* Systemy wideokonferencyjne, dające ogromne możliwości nauczania poprzez sieć (np. ISDN). Uczniowie i nauczyciel, mający komputer ze zdalnie sterowaną kamerę wideo oraz czytnikiem dokumentów, mogą jednocześnie przesyłać prace on-line.

* Systemy typu computer-mediated communication (CMC) są nowością w edukacji i na razie wiedza o nich jest ograniczona. Technologia CMC może być uważana za jeden z elementów globalnego systemu edukacji, łączącego problematykę badawczo-organizacyjną, technologiczną, pedagogiczną, socjologiczną i ekonomiczną.

Nowa rola nauczyciela

W nauczaniu na odległość rola nauczyciela ulega zmianie. Jest on bardziej konsultantem nadzorującym nauczanie niż bezpośrednio je prowadzącym. Musi biegle posługiwać się nowoczesnym sprzętem audiowizualnym, komputerowym i telekomunikacyjnym. Również program nauczania wymaga gruntownego przemodelowania merytorycznego, nowoczesnego opracowania materiałów dydaktycznych, nagrań audio i wideo, przygotowania folii, przezroczy, opracowania scenariuszy filmów dydaktycznych itd.

Producenci oprogramowania dydaktycznego przyjęli zasadę, że powinno ono być przyjazne użytkownikowi: mieć rozbudowaną pomoc, która pozwala w szybki sposób zapoznać użytkownika z metodą posługiwania się programem, który może być dostępny na płycie CD-ROM.

Techniki pedagogiczne

W nauczaniu na odległość ważne są sprawdzone techniki pedagogiczne:

* Seminaria on-line - studenci przygotowują wcześniej materiały, prezentując je podczas seminarium. Powinno ono zakończyć się opracowaniem wniosków lub projektem pracy na następne spotkanie.

* Dyskusje w małych grupach (3-7 osób) prowadzone przez szefa grupy. Zadaniem grupy jest opracowanie wybranego tematu i określenie wniosków końcowych.

* Zespoły partnerskie - uczniowie (studenci) pracują w zespole dwuosobowym. Mobilizuje ich to do rozwiązywania problemów.

* Małe grupy robocze - rozwijają wspólne problemy, wykonują projekty badawcze i piszą wspólne prace (np. raporty, eseje). Zadania dla nich muszą być dokładnie określone. Praktyka dowodzi, że wydajność w tych zespołach jest większa, a ich uczestnicy bardziej odpowiedzialni.

* Prezentacje grupowe - uczniowie (studenci) powinni być często zapraszani do prowadzenia (moderowania) i prezentowania raportów w trakcie konferencji komputerowych.

* Symulacje - wiele zjawisk i problemów można przedstawić w postaci modeli matematycznych, a następnie za pomocą komputera dokonać ich symulacji. Takie podejście wymusza na uczniach (studentach) posiadanie szerokiej wiedzy z różnych dyscyplin i jest niezwykle atrakcyjne. Stosuje się je np. w fizyce, chemii, ekonomii i naukach technicznych.

* Zespoły debatujące są jedną z lepszych technik pedagogicznych w takich dziedzinach, jak np. ekologia. Debata pozwala na przeprowadzenie szerokiej dyskusji i powinna zakończyć się ustaleniami lub wnioskami. Wymagane jest wcześniejsze przygotowanie do dyskusji.

* Wzajemna pomoc - polegająca na wzajemnym udostępnianiu materiałów dydaktycznych, pomocy w uzyskiwaniu dostępu do informacji.

* Dostęp do dodatkowych źródeł informacyjnych i środków dydaktycznych. W edukacji on-line konieczne jest zaopatrzenie uczących się w programy dostępu do baz danych, umożliwiające telekonferencje itd.

Warunkiem powodzenia edukacji na odległość jest dostarczenie uczniowi (studentowi) profesjonalnych materiałów dydaktycznych i przygotowanie go do efektywnego samokształcenia. Wiedza zawarta w materiałach dydaktycznych powinna być uporządkowana tematycznie, natomiast programy komputerowe mają wykorzystywać możliwość interakcyjnego uczenia, symulacji procesów bądź procesu projektowania. Materiały dydaktyczne muszą mieć atrakcyjną, interakcyjną formę, motywującą do samokształcenia.