Inne narzędzia (patrz ramka) pozwalają także na skuteczne odszukiwanie informacji. Można wybierać pomiędzy aplikacjami darmowymi a komercyjnymi. Ed Hastings, szef technologii z Online Computer Market, twierdzi jednak, że wśród programów public domain wybór nie jest wcale taki duży. "Skorzystaliśmy wprawdzie z jednego z darmowych programów, ale musieliśmy go uzupełnić o własne wstawki, by stał się dla nas w pełni użyteczny. Nasz wybór padł na unixowy freeWAIS" - opowiada Hastings. "Muszę jednak przyznać, że narzędzie to sprawuje się całkiem nieźle" - konkluduje.

Jednak nie wszyscy administratorzy serwerów WWW zastosowaliby produkt darmowy. Zwłaszcza, jeśli obsługują serwery o dużym natężeniu ruchu. Bryan Taylor twierdzi, że poszukiwane są wyroby nie wymagające żadnych poprawek i działające poprawnie od razu po instalacji.

Zarządzanie stronami i organizacja linków

Narzędzia do przeszukiwania zasobów służą do swoistej nawigacji po pajęczynie. Brak jest jednak dobrych aplikacji do zarządzania zasobami własnego serwera. Śledzenie powiązań pomiędzy stronami na serwerze jest zadaniem trudnym. Serwery powstają i znikają, zawartość ich stron ulega ciągłej zmianie, co sprawia, że część powiązań staje się szybko nieaktualna.

"Po zainstalowaniu serwera nasza firma kończy pracę" - mówi Jeff Moskow z firmy instalującej serwery WWW . "Zaczyna się natomiast nie kończąca się nigdy praca administratora, polegająca na utrzymywaniu aktualności wszelkich powiązań hipertekstowych. Dotyczy to każdej poważnie myślącej o obecności w pajęczynie firmy" - opowiada Moskow. Jednym z narzędzi, które poleca nasz rozmówca, jest FrontPage z Vermeer Technologies. Jest to aplikacja służąca do zarządania dowiązaniami poprzez przedstawienie graficznego obrazu grafu powiązań serwera. FrontPage automatyzuje także tworzenie formularzy i scriptów, które normalnie wymagają pracy programisty.

Zgadza się z tymi poglądami Hastings. "FrontPage jest użytecznym narzędziem do testowania serwera WWW i sprawdzania, czy wszystkie powiązania działają należycie. Na piechotę byłaby to straszna robota. FrontPage wyręcza nas - nie ma już nieczynnych powiązań, nie pracujemy też z pojedynczymi plikami - cały serwer jest jednym obiektem. To sprawia, że zawartość naszych stron może być łatwo sprawdzona, zaś zasoby - łatwo replikowane" - mówi Hastings.

Być albo nie być Unixa

Zarówno narzędzia do przeszukiwania zasobów, jak i do zarządzania dowiązaniami podlegają wielu ograniczeniom.

Związane jest to z koniecznością obsłużenia różnych platform sprzętowych i systemów operacyjnych.

Problem bierze się stąd, że większość z narzędzi było pisanych pod Unixa i dopiero niedawno zaczęły one obsługiwać serwery pajęczyny oparte o Windows NT, Macintosha i ostatnio NetWare.

Rola Unixa jest zrozumiała, jeśli weźmiemy pod uwagą internetowe korzenie pajęczyny. Ich wynikiem jest ciągła przewaga liczby unixowych serwerów. Zmusza to firmy do zatrudniania informatyków biegłych w tym systemie. "Musisz mieć doświadczenie w Unixie. My nie mieliśmy, więc skończyło się na wynajęciu specjalistów" - opowiada Young. "Jeśli znasz tylko HTML, to będziesz kaleką" - konkluduje.

"Nasz zespół to ponad 100 osobolat doświadczenia w Unixie" - mówi Stewart. Niektórzy z fachowców uważają, że narzędzia unixowe są na razie nie do zastąpienia. "Unix jest jedynym systemem, który mogę ze spokojnym sumieniem polecać instalującym serwery WWW" - mówi Taylor. "Osiągalne narzędzia są silne, powszechniejsze i łatwiejsze do wymiany niż te przewidziane dla Macintosha bądź Windows" - dodaje.

Dla firm pragnących odejść od Unixa jest nadzieja na lepsze jutro. CompuServe, O'Reilly, Associates Inc. i inni dostarczyli na rynek komercyjne wersje serwerów WWW opartych o Windows NT. Ilość narzędzi współpracujących z tymi wyrobami stale wzrasta. Novell wyprodukował NetWare Web Server (można go było obejrzeć na warszawskich targach Komputer EXPO '96 - przyp. tłum.). Na rynku jest też osiągalnych kilka innych serwerów działających w środowisku NetWare (SiteBuilder - produkcji American Internet Corp. oraz GLACI HTTPD - Great Lakes Area Commercial Internet).

Dziś wiele z narzędzi unixowych (np. Perl) jest przenoszonych na platformę NT. "Pajęczyna stanowi dobre miejsce do wprowadzania nowych produktów" - mówi Young z Poppe Tysons. Prawie cotygodniowe premiery narzędzi do zarządzania prognozują w tej dziedzinie niezwykły urodzaj.