Kierunki rozwoju oprogramowania portalowego

Portale stają się coraz powszechniejszym elementem infrastruktury przedsiębiorstwa, często o znaczeniu krytycznym.

Portal może być czymś więcej niż jeszcze jednym rodzajem dostępu do aplikacji i zawartości. Wraz z powiększaniem się zakresu pracy wykonywanej online (zwłaszcza w kontekście web services) się może stać odpowiednikiem desktopu, na którym realizuje się procesy biznesowe.

W nowym podejściu do portali coraz większego znaczenia nabierają takie zagadnienia, jak integracja aplikacji, przepływ zadań (workflow), projektowanie aplikacji, zarządzanie zawartością i współpraca.

Według prognoz Gartner Dataquest, oprogramowanie portalowe będzie stosowane do budowania różnych typów portali, w szczególności portali przedsiębiorstw, wertykalnych (vortali), B2B, a nawet megaportali. Portale przedsiębiorstwa mogą być ukierunkowane wewnętrznie (B2E) lub zewnętrznie - B2B oraz B2C. Tworzenie portali przedsiębiorstw (wśród których przeważają portale B2E) to metoda konwergencji różnorodnych, funkcjonujących w przedsiębiorstwach aplikacji i procesów biznesowych.

Zdaniem Gartnera, w rozwoju technologii portalowych można wydzielić trzy generacje (zob. rys. 1). W opinii analityków tej firmy zestawy zintegrowanych pakietów oprogramowania - które zawierają serwer aplikacyjny, oprogramowanie integracyjne i inne komponenty - będą się stawać normą, a nie wyjątkiem. Przewidują oni też, że zestawy te będą bardziej inteligentnie wykorzystywać możliwości zarządzania zawartością, wiedzą i procesami. Użytkownicy mogą oczekiwać zwiększonego bezpieczeństwa, możliwości automatyzacji procesów biznesowych i lepszej obsługi web services, a rozwiązania oferowane przez dostawców będą w większym stopniu oparte na standardach, co pozwoli na lepszą integrację produktów różnych dostawców.

Portale ewoluują w stronę platform roboczych, które mogą się zmieniać zgodnie z rolami i zadaniami użytkowników, oferując im odpowiednią zawartość, aplikacje i sposobność współdziałania.

Na rynku portalowym już od jakiegoś czasu odbywa się konsolidacja, ale rok 2003 ma przynieść zdecydowane zmiany. Niezależnych dostawców portali pozostanie niewielu, a duże firmy, takie jak IBM, Sun czy BEA Systems, udoskonalą swoją ofertę. Klienci sektora przedsiębiorstw otrzymają więc szerszą ofertę usług, ale od mniejszej liczby dostawców.

Umacnia się tendencja konsolidacji produktów przez łączenie w jednym portalu mechanizmów współpracy oraz zarządzania zawartością, wiedzą oraz procesami biznesowymi itp. Jest to podejście określane przez Gartnera jako tworzenie "inteligentnych zestawów dla przedsiębiorstw".

Nieodzowna standaryzacja

Przeznaczeniem standardów w tym wypadku jest ułatwianie pracy projektantom i prostsze łączenie aplikacji z portalami. Jeszcze nie tak dawno większość dostawców portali tworzyła własne portlety - komponenty aplikacji zagnieżdżone w portalu. Wobec braku standardów wybór użytkowników był ograniczony do takich portletów lub ponoszenia kosztów czasochłonnych przedsięwzięć związanych z kodowaniem ich we własnym zakresie.

Standardy powinny wyeliminować te niedogodności. Specyfikacja Web Services for Remote Portals, proponowana przez OASIS (Organization for Advancement of Structured Information Standard), ma umożliwić współdzielenie zawartości i aplikacji zgodnych z WSRP przez różnorodne portale. Java Portlet API jest kolejną propozycją standardu definiującą interfejs aplikacyjny Javy do aplikacji portalowych.

Ratyfikacja tych standardów jeszcze nie nastąpiła, a dostawcy już dążą do ułatwień w integracji aplikacji i zawartości. (IBM wprowadził narzędzie o nazwie Click-to-Action, pozwalające na integrację portletów bez wspomagania przez specjalistów IT.)