Sztuczna inteligencja to technologia, która znacząco wpłynęła na nasze postrzeganie nowych technologii. Wraz z uruchomieniem ChatuGPT rozwijanego przez OpenAI rozpoczęliśmy kolejną erę wykorzystania sztucznej inteligencji w naszym świecie.

Chociaż prawdziwy wyścig na udostępnianie coraz dokładniejszych modeli sztucznej inteligencji dopiero się rozpoczął, same prace i badania nad sztuczną inteligencją i uczeniem maszynowym trwają dłużej, niż mogłoby się nam wydawać.

Zobacz również:

• Blaski i cienie AI
• Oto kolejny przykład, co potrafi sztuczna inteligencja
• Cyfrowa transformacja z AI - co nowego na Google Cloud Next 24

W niniejszym artykule przedstawiamy skróconą historię rozwoju sztucznej inteligencji. Jakie wydarzenia dały początek stworzenia generatywnych modeli sztucznej inteligencji, które są aktualnie niezwykle popularne?

Korzenie sztucznej inteligencji

Chociaż komputery, które są niezbędne do działania sztucznej inteligencji jaką znamy na dobre pojawiły się na rynku dopiero w drugiej połowie ubiegłego wieku, prace nad sztuczną inteligencją rozpoczęły się znacznie wcześniej.

Już w 1305 roku teolog i kataloński mistyk Ramon Llull stworzył Ars Magna. W tekście zawarto szczegóły mechanicznych technik logicznych dialogów międzyreligijnych, które zostały uznane przez badaczy jako pierwsze instrukcje treningu sztucznej inteligencji.

W 1666 roku pojawiła się praca Dissertatio de arte combinatoria Gottfrieda Leibniza czerpiąca inspirację z Ars Magna. Zawarto w niech mechaniczny diagram, który analizuje dialogi rozkładając je do części pierwszych w celu ułatwienia analizy.

Kolejne ważne wydarzenie miało miejsce w 1854 roku, kiedy to angielski matematyk Gorge Boole porównał logiczne rozumowanie do umiejętności liczenia w celu analizowania problemów z wykorzystaniem przygotowanych równań. Metoda ta jest dziś wykorzystywana przez generatywne modele AI.

Pierwsza połowa XX wieku

W pierwszej połowie XX wieku nauka znacząco poszła naprzód, a wybitni matematycy odkryli wiele powiązań, które później posłużyły do tworzenia sztucznej inteligencji.

W 1914 roku Leonardo Torres Quevedo stworzył wczesne zastosowanie automatyzacji. Mowa o słynnym ruchu The Chess Player w szachach.

W trakcie drugiej wojny światowej Walter Pitts i Warren McCulloch opracowali matematyczny i komputerowy model biologicznego neuronu. Wykonuje on proste funkcje logiczne. Naukowcy będą odwoływać się do tego algorytmu przez kilka dziesięcioleci, umożliwiając im tworzenie dzisiejszych sieci neuronowych i technologii głębokiego uczenia się.

W 1950 roku Alan Turing opublikował Computing Machineria and Intelligence - pierwszy artykuł naukowy, który poświęcony został sztucznej inteligencji. W tym samym roku wydano również Test Turinga - jedną z najwcześniejszych i najcześciej stosowanych metod testowania dokładności systemów AI.

Druga połowa XX wieku

W drugiej połowie XX wieku po raz pierwszy zaczęto wykorzystywać termin sztucznej inteligencji. Naukowcy stworzyli podwaliny pod wdrożenie SI i eksperymentowali z nią w różnych sektorach. Finalnie skupili się na medycynie, przemyśle oraz logistyce.

W 1956 roku Alan Turing oraz John Von Neumann prowadzili badania nad sposobami integracji logicznego myślenia z maszynami. W tym samym roku po raz pierwszy w artykule naukowym pojawił się termin AI.

W 1966 roku Charles Rosen zbudował robota Shakey w ramach Stanford Research Institute. Jest to prawdopodobnie pierwszy "inteligentny" robot zdolny do wykonywania prostych zadań, rozpoznawania wzorców i określania tras.

Kolejnym krokiem milowym był komputer Deep Blue firmy IBM zaprezentowany w 1997 roku. Był on zdolny do gry w szachy z człowiekiem. Jest to pierwszy przykład komputera, który rozegrał pełną partię autonomicznie i wygrał. Co więcej, w demonstracji wziął udział światowej klasy arcymistrz szachowy.

Lata 2001-2010 - wstęp do sztucznej inteligencji, którą aktualnie znamy

W XXI wieku rozwój sztucznej inteligencji znacząco przyśpieszył, co miało bezpośredni związek ze znaczącym wzrostem mocy obliczeniowej komputerów oraz postępującą komputeryzacją.

W 2001 roku Honda zaprezentowała humanoida napędzanego sztuczną inteligencją o nazwie ASIMO. Honda wykorzystywała go głównie jako platformę badawczą w zakresie mobilności, uczenia maszynowego i robotyki.

Rok później na rynku zadebiutował pierwszy iRobot - inteligentne urządzenie do sprzątania.

W 2006 roku naukowcy z Centrum Turinga Michele Banko, Oren Etzioni i Michael Cafarella opublikowali przełomowy artykuł na temat czytania maszynowego. Definiuje on zdolność systemu do autonomicznego rozumienia tekstu.

W 2008 roku firma Google wprowadziła na iPhone'a 2G oraz 3G aplikację, która obsługuje rozpoznawanie mowy z 92% współczynnikiem dokładności.

Zaledwie rok później opracowano samochód autonomiczny, który w 2014 roku przeszedł ogólnokrajowe testy jazy autonomicznej po drogach publicznych. Za projekt odpowiedzialni byli inżynierowie z Google. Wydarzenie to było podwalinami pod budowę systemów jazdy półautonomicznej oraz autonomicznej, które znajdziemy w nowych autach.

Lata 2011-2020

W 2011 roku firma Apple prowadziła na rynek asystenta głosowego Siri. Był to pierwszy inteligentny asystent głosowy oparty na sztucznej inteligencji.

2016 rok był przełomowy w kontekście specjalistycznego wykorzystania sztucznej inteligencji. Panujący mistrz świata w Go Lee Sedol rozegrał pięć meczów z AlphaGo, komputerowym systemem do gry w Go wyszkolonym przez Google DeepMind. Lee przegrał cztery razy. Ta demonstracja dowiodła, że odpowiednio wyszkolone systemy sztucznej inteligencji przewyższają nawet najbardziej wykwalifikowanych specjalistów w swoich dziedzinach.

W 2018 roku OpenAI pracowało GPT-1, pierwszy model językowy z rodziny GPT. Deweloperzy wykorzystali zbiór danych BookCorpus do szkolenia. Model mógł odpowiadać na pytania z zakresu wiedzy ogólnej i używać języka naturalnego.

Od 2021 roku do dnia dzisiejszego - era ChatuGPT

W 2022 roku opublikowano ChatGPT 3.5. Jest to wyrafinowany, oparty na sztucznej inteligencji chatbot. Podczas szkolenia programiści podali mu 300 miliardów słów.

W 2023 roku inne globalne firmy technologiczne poszły w ślady OpenAI. Google uruchomiło Bard, Microsoft wydał Bing Chat, Meta opracowała model językowy typu open source o nazwie LLaMA, a OpenAI wydało GPT-4, swój ulepszony model generatywnej AI.