Rynek firm komputerowych

Znamienne dla polskiego rynku komputerowego wydarzenie miało miejsce pod koniec 1997 r., kiedy okazało się, że Optimus, dotychczasowy lider wśród firm komputerowych, stracił pierwszeństwo na rzecz amerykańskiego Hewlett-Packarda. Wszystko wskazuje na to, że z prymatem zagranicznych firm na polskim rynku trzeba się pogodzić. Wiele polskich firm szuka więc specjalizacji i kapitału, który pozwoli im pełnić rolę równorzędnych partnerów zachodnich koncernów.

W roku 1998 po raz pierwszy można było kupić akcje Prokomu, Softbanku, Apeximu. Kilka innych firm przełożyło giełdowe debiuty ze względu na słabą koniunkturę. Zaplanowane publiczne emisje akcji mają nastąpić w tym roku.

Po kilku spektakularnych połączeniach polskich firm komputerowych w poprzednich latach, w 1998 r. proces ten niemal całkowicie zatrzymał się, wbrew światowym tendencjom. Firmy zwiększają swoją konkurencyjność, łącząc się w silne grupy kapitałowe. W roku 1998 powstały co najmniej trzy takie grupy.

Światowy konflikt pokoleń

Na świecie miniony rok zostanie odnotowany przez kronikarzy jako rok fuzji. Łączyły się banki, firmy farmaceutyczne, producenci samochodów. Rekord padł również w przemyśle informatycznym. Ponad 9 mld USD zapłacił Compaq za Digital Equipment. Była to nie tylko największa, ale i najważniejsza transakcja - olbrzymie przedsięwzięcie organizacyjne, dzięki któremu Compaq wszedł do pierwszej ligi firm komputerowych. Wcześniejszy rekord należał do 3Com, który w 1997 r. zapłacił za US Robotics prawie 7 mld USD.

Przejęcie Digital Equipment to przejaw zmiany pokoleniowej. "Nastoletni" Compaq pieniądze na kupno Digitala uzyskał dzięki technologii PC. Kiedy Compaq zaczynał odnosić pierwsze sukcesy w montowaniu klonów IBM PC, dla zbliżającego się do czterdziestki Digitala kończył się okres prosperity. Firma nie zauważyła szalejącej dookoła rewolucji PC, wypadła z rynku, a wysiłek konieczny do odzyskania pozycji sprzed lat okazał się ponad jej siły.

Wcześniej ofiarą konfliktu pokoleń padł IBM, najpotężniejsza firma komputerowa na świecie, dwukrotnie większa od drugiego w stawce rywala. Na przejęcie IBM oczywiście nikogo nie było stać, a w ostatnich latach firma znacznie lepiej radzi sobie w rywalizacji z młodym pokoleniem. Ubiegły rok będzie prawdopodobnie kolejnym, w którym IBM przyniesie zysk.

Hewlett-Packard, w zależności od przyjętych kryteriów oceny, druga lub trzecia firma komputerowa na świecie, rozpoczął kolejną reorganizację. Poprzednia nie spełniła oczekiwań kierownictwa. Rick Belluzzo, wiceprezes HP i twórca pierwszej reformy, odszedł do borykającego się z problemami finansowymi Silicon Graphics. Niedługo wiceprezes może jednak powrócić do macierzystej firmy. Od czasu do czasu pojawiają się pogłoski, że Silicon Graphics prowadzi rozmowy w sprawie przejęcia. Głównym kandydatem jest właśnie Hewlett-Packard.

Szał przejęć i połączeń

Firma Netscape, która rosła razem z Internetem, została kupiona przez America OnLine, dostawcę usług internetowych. Już z nazwy nowego właściciela Netscape'a wynika, że ta transakcja nie będzie miała praktycznie wpływu na działalność firmy na polskim rynku. Producenta legendarnej przeglądarki Navigator, za którą nadal opowiada się połowa użytkowników Internetu, wyceniono na 4 mln USD. To, że Netscape został sprzedany, dla wielu stanowi potwierdzenie tezy, iż z Microsoftem trudno konkurować nawet firmie, której produkty uchodzą za najlepsze w swej kategorii i która ma silne poparcie użytkowników i przeważającej części przemysłu informatycznego.

W przemyśle komputerowym, po przejęciu Digitala, największą transakcją było wykupienie przez Nortela firmy Bay Networks, specjalizującej się w produkcji sprzętu sieciowego. Jeśli wierzyć rynkowym pogłoskom, kandydatem do przejęcia jest też Cabletron Systems. To, że amerykański koncern telekomunikacyjny zapłacił za Bay Networks aż 9 mld USD, pokazuje, iż w niedalekiej przyszłości przemysły telekomunikacyjny i informatyczny staną się tożsame.

Daleko od Polski łączyły się koncerny telekomunikacyjne. Największa transakcja to wykupienie za 40 mld USD amerykańskiego koncernu MCI przez mniejszą firmę WorldCom. Za rozszerzeniem wpływów rozglądają się dwaj inni giganci - British Telecom i AT&T. Ta ostatnia firma pod koniec ub.r. kupiła od IBM sieć Global Net-work za 5 mld USD. Jedną z przyczyn "gorączki telefonów" w przemyśle telekomunikacyjnym jest uwolnienie od stycznia br. lukratywnych rynków telefonicznych w Unii Europejskiej.