Krok po kroku

Prace nad ustanowieniem Narodowego Programu Informatyzacji Szkół należy podzielić na kilka etapów i działań przygotowawczych. Po podjęciu inicjatywy i przygotowaniu decyzji politycznej, powinna powstać uchwała (ustawa parlamentarna ustanawiająca NPIS), nakładająca na rząd obowiązek utworzenia funduszu gwarancyjnego do obsługi potrzeb finansowych projektu. Następnie należy spowodować podjęcie przez rząd - w szczególności przez ministra edukacji narodowej - decyzji o nowych zadaniach administracji szkolnej (kuratoria, dyrekcje szkół i organów samorządu rodzicielskiego). MSWiA musi podjąć szczegółowe decyzje o dekompozycji zadań własnych gmin w zakresie organizacji i zarządzania przejętymi szkołami ze szczególnym uwzględnieniem możliwości korzystania przez podmioty edukacyjne z dostępu do tanich linii kredytowych - pod parasolem gwarancji budżetowych Skarbu Państwa, na mocy decyzji ministra finansów bądź rządu - obowiązującej co najmniej 3 lata (1999-2001).

W drodze przetargu i przy przejrzystej dla opinii publicznej procedurze należałoby ustanowić grupę podmiotów realizujących zadania przedsięwzięcia.

Grupa bankowo-przemysłowa byłaby dostawcą kredytu i produktów teleinformatycznych dla szkół. Należy podkreślić polityczny wymóg silnego umocowania takiego podmiotu w polskim systemie finansowo-gospodarczym. Koordynatorem i społecznym kontrolerem wszystkich procesów finansowych, programowych i szkoleniowych, niezbędnych do funkcjonowania projektu, stałaby się fundacja lub stowarzyszenie. Notabene podmioty o takim charakterze już istnieją zarówno na szczeblu centralnych instytucji, także przy MEN, jak i na szczeblu samorządowym. Należy zatem doprowadzić do połączenia działalności tych instytucji pod politycznym patronatem inicjatora projektu.

Jednocześnie należy powołać pełnomocnika rządu/ministra edukacji narodowej, reprezentującego Skarb Państwa i strzegącego interesu państwa w ramach udzielonych gwarancji finansowych. Nadzorowałby on powyższe podmioty, a wyniki projektu przedstawiałby odpowiednim komisjom sejmowym, zajmującym się budżetem, edukacją i reformą samorządową. Pełnomocnik powinien mieć do dyspozycji niewielki aparat administracyjny, o kompetencjach samodzielnej agencji rządowej.

Z inicjatywy rządu byłyby przekazane środki programu PHARE na przygotowanie struktury organizacyjnej pełnomocnikowi rządu ds. NPIS, a także na opracowanie procedur powołujących projekt. Z tych środków także można skorzystać przy przygotowywaniu różnych wariantów postępowania, w zależności od rodzaju podmiotu występującego do pełnomocnika o udział w projekcie. Potrzebne będą "pilotowe" przedsięwzięcia sprawdzające efektywność różnych wariantów:

wariant najprostszy - szkoła i jej komitet rodzicielski samodzielnie występują do pełnomocnika o udział w projekcie i uzgadniają wspólnie warunki organizacyjno-finansowe

wariant "koordynowany" - kuratorium oświaty wraz z instytucjami społecznymi podejmuje się roli koordynacyjnej dla większej grupy podmiotów edukacyjnych na danym terytorium - gminy, powiatu czy województwa - przystępujących do projektu

wariant administracyjny (najbardziej skomplikowany w sensie formalnym) - MEN reprezentuje sieć placówek oświatowych wobec pełnomocnika i nadzoruje ich udział w projekcie.

Odrębnym przedsięwzięciem finansowanym ze środków pomocowych będą prace grupy ekspertów z różnych środowisk, zajmujących się przygotowaniem procedur pozyskiwania oprogramowania edukacyjnego dla projektu oraz organizacją i nadzorem nad udostępnieniem na warunkach preferencyjnych sieci transmisji danych przez operatorów telekomunikacyjnych.

Zanim wystartuje projekt

Analitycy różnych specjalności muszą wykonać następujące prace:

Zestawić rodzaje podmiotów organizacyjnych właściwych dla realizacji projektu - na szczeblu centralnej administracji publicznej i instytucji społecznych o zasięgu ogólnopolskim. Należy wykonać analizę statutowych uprawnień tych instytucji do wzięcia udziału w projekcie lub wskazać na konieczność ich modyfikacji w drodze wydania aktów prawnych przez rząd lub zmian w statutach organizacji społecznych.

Przeprowadzić szczegółową analizę i propozycję zmian w programach nauczania, w przypadku realizacji projektu - masowego wprowadzenia teleinformatyki do szkół publicznych.

Ustalić plan finansowy i szczegółowe zasady organizacji linii kredytowych dla podmiotów biorących udział w przedsięwzięciu.

Przedłożyć środkom masowego przekazu propozycje dokumentów politycznych i tekstów jako materiału wyjściowego do przeprowadzenia szerokiej akcji informacyjnej.

Przygotować propozycje dokumentów prawnych i organizacyjnych potrzebnych do powołania pełnomocnika ds. NPIS oraz dokumentów proceduralnych do prowadzenia przez niego działalności.

Zaproponować drogi do uczestnictwa w projekcie przez podmioty edukacyjne.

Napisać procedury wyłonienia głównego dostawcy technologii teleinformatycznych oraz poddostawców oprogramowania i realizatorów szkoleń kadry nauczycielskiej.

Zostaną także przygotowane inne analizy, w tym przede wszystkim - ekonomiczne, wskazujące na możliwe warianty pozyskiwania środków finansowych na realizację obsługi projektu.