Powszechną praktyką jest też obciążanie zatrudnionych w firmach osób coraz większą ilością obowiązków bez zwiększania wynagrodzenia. "Pracujemy coraz więcej, a żyje nam się coraz gorzej" - skarżą się coraz częściej pracownicy firm i przedsiębiorstw na całym świecie. Badania statystyczne pokazują, że coraz więcej ludzi, w tym również w Stanach Zjednoczonych i Europie Zachodniej, żyje poniżej progu minimum socjalnego. Kto więc będzie płacił za wytwarzane produkty i oferowane usługi? Podejście przedstawicieli współczesnego biznesu zdaje się różnić od zapatrywań Forda, który twierdził, że pracownik w jego firmie musi zarobić tyle, by go było stać na kupienie produkowanego w jego fabryce samochodu.

Same korporacje, ich zarządy i menedżerowie zdobywają zaś coraz większą niezależność. Wymykają się spod kontroli instytucji i organów państwa narodowego, które coraz bardziej traci swoje znaczenie. Z drugiej strony, wciąż nie udaje się stworzyć stosownych regulacji i metod kontroli na poziomie globalnym. Miejsce rozmontowywanego z rozmysłem sektora publicznego zajmuje sektor biznesu. Rzeczywistość społeczna, taka jak świat przyrody, nie znosi pustki, więc środowiska biznesowe coraz chętniej sięgają również po sprawowanie władzy. Budżety państw mają problemy z realizacją zobowiązań publicznych m. in. dlatego, że biznes wszelkimi sposobami broni się przed płaceniem podatków. Menedżerowie czy inni zamożni obywatele uciekają przed fiskusem do tzw. rajów podatkowych. Jednocześnie jednak nie krępują się korzystać z publicznej infrastruktury, domagając się od władz kraju, w którym żyją, dobrej jakości dróg, wysokiego poziomu opieki medycznej itp.

Potrzebny zdrowy rozsądek

Andrzej Zybała nie odsądza globalizacji od czci i wiary, nie nawołuje do totalnego sprzeciwu wobec jej istnienia. Uważa, że w chwili obecnej nie ma już od niej odwrotu, objęła ona bowiem swym oddziaływaniem zbyt dużą ilość sfer naszego życia. Nie da się jej zatrzymać również z powodu gwałtownego rozwoju i upowszechniania się elektronicznych środków komunikacji, stosowania na coraz większą skalę technik informacyjnych. Autor przekonuje nas jednak, żeby patrzeć na nią krytycznie i uważnie, starając się, by nie dać się omamić zabiegom marketingowym czy argumentom ideologicznym.

W swojej książce pokazuje, jak wiele groźnych dla współczesnego człowieka sytuacji niosą niekontrolowane procesy rynkowe w skali globalnej. Swoje wywody opiera na dobrze udokumentowanych materiałach źródłowych - pracach naukowych światowej sławy ekonomistów, politologów i socjologów, badaniach statystycznych, danych empirycznych, wskaźnikach ekonomicznych itp. Zachęca jednocześnie do zastanowienia się nad tym, w jaki sposób zaradzić tym niekorzystnym zjawiskom, by rozwój gospodarczy służył poprawie jakości życia człowieka, a nie tylko zwiększaniu wskaźników ekonomicznych. Nawołuje do zastanowienia się nad sposobami wpisania rynkowych procesów globalnych w zrównoważony rozwój społeczny, co nie będzie łatwe, ale jest konieczne.

Autor nie jest w swych oczekiwaniach odosobniony. Cytowany przez niego Henry Kissinger przestrzega, że brak odpowiednich korekt w dzisiejszym, światowym systemie polityczno-ekonomicznym może mieć dramatyczne skutki. Uważa, że tak samo, jak pozbawiony hamulców leseferystyczny kapitalizm XIX w. zrodził marksizm, tak globalizacja w swej obecnej postaci może wywołać atak na samą ideę wolnego rynku.

Zdaniem Andrzeja Zybały jednym z najpilniejszych zadań jest zdefiniowanie na nowo dobra publicznego, przywrócenie do powszechnego użytku pojęcia dobra wspólnego. Ustanowienie ponownej równowagi między tym, co publiczne i prywatne, będzie miało kolosalny wpływ na dalszą pomyślność całej ludzkości - również tych najbardziej przedsiębiorczych jej przedstawicieli. W sferze publicznej powstaje dzisiaj bowiem wiele czynników decydujących o sile ekonomicznej: kapitał społeczny, zaufanie, edukacja itp. Bez nich można myśleć co najwyżej o krótkotrwałych zyskach, a nie o budowaniu prawdziwej i perspektywicznej przewagi i pozycji gospodarczej.

Andrzej Zybała, Globalna korekta. Szanse Polski w zglobalizowanym świecie, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2004