Uciążliwość i szkodliwość

Bezpośrednim silnym źródłem zagrożenia dla użytkowników jest wpływ wysokiego, dodatniego potencjału elektrostatycznego ekranu (9-12 kV). Potencjał ten przyciąga z powietrza ku powierzchni ekranu ujemne jony tlenu, które są niezbędne do oddychania. Prowadzi to do zakłócenia równowagi jonowej organizmu ludzkiego.

Źródłem promieniowania elektromagnetycznego są cewki odchylające, transformator oraz zasilacz. Z badań szwedzkiego laboratorium ZD Labs, które zajmowało się testowaniem monitorów wynika, że największa emisja tego promieniowania występuje w kierunkach prostopadłych do osi ekranu. W Szwecji w 1987 r., określono pierwszą na świecie normę dopuszczalnego promieniowania emitowanego przez monitory komputerowe.

Szwedzka Narodowa Komisja Normalizacyjna Przurządów Pomiarowych przyjęła ją jako standard MPR II w 1990 r.

Dziś jest on podstawą do porównań parametrów emisyjności monitorów w jednostkach natężenia pola magnetycznego. Norma MPR II dopuszcza maksymalne natężenie pola magnetycznego o wartości 250 nT w odległości pół metra od powierzchni ekranu.

Standard MPR II może być używany jedynie do przybliżonego określenia stopnia bezpieczeństwa monitorów.

Specjaliści ZD Labs kierując się normą MPR II stwierdzają, że nie ma wystarczającej liczby danych pomiarowych, by móc statystycznie określić bezpieczny dla człowieka poziom emisji. Wszyscy zgadzają się co do jednego, że niższa emisja oznacza bezpieczniejszą pracę przy komputerze.

Mechanizm oddziaływania monitora na zdrowie jest bardzo złożony i obiektywnie nie w pełni wyjaśniony.

Z prawnego punktu widzenia praca przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych zaliczana jest do pierwszego stopnia szkodliwości dla zdrowia.

Komputera nie należy się jednak bać, jeżeli zachowane będą wypracowane przez specjalistów normy bezpieczeństwa i higieny pracy.

W szkole i w biurze

W większości publikacji organizację komputerowego stanowiska pracy określa się schematami ergonomicznymi takimi jak: właściwe biurko, krzesło, wystrój pomieszczenia, odpowiednie ustawienie elementów zestawu komputerowego (szczególnie monitora i klawiatury) itp. Ma to niewątpliwie ogromne znaczenie przy organizacji pojedynczego stanowiska pracy dla zawodowych operatorów komputerowych. Natomiast w warunkach szkolnych, gdzie jest wiele stanowisk dla uczniów i jedno stanowisko komputerowe dla nauczyciela, mniejsze praktyczne zastosowanie mają szczegółowe zasady ergonomiczne. W ciągu dnia roboczego jest duża rotacja grup i wprost niemożliwe, aby dopasować każde stanowisko do potrzeb każdego ucznia. Krótki czas przebywania przy monitorze nie ma ujemnych skutków, dla których ergonomiści zalecają stosowanie przebadanych struktur przestrzennych. Nauczycieli informatyki interesują raczej parametry określające szkodliwe promieniowanie bowiem nagminne jest, że uczniowie mają tendencję do pochylania głowy i tułowia jak najbliżej ekranu monitora.

Dzięki wytycznym, opracowanym w styczniu 1993 r. przez Zakład Szkodliwości Fizycznych przy Instytucie Medycyny Pracy im. prof. Jerzego Nofera w Łodzi oraz zaleceniom Centralnego Instytutu Ochrony Pracy z grudnia 1992 r., można określić minimalne wymagania, które powinno spełniać stanowisko pracowni komputerowej.

- Dla właściwej organizacji stanowisk pracy w jednym pomieszczeniu nie może pracować równocześnie więcej monitorów niż wynika to z podzielenia powierzchni podłogi przez 6 m kw.

- Niewłaściwe jest ustawienie monitorów szeregowo i rzędami, gdyż na osobę działa wówczas pole elektromagnetyczne od ekranu jednego monitora i od tylnej ściany (gdzie mieści się zazwyczaj generator-transformator linii) następnego monitora.

Podobna sytuacja istnieje, gdy dwa monitory są ustawione obok siebie ekranami w przeciwne strony.


TOP 200