Niechęć do nauki

Mimo zalet wynikających ze szkoleń, w niektórych firmach nie są one organizowane. Zarządy firm dostrzegają w nich przede wszystkim oderwanie pracowników od pracy. Oznacza to wymierne straty, które przeważają wobec rozłożonych w czasie ewentualnych zysków. Przekonanie zarządu wymaga przedstawienia - najlepiej na piśmie - konkretnych korzyści wynikających ze szkoleń.

Dla informatyków szkolenia są dodatkowym i - w ich odczuciu - niepotrzebnym obciążeniem. Zbyt często bowiem zachodzi sytuacja, w której użytkownik nie chce nauczyć się korzystania z komputera, ponieważ „od tego jest informatyk”. Jednocześnie informatycy zbyt łatwo przyjmują na siebie rolę pierwszej pomocy, uznając, że mniej czasu i pracy zajmie spacer do użytkownika niż organizowanie szkoleń. Obie postawy są naganne, dla dobra obu stron użytkownicy powinni być ustawicznie szkoleni.

Dla użytkowników najważniejsze jest, by kursy odbywały się w czasie pracy. Jeśli tak się nie dzieje, organizowane szkolenia trafiają w próżnię. W pewnej firmie dział informatyczny zorganizował kursy. Opracowano ich program, wybrano kompetentne osoby do ich przeprowadzenia, z odpowiednim wyprzedzeniem powiadomiono zainteresowanych pocztą elektroniczną. Średnia liczba użytkowników biorących udział w szkoleniu wyniosła 2 osoby, a na wykład, który cieszył się największym powodzeniem (obsługa Norton Commandera!), przyszło 8 osób. W firmie pracowało kilkaset osób i wszystkie korzystały z komputerów. Powodem klęski był termin wykładów, który ustalono na godzinę przed rozpoczęciem pracy. Drugi cykl wykładów, zorganizowany w godzinach pracy, spotkał się z większym zainteresowaniem pracowników.

Dlatego przygotowując szkolenia, należy uwzględnić wymagania wszystkich zainteresowanych oraz przekonać ich o zaletach kursów, by praca wykonana podczas ich przygotowania nie poszła na marne.

Dwa łyki pedagogiki

Każde szkolenie powinno być przygotowane od strony pedagogicznej. Chcąc osiągnąć określone cele dydaktyczne, należy stosować odpowiednie techniki przekazywania wiedzy. Lekceważenie tych wymogów powoduje, że kursy nie przynoszą oczekiwanych efektów, stając się luźną wymianą informacji między mniej i bardziej doświadczonymi użytkownikami komputerów.

Przygotowanie szkolenia powinno rozpocząć się od określenia zakresu wiedzy, jaką chcemy przekazać słuchaczom. Na tym etapie informatyk musi współpracować z użytkownikami. Dotyczy to głównie zakresu wiedzy, jaka ma być przekazana słuchaczom. Każdy temat można bowiem omówić na różnych poziomach szczegółowości. Rzadko użytkownikom potrzebny jest dokładny wykład, w większości przypadków wystarczy zaprezentowanie najczęściej używanych funkcji programu, metod usuwania błędów i zabezpieczania efektów pracy przed zniszczeniem. Określając zakres wykładu, trzeba uwzględnić poziom, jaki prezentują słuchacze, oraz liczbę godzin, przeznaczoną na przekazanie wiedzy. Należy uzmysłowić zainteresowanym, że przy założonej liczbie godzin pewne elementy szkolenia mogą nie być możliwe do zrealizowania.

Kolejnym etapem jest przygotowanie konspektu, czyli wykazu działań, jakie będą realizowane podczas szkolenia. Powinien on zawierać przewidywany czas realizacji poszczególnych etapów szkolenia, opis form realizacji, spis ćwiczeń wykonywanych przez słuchaczy, spis środków dydaktycznych oraz cele, jakie zamierza osiągnąć wykładowca.

Na podstawie konspektu należy przygotować materiały dydaktyczne, czyli wszystko, co może wspomóc i ułatwić przekazywanie wiedzy. Na kursach informatycznych są to głównie komputery, które należy przygotować w sposób umożliwiający przeprowadzenie zaplanowanych zadań i ćwiczeń. Jeśli nie udostępniamy komputerów, trzeba przygotować urządzenia projekcyjne, pozwalające na wygodną (i skuteczną) prezentację zawartości ekranu komputera obsługiwanego przez wykładowcę.

Innymi, często spotykanymi środkami dydaktycznymi, są prezentacje za pomocą epidiaskopów. W celu przygotowania takiej prezentacji zaplanowane treści drukuje się na foliach, które kolejno są wyświetlane na ekranie. Często stosuje się także specjalnie przygotowane materiały dla słuchaczy, które zawierają kwintesencję wykładu, i które użytkownicy po wykładzie zabierają ze sobą. Dzięki nim słuchacz może korzystać z przygotowanych przez informatyka materiałów także po zakończeniu szkolenia.