To co mamy

1.Na każdym szczeblu administracji publicznej funkcjonuje wiele różnorodnych systemów informatycznych. Działają one na bazie infrastruktury informatycznej różnej skali. Często skala infrastruktury informatycznej nie jest dostosowana do wielkości zadania. Można posłużyć się następującymi parametrami, pozwalającymi oszacować skalę systemu informatycznego:

1.1. Rodzaj i liczba instytucji, których funkcjonowanie wspomaga skalowany system informatyczny.

1.2. Liczba osób w każdej instytucji pracujących na podstawie informacji związanych z tym systemem.

1.3. Dynamika przesyłania informacji (liczba dokumentów zawierających zmiany, zapytania, odpowiedzi, tworzona przez użytkowników czynnych i biernych oraz administratorów).

1.4. Rodzaj i liczba aplikacji ściśle związanych z aplikacją bazową w ramach jednego systemu informacyjnego.

Szacunkowe wielkości tych parametrów dla kilku wybranych systemów informatycznych funkcjonujących w administracji publicznej przedstawiono w tabeli.

2. Użyteczna jest klasyfikacja funkcjonujących w administracji publicznej systemów informatycznych wg następujących grup:

1. systemy informatyczne, które nie uwzględniają wymiany informacji między systemami, wspomagającymi te same lub różne zadania

2. systemy informatyczne, które obsługują to samo zadanie i nie mogą wymieniać informacji między instytucjami tego samego typu w innym miejscu kraju z powodu braku jakichkolwiek standardów (nawet struktury rekordu)

3. systemy, które mają możliwość "importu/eksportu" danych wszystkich lub wybranych wg klucza w trybie off-line

4. systemy, które mają możliwość "importu/eksportu" danych wszystkich lub wybranych wg klucza w trybie on-line,

3. Resorty głównie stosowały dwa rozwiązania o skrajnie odmiennych założeniach informatyzacji:

3.1. Jedna aplikacja obsługująca wyizolowane zadanie obowiązuje we wszystkich instytucjach tego samego szczebla (decyzją szczebla wyższego), opracowana przez jednego autora, zakaz stosowania aplikacji innego autorstwa ubezwłasnowolnia użytkownika, pogłębia negatywne skutki praktyk monopolistycznych, często użytkownik prowadzi obok i równolegle drugi system informatyczny dla tego samego zadania, ale na miarę wewnętrznych potrzeb, czasami od nowa, po raz drugi wprowadza dane.

3.2. Wszystkie instytucje i zespoły realizujące zadanie wspomagane systemem informatycznym mogą robić, co chcą; wiele instytucji tego samego szczebla niezależnie zleca realizację zadania małej firmie programistycznej (często jednoosobowej), brak ingerencji w rozwiązanie systemu informatycznego, liczy się tylko wykonanie zadania i sprawozdanie z jego wykonania na papierze.

4. Obecnie w administracji istnieją systemy informatyczne o następującym zasięgu terytorialnym: WAN - ogólnopolski, WAN - wojewódzki, LAN -całej instytucji, LAN -jednozadaniowy, stanowiska autonomiczne. Zdecydowanie zbyt wiele rozwiązań ma charakter LAN - jednozadaniowego i stanowisk autonomicznych.

5. Współczesne, cywilizowane potrzeby informacyjne w administracji naszego państwa zaczęły się kształtować w drugiej połowie lat 80. Fundamentem przemian stał się projekt decentralizacji Centralnego Banku Danych PESEL na terenowe banki danych dla województw o charakterze regionalnym (akademickim). Założeniem projektu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (obecnie MSWiA) było to, że województwa te będą obsługiwały informatycznie województwa ościenne. Projekt ten dał szansę na poprawny rozwój informatyczny wojewodom i gminom. Zmiany administrowania państwem w latach 90. przyniosły spontaniczne rozwiązania informatyczne, z których jedne miały poprawny i przyszłościowy kierunek, inne zostały wykreowane na podstawie niekorzystnych doświadczeń resortowego podziału administracji.

6. Pozytywnie i przyszłościowo można zaopiniować głównie inwestycje urzędów miast i gmin oraz inwestycje wojewodów, a szczególnie te, które umiejętnie połączyły walor rozwiązań autonomicznych, niezależnych z walorem współpracy w zakresie wybranych zadań. Opinia ta dotyczy m.in. tych rządowych zadań zleconych gminom, ze szczególnym wskazaniem na ewidencję ludności i pojazdów, w których administracja centralna nadmiernie nie przeszkadzała. Wojewodowie, którzy czuli się zobowiązani do nowoczesnego rozwiązania potrzeb informacyjnych administracji, potrafili uszanować potrzeby gmin do podejmowania decyzji administracyjnych oraz usprawnienia obsługi petentów i zaakceptowali w pełni zintegrowaną współpracę. Zrozumienie wojewodów oraz determinacja urzędów miast i gmin doprowadziły do powstania rozległych sieci komputerowych w skali poszczególnych województw, gdzie lokalne sieci komputerowe poszczególnych urzędów miast i gmin stanowią harmonijnie współpracujące elementy sieci wojewódzkich. W niektórych województwach bardziej istotną rolę odegrała determinacja prezydentów, burmistrzów i wójtów, w innych - wojewodów, ale zawsze była to współpraca i kompromisy między partnerami.

7. Niestety, partnerstwa zabrakło w rozwiązaniach informatycznych, które powinny łączyć zadania na szczeblu administracji centralnej (poszczególnych resortów) i wojewodów. Większość rozwiązań centralnych traktowało służby wojewodów przedmiotowo (rejestracja zdarzeń dla potrzeb decydentów centralnych), nie dając szansy na czerpanie korzyści informacyjnych z przetwarzania zarejestrowanych danych w zakresie użytecznym na szczeblu decyzyjnym wojewody. Pozostaje czekać na efekty reformy administracji, zmierzającej do zmniejszenia liczby działań naruszających z trudem budowaną decentralizację państwa. Następuje stopniowe wycofywanie z użytku wszystkich przestarzałych lub nieprawidłowo informatycznie rozwiązanych zadań i wprowadzania rozwiązań poprawnych (elementarne kryterium oceny poprawności powinien stanowić moduł elektronicznej wymiany informacji), co przyniesie duże oszczędności w skali kraju, mimo pozornie wysokich nakładów na nowe rozwiązania.