarczające do uzyskania pełnego pokrycia w ponad milionowej aglomeracji. Komercyjną ofertę najprostszych usług w sieci UMTS Polkomtel udostępnił, wykorzystując rozwiązanie radiokomunikacyjne Nokii. Usługi 3G Polkomtela działają na podstawie trzech technologii transportowych: WCDMA, EDGE i GPRS. Według Adama Suchenka z Plus GSM, z komórkowych usług wideoobrazowych - opartych na technologii WCDMA (do 384 kb/s) - można korzystać jedynie w stolicy, natomiast technologia pomostowa EDGE (do 236 kb/s) do pakietowej transmisji danych jest dostępna również w ok. 20 większych miastach kraju. Pozostała część kraju jest objęta pakietową transmisją danych w technologii GPRS, która udostępnia szybkość do 53,6 kb/s oraz szybką transmisję danych w technologii HSCSD, dzięki której można uzyskać przepływność do 56 kb/s.