Koniec monopoli!

Jedną z ważniejszych przyczyn znacznie powolniejszego tempa wprowadzania na masową skalę technik informatycznych w Europie jest działalność monopolistów, zwłaszcza w sektorze telekomunikacji. Konieczne jest podjęcie działań regulacyjnych zmierzających przede wszystkim do zwiększenia i ochrony konkurencyjności na rynku usług telekomunikacyjnych, a tym samym do zmniejszenia ich kosztów. Wymagać to będzie zwolnienia towarzystw telekomunikacyjnych od ograniczeń natury politycznej, takich jak subsydiowanie funkcji publicznych i ponoszenie wyłącznej odpowiedzialności za usługi powszechne. Jednocześnie należy wprowadzić właściwy system opłat taryfowych. Konieczna jest redukcja opłat za połączenia międzynarodowe i długodystansowe oraz opłat za dzierżawienie linii. Zmianie taryf powinno towarzyszyć właściwe rozdzielenie obowiązku świadczenia usług publicznych między operatorów.

Co wymaga ochrony

Autorzy Raportu zalecają pilne wprowadzenie zasad ochrony własności intelektualnej oraz poufności i bezpieczeństwa danych. Ochrona praw autorskich jest istotnym czynnikiem wzrostu konkurencyjności przemysłu komputerowego w Europie. Konieczne jest dostosowanie regulacji prawnych w tej dziedzinie do istniejących w innych częściach świata, aby uniemożliwić nadużycia i stosowanie oszukańczych praktyk. Wsparcia wymagają będące już w realizacji inicjatywy, takie jak dyrektywa w sprawie ochrony elektronicznych baz danych. Łatwość, z jaką informacja cyfrowa może być manipulowana, przesyłana i wykorzystywana, wymaga rozwiązań chroniących prawa jej właścicieli. Z drugiej strony konieczne jest zwiększenie elastyczności i sprawności otrzymywania praw autorskich, a także zniesienie wielu ograniczeń hamujących rozwój usług i produktów multimedialnych.

W miarę pojawiania się technik pozwalających manipulować szczegółową informacją o poszczególnych osobach nawet w skali międzynarodowej, wzrastać będzie konieczność zapewnienia ochrony poufności danych. Bez zapewnienia ochrony prawnej brak zaufania ze strony konsumentów może zahamować rozwój społeczeństwa informacyjnego. Należy dążyć do ujednolicenia przepisów prawnych w krajach Unii Europejskiej, gdyż różny poziom ochrony stwarza ryzyko ograniczenia przepływu informacji między państwami członkowskimi w celu ochrony danych osobistych obywateli.

Techniki utajniania danych są niezwykle istotne dla rozwoju płatnych usług. Gwarantują one dostęp do usług jedynie dla tych, którzy za nie płacą oraz chronią dane osobiste przed przedostaniem się do wiadomości publicznej. Techniki elektronicznego zabezpieczania danych mają szczególne znaczenie w sferze bankowości i handlu za pośrednictwem systemów telekomunikacyjnych, gdzie absolutna pewność co do autentyczności podpisów, przedmiotu i terminów transakcji jest warunkiem koniecznym. Z drugiej strony rządy mogą potrzebować uprawnień do uchylania tajności danych, jeśli będzie wymagać tego walka z przestępczością czy bezpieczeństwo państwa.

Elementy społeczeństwa informatycznego

Systemy telekomunikacyjne w połączeniu z nowoczesnymi technikami informatycznymi stanowią fundament społeczeństwa informatycznego. Bariery czasu i przestrzeni przestają istnieć dzięki telefonicznym, kablowym i satelitarnym sieciom przenoszącym informacje, usługi podstawowe, jak np. poczta elektroniczna i aplikacje w rodzaju telepracy (telework), różnego rodzaju kształcenia za pośrednictwem sieci itp. Dlatego zadaniem priorytetowym jest rozwój istniejących sieci i tworzenie nowych. Pierwszym krokiem ma być rozszerzenie zastosowania EURO-ISDN sieć cyfrowa z integracją usług, umożliwiająca przesyłanie głosu sygnałów komputerowych i wizyjnych za pośrednictwem łącz telefonicznych), zgodnie z zawartymi w raporcie zaleceniami, dotyczącymi także zmiany taryf. Następny etap to przeznaczone dla usług multimedialnych systemy szerokopasmowe, w których techniką wiodącą jest ATM (asynchroniczny tryb przesyłania). W wielu krajach Europy technika ta jest już wdrażana w postaci sieci kablowych i satelitarnych. Inicjatywy w tej dziedzinie mają głównie charakter lokalny, są już jednak pierwsze próby tworzenia sieci międzynarodowych. Pewnym problemem jest, wg autorów raportu, gwałtowny rozwój Internetu, zbyt potężnego, by można go było ignorować. Zamiast ograniczać się jedynie do roli klientów, Europejczycy winni odgrywać w nim bardziej aktywną, twórczą rolę.

Istotną rolę odgrywa również rozwój systemów komunikacji przenośnej oraz systemów łączności satelitarnej. Pełne wykorzystanie satelitów wymaga jednak zmian w polityce satelitarnej Unii, której celem powinno być stworzenie sieci transeuropejskiej.

Najważniejszy pierwszy krok

Istniejące techniki czekają na zastosowania, a z drugiej strony szereg problemów oczekuje rozwiązania. Jednak samo stworzenie warunków dla rozwoju popytu i podaży nie wystarczy dla przyciągnięcia inwestycji do nowych sieci i usług. Niezbędna jest inicjatywa w postaci programu pilotażowego, w który zaangażowane byłyby administracje regionalne i lokalne. Doceniając rolę przykładu, autorzy projektu przedstawiają szereg inicjatyw, których podjęcie przyczyni się do wzrostu liczby zamówień i rozwoju rynku usług obejmujących różne sfery życia. Oto one.