Wiele możliwości

Generalnie ujmując, podpis elektroniczny i inne usługi z nim związane (zwłaszcza znakowanie czasem) mogą mieć zastosowanie w bankach praktycznie we wszystkich obszarach, w których obecnie istnieje komunikacja elektroniczna, a zwłaszcza tam, gdzie jest wymagane zachowanie formy pisemnej. Obszary te obejmują w szczególności kontakty z klientami, gdzie szczególnym zastosowaniem jest zawieranie umów na odległość, m.in. umów rachunku bankowego z nowymi klientami. W obsłudze stałych klientów obszar ten powiększa się o np. zawieranie nowych umów przy otwieraniu rachunków walutowych, lokat czy kredytów. Za pomocą tego samego urządzenia służącego do składania podpisu elektronicznego można anektować też inne, już znane z bankowości elektronicznej, metody identyfikacji klientów składających dyspozycje w zakresie dysponowania środkami na rachunkach. Również bank wobec klienta może stosować ten sam środek zabezpieczeń, np. przy wysyłaniu wyciągów i innych dokumentów związanych z prowadzeniem rachunków.

Krajowy system bankowy nakłada na banki wiele obowiązków związanych z przekazywaniem informacji. Dotyczy to kontaktów banków zarówno z Narodowym Bankiem Polskim, jak i administracją publiczną. Dzięki bezpiecznemu podpisowi elektronicznemu można całkowicie wyeliminować obieg dokumentów papierowych w zakresie sprawozdawczości bankowej, wszelkiego rodzaju rozliczeń międzybankowych, rozliczeń podatkowych i z ZUS-em itp.

Uniwersalność bezpiecznego podpisu elektronicznego umożliwia stosowanie tych samych narzędzi w kontaktach zewnętrznych i wewnątrz instytucji. W bankach dotyczy to rozliczeń międzyoddziałowych, podejmowania i publikowania decyzji oraz regulacji o charakterze wewnętrznym, korespondencji wewnętrznej banku, archiwizowania dokumentów elektronicznych i innych czynności.

Wdrożenie kwalifikowanych certyfikatów do autoryzacji oraz szyfrowania informacji we wskazanych wyżej systemach znacznie podniesie bezpieczeństwo transmisji danych przesyłanych między bankami a tymi systemami oraz w kontaktach z klientami. Wykorzystanie znacznika czasu pozwoli także na jednoznaczne i obiektywne stwierdzenie, kiedy dana czynność (operacja lub korespondencja) została zlecona i wykonana, niezależnie od jakichkolwiek różnic, które mogą wystąpić w przypadku korzystania wyłącznie z zegara systemowego, co znacznie podniesie jakość usług elektronicznych.

Przyszłość nie podpisana

Wykorzystanie bezpiecznego podpisu elektronicznego w praktyce jest na razie wyłącznie potencjałem możliwości. Rynek usług certyfikacyjnych rozwija się bardzo powoli, jednak ze strony podaży wygląda on bardzo dobrze. Od roku mamy w pełni funkcjonującą kwalifikowaną infrastrukturę klucza publicznego niezbędną do istnienia bezpiecznego podpisu elektronicznego.

Zgodnie z decyzją ministra właściwego ds. gospodarki Centrum Zaufania i Certyfikacji Centrast SA jest upoważnione do wytwarzania i wydawania zaświadczeń certyfikacyjnych, a także publikowania listy tych zaświadczeń oraz danych służących do ich weryfikacji. Spółka powstała z inicjatywy Narodowego Banku Polskiego i Związku Banków Polskich. Jej zawiązanie 6 września 2000 r. było rezultatem prac zmierzających do rozwoju elektronicznych usług finansowych i konieczności zapewnienia ich bezpieczeństwa. Misją Centrast SA jest zapewnienie zaufania do obrotu elektronicznego w Polsce.

Upoważnienie Centrast SA do pełnienia funkcji roota w kwalifikowanej infrastrukturze klucza publicznego umożliwiło rozpoczęcie działalności podmiotom, które wydają certyfikaty służące do weryfikowania bezpiecznych podpisów elektronicznych. Obecnie takie usługi świadczą: Unizeto, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, Krajowa Izba Rozliczeniowa i TP Internet.

Na rynku pojawiły się pierwsze bezpieczne urządzenia do składania i weryfikowania podpisów elektronicznych. Są też pierwsze instytucje finansowe wykorzystujące kwalifikowane podpisy, są prowadzone projekty, w których założono wykorzystanie bezpiecznego podpisu.

Porównując analogiczne rozwiązania w Unii Europejskiej, można przyjąć, że polski rynek nie odstaje od europejskiego i wybrał właściwy kierunek. Nadzieją na jego znaczący rozwój jest otwarcie na ten rodzaj komunikowania się administracji publicznej, a także instytucji finansowych, dla których właściwości bezpiecznego podpisu elektronicznego przekładają się na wymierne korzyści.