Początek, rozkwit i upadek

Początek, rozkwit i upadek

UMC 1 to pierwszy seryjnie produkowany komputer cyfrowy w fabryce Elwro.

W 1963 r. Elwro - w poszukiwaniu dalszych projektów do produkcji - podpisało porozumienie z Instytutem Maszyn Matematycznych w Warszawie, na mocy którego nawiązano współpracę techniczną, w celu wdrożenia komputera ZAM 21 do produkcji seryjnej. Zainteresowanie ZAM 21 wynikało z potrzeby produkowania maszyny nowoczesnej o organizacji równoległej. Na podstawie dokumentacji IMM, w 1966 r. w Elwro zmontowano dwa prototypy komputera ZAM 21. Ostatecznie okazało się, że komputer nie spełniał istotnego wymagania - wielogodzinnej pracy bezawaryjnej. Komisja Oceny Maszyn Matematycznych (KOMM) wydała więc werdykt, że nie może być wdrażany do produkcji.

Kierownictwo Elwro znowu stanęło przed problemem, co produkować, skoro nie ma dobrego komputera o organizacji równoległej. Rozwiązaniem stał się komputer ELWAT 1, opracowany przy współpracy z Wojskową Akademią Techniczną (WAT) w Warszawie. Celem współpracy było wspólne działanie na rzecz wdrożenia komputera analogowego. Komisja badająca ELWAT 1 wyraziła zgodę na jego produkcję i w latach 1967-1969 powstało 50 maszyn.

Równolegle, Elwro zaczęło mobilizować własne zaplecze rozwojowe. W 1962 r. Thanasis Kamburelis, młody, zdolny matematyk, który w wyniku wojny domowej w Grecji, w 1948 r. przyjechał do Polski, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, rozpoczął opracowanie architektury i dokumentacji komputera Odra 1003. Działo się to równocześnie z uruchamianiem produkcji UMC 1. Prace związane z opracowaniem Odry 1003 koordynował Jan Markowski. Całość prac zakończyła się pozytywnym wynikiem badań prototypów i serii próbnej oraz opracowaniem dokumentacji konstrukcyjnej, technologicznej i użytkowej, a następnie wdrożeniem Odry 1003 do produkcji seryjnej. Odra 1003 była maszyną gabarytowo niedużą, zastosowano w niej nowoczesną technikę realizacyjną oraz pamięć bębnową o zwiększonej pojemności. Powstała czytelna dokumentacja użytkowa, rozpoczęto systematyczne szkolenia użytkowników. W Elwro zapanowało zadowolenie, tym bardziej że w 1965 r. rozpoczęto eksport tej maszyny do krajów RWPG. Elwro uczestniczyło też w wystawach międzynarodowych.

Następcą Odry1003 był model 1204. Thanasis Kamburelis osobiście prowadził szczegółowy, zupełnie nowy w Polsce projekt sterowania maszyny przy pomocy pamięci mikroprogramów (Read Only Memory Control). Na tej podstawie powstał praktyczny pomysł, aby w pamięci mikroprogramów "zaszyć" testy komputera Odra 1204. Pamięć ta była więc przyrządem technologicznym do uruchamiania komputerów na produkcji. Technologię tę wykorzystano później, przy produkcji Odry 1304 i Odry 1305. Wyprodukowano 179 modeli 1204.

Otwarcie na Zachód i Wschód

Opracowanie i produkcja kolejnych komputerów serii Odra 1300, to niezwykły etap w historii wrocławskich zakładów. Przedsięwzięcie, oparte na współpracy z brytyjską firmą ICL, było wyjątkowe na skalę światową. W skład serii wchodziły modele 1304, 1305 i 1325. Wszystkie były kompatybilne z ich angielskimi odpowiednikami i między sobą. W praktyce oznaczało to pełną akceptację przez polskie komputery oprogramowania ICL. Do dziś wiele osób uważa, że komputery serii Odra 1300 były zaprojektowane na podstawie dokumentacji logicznej, otrzymanej w formie licencji od ICL. Faktycznie podstawą projektowania tych maszyn była tylko lista rozkazów i szczegółowe opisy instrukcji.

Współpraca z ICL była oparta nie na licencji, lecz umowie handlowej. W ramach umowy z ICL, Polska miała kupić dwa komputery ICL 1904, a w przyszłości, kupując maszyny cyfrowe, uwzględniać oferty ICL. ICL miało zaś przekazać Elwro dokumentację logiczną ICL 1904 oraz nośniki i opisy oprogramowania. Brytyjska firma miała, poza tym, przyjąć pracowników Elwro na praktyki i szkolenia. Podczas wyprawy do Wlk. Brytanii, przedstawiciele Elwro przeprowadzili też rozmowy z EEC (English Electric Computers) i IBM. Jedynie ta ostatnia firma nie była zainteresowana współpracą.


TOP 200