Raport w przeglądarce

Dodatkiem do każdej edycji Crystal Reports 9.0 jest serwer aplikacyjny Report Application Server. Jego zadaniem jest przetwarzanie plików RPT w taki sposób, aby umożliwić dostęp do nich przez WWW i przeglądarkę internetową. Interfejs WWW umożliwia wyszukiwanie i sortowanie raportów oraz ich przeglądanie (wyglądają one niemal tak samo jak na wydruku).

Programista może samodzielnie modyfikować wygląd interfejsu webowej przeglądarki raportów. Umożliwiono np. przetłumaczenie interfejsu użytkownika czy wykonanie nowej "witryny z raportami". Co najważniejsze, procedura publikowania raportu na WWW ogranicza się wyłącznie do jego wgrania do folderu monitorowanego przez RAS.

Prawie środowisko programistyczne

Środowisko do tworzenia własnych formuł wykorzystywanych przy generowaniu raportów coraz bardziej przypomina tradycyjne języki programowania. Tak jak dotychczas, formuły można pisać w języku Crystal lub w Visual Basicu. Oprócz formuł w CR 9.0 można również pisać funkcje użytkownika i łatwo je wykorzystywać np. w innych formułach, bez konieczności tworzenia ukrytych pól itp. Można także, otwierając raport napisany w "starej" wersji CR, przekształcić formuły na funkcje CR 9.0. Bardzo ciekawą cechą jest możliwość tworzenia repozytorium funkcji użytkownika, które może służyć do przechowywania takich elementów, jak teksty czy rysunki, dzięki czemu każdy tworzony raport zachowuje ten sam wygląd, zgodny z wymogami korporacyjnymi.

Repozytorium jest przechowywane w bazie Microsoft Access (dostępnej wielu programistom po umieszczeniu jej na serwerze plików). Co więcej, funkcja używana w raporcie jest połączona z "definicją bazową" funkcji w bazie. Projektant może zażądać, by np. funkcje były zawsze uaktualniane zgodnie z aktualną definicją zawartą w pliku MDB. Dzięki temu łatwe staje się poprawianie błędów (wystarczy wykonać to w jednym miejscu). Niestety w CR 9.0 nie zaimplementowano mechanizmów zabezpieczających bazę funkcji. Każdy może ją modyfikować czy w najgorszym przypadku usuwać z niej funkcje (system nie sprawdza, czy dana funkcja jest wykorzystywana w raportach). Mechanizm repozytorium na pewno wymaga poprawek, jednak jest krokiem w dobrym kierunku.

Formuły w CR 9.0 mogą obsługiwać pola Memo oraz ciągi do 32 KB znaków Unicode (większość nowych funkcji wprowadzonych do aplikacji jest związana właśnie z obsługą Unicode). Podczas wprowadzania włas-nych formuł uzupełnianie składni wyrażenia może odbywać się automatycznie. Co ciekawsze, jako podpowiedzi są dobierane funkcje, które najlepiej "pasują" w danym momencie. Warto podkreślić, że zmienił się wzorzec funkcji użytkownika pisanych w zewnętrznych kompilatorach (C czy C++).

Co prawda CR 9.0 nie udostępnia na razie możliwości krokowego wykonywania formuł czy raportów, jednak w przypadku błędu jest prezentowany pełny stos wywołań ze wszystkimi wartościami zmiennych. Ułatwia to w dużym stopniu rozpoznanie, dlaczego dany raport nie działa tak jak powinien.

Wszystko to sprawia, że CR 9.0 coraz mniej przypomina "graficznego projektanta raportów", a coraz bardziej zbliża się do narzędzia programistycznego.

Podwyżka cen

Aplikacja Crystal Reports jest dostępna w czterech edycjach. Najprostsza wersja - Standard - kosztuje 195 USD i jest przeznaczona dla użytkowników Microsoft Office. To najbardziej okrojona edycja Crystal Reports. Firma Connect Distribution, dystrybutor produktów Crystal Decisions w Polsce, twierdzi, że od początku swojej działalności sprzedała zaledwie ok. 10 wersji.

Wersja Professional, kosztująca 495 USD, pozwala na projektowanie dowolnych raportów, łączenie ich ze źródłami danych SQL itp. Zawiera także najprostszą wersję serwera aplikacyjnego i umożliwia publikowanie raportów na WWW.

Dla programistów stosujących technologię COM jest przeznaczona wersja Developer dostępna w cenie 595 USD. Jeżeli jednak programista chce skorzystać z CR 9.0 w środowisku .Net lub Javie, musi zakupić nową edycję Advanced, licząc się z wydatkiem ok. 2000 USD. Użytkownicy Crystal Reports for Visual Studio .Net (dostępnego w ramach Visual Studio) po sugerowanej aktualizacji do wersji Advanced zyskają niewiele: głównie rozbudowane formuły/funkcje, dodatkowe możliwości projektanta czy nowe wykresy. Większość operacji, które są wykonywane w raporcie CR 9.0, równie dobrze mogą być wykonywane w samej aplikacji (czy w warstwie pośredniej, gdzie są przygotowywane dane do raportów), a raport może być tworzony na podstawie DataSet.

Tak jak w dotychczas dostępnych wersjach Crystal Reports, dystrybuowanie tej części aplikacji, która odpowiada za wyświetlanie raportu w modelu "bogatego" klienta, jest darmowa dla posiadaczy licencji Developer i Advanced. Dla użytkowników wersji Professional alternatywnym rozwiązaniem do zakupu kolejnej licencji dla klienta jest zakup serwera RAS do centralnej prezentacji raportów (licencjonowanie RAS jest dosyć elastyczne, m.in. można kupić licencję na procesor). Ich publikacja sprowadza się wtedy do wgrywania na serwer gotowych raportów.