Razem bezpieczniej

Nie oznacza to oczywiście, że takiej współpracy w Polsce w ogóle nie ma. Na poziomie lokalnym jednak współdziałanie jest często możliwe głównie dzięki dobrym relacjom i kontaktom między ludźmi - szefami poszczególnych jednostek i ratownikami, którzy się nawzajem dobrze znają, rozumieją swoje potrzeby i specyfikę pracy, potrafią odpowiednio ocenić skalę występujących zagrożeń i zrozumieć wagę pomocy, na którą mogą liczyć ze strony kolegów z innych formacji. Coraz większego znaczenia w procesie tworzenia sprawnego systemu bezpieczeństwa i ratownictwa nabierają też inicjatywy władz samorządowych. Nie ograniczają się już one tylko do kupowania nowych radiowozów dla policji lub wozów gaśniczych dla straży pożarnej. Z inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego we współpracy z Pomorskim Urzędem Wojewódzkim została opracowana koncepcja Regionalnego Zintegrowanego Systemu Ratownictwa Województwa Pomorskiego. Środki na jego realizację mają pochodzić m.in. z funduszy strukturalnych.

Sposobem na integrację ogólnopolskiego systemu reagowania kryzysowego miało być powołanie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB). Zanim jednak przystąpi ono do działań koordynacyjnych, musi uporać się z wieloma problemami organizacyjnymi i legislacyjnymi, jak chociażby regulacje dotyczące ochrony infrastruktury krytycznej. "W obowiązujących obecnie przepisach brakuje jednolitej, jednoznacznej definicji infrastruktury krytycznej" - zwracał uwagę płk Dariusz Góralski, dyrektor Departamentu Infrastruktury Krytycznej w Rządowym Centrum Bezpieczeństwa. Odrębną sprawą wydaje się być też rozwiązanie kwestii podziału kompetencji między RCB a innymi podmiotami, które z racji wcześniejszych delegacji ustawowych odpowiadają za określone obszary działań ratowniczych, jak np. Państwowa Straż Pożarna, która odpowiada za koordynację krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego i prowadzi podległe Komendzie Głównej Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności (KCRiOL).

Myśląc o jednolitym, zintegrowanym systemie, trzeba jednak pamiętać, że działania ratownicze prowadzone są nie tylko przez służby zawodowe. Ważną rzeczą, wymagającą pilnego rozstrzygnięcia, wydaje się też być znalezienie właściwego miejsca dla rzeszy ratowników-ochotników. Potencjał ochotniczych organizacji ratowniczych, takich jak OSP, TOPR, GOPR, WOPR, czy PCK wydaje się być wciąż słabo wykorzystany. Sami ratownicy-ochotnicy mają często poczucie niedoceniania ich zasług oraz niewłaściwego oceniania ich umiejętności i możliwości działania. Często też czują się spychani na boczny tor, szczególnie przy dzieleniu środków budżetowych.

"Tylko niewielka część jednostek OSP znajduje się w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. To jednak wcale nie oznacza, że reszta jest gorsza. Strażacy-ochotnicy są tak samo dobrze wyszkoleni i przygotowani do akcji ratowniczych jak strażacy zawodowi. Czasami nawet potrafią więcej, bo to co robią, robią z pasji" - mówił Zygmunt Tomczonek, wiceprezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Opinię tę potwierdza Jacek Dębicki, naczelnik GOPR. Jego zdaniem, ratownicy-ochotnicy nie ustępują dzisiaj w niczym ratownikom zawodowym. Właściwe wykorzystanie ich potencjału, zapału i umiejętności wymaga jednak również wsparcia ze strony państwa.