Budowa systemu łączności specjalnej w standardzie TETRA jest sprzeczna z neutralnością technologiczną uznaną za priorytet w Planie Informatyzacji Państwa.

Lada moment Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zarekomenduje Radzie Ministrów budowę systemu łączności specjalnej w standardzie TETRA w drodze otwartego przetargu publicznego. Nie ma wątpliwości, że przetarg jest najlepszą metodą wyboru konkurencyjnej oferty. Tym samym MSWiA - jako instytucja odpowiedzialna za koordynację systemów łączności służb porządkowych i ratunkowych - ostatecznie porzuciło pomysł realizacji tego zadania w ramach programu offsetowego. Dlaczego jednak ma to być TETRA?

Publicznie wicepremier Ludwik Dorn, minister właściwy ds. informatyzacji oraz wiceministrowie spraw wewnętrznych i administracji Grzegorz Bliźniuk (odpowiada za Plan Informatyzacji Państwa) i Piotr Piętak (rejestry państwowe i łączność specjalna) głoszą pochwałę neutralności technologicznej rozwiązań IT wykorzystywanych w procesie informatyzacji administracji publicznej. Oznacza to "brak dyskryminacji lub preferencji wobec któregokolwiek z nich", przy zachowaniu ich spójności technologicznej", co usankcjonowano jako trzeci priorytet rozwoju systemów teleinformatycznych stosowanych do realizacji zadań publicznych na lata 2007-2010 w Planie Informatyzacji Państwa - rozporządzeniu Rady Ministrów do Ustawy o informatyzacji.

Dla COMPUTERWORLD komentuje ryszard Łada, prezes zarządu Motorola Polska.

TETRA jest technologią sprawdzoną, odpowiednią dla służb bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa. Została zdefiniowana właśnie z myślą o nich i zawiera wiele wyspecjalizowanych funkcji, koniecznych dla skutecznego, bezpiecznego i niezawodnego ich działania. Tych funkcji brak w innych rozwiązaniach. Jako dowód najlepiej służą decyzje innych krajów.

Motorola uczestniczy w przetargach na systemy łączności specjalnej na całym świecie. Jeśli ogłoszony zostanie przetarg w Polsce, to oczywiście weźmiemy w nim udział. Wygraliśmy już ponad 280 kontraktów TETRA w 64 krajach świata, m.in. w Wlk. Brytanii, gdzie powstał największy do tej pory zbudowany system dla służb bezpieczeństwa publicznego - ponad 3600 stacji bazowych i 200 tys. użytkowników. Motorola jest dostawcą TETRY na Litwie, w Norwegii, Portugalii, Islandii, Austrii oraz regionalnych systemów w Grecji, Hiszpanii, Chorwacji, a także systemów TETRA eksploatowanych przez policję w Warszawie, Szczecinie, Łodzi i Krakowie.

Jeśli chodzi o spółkę TETRA System Polska, to została ona powołana w związku z planem realizacji projektu TETRA w offsecie. Zmiana planów strony rządowej co do sposobu realizacji tego projektu w sposób naturalny zmienia również uwarunkowania w zakresie działania tej spółki. Ale w każdej chwili jesteśmy gotowi rozpocząć współpracę produkcyjną sprzętu TETRY z Radmorem, jeśli rząd ponownie zdecyduje się na offset.

Skoro tak, to przetarg powinien być ogłoszony na system łączności specjalnej bez wskazywania konkretnego rozwiązania technicznego. W postępowaniu powinni wziąć udział dostawcy technologii GSM (również uznany standard komunikacji głosowej i transmisji danych) i WiMAX (za tym rozwiązaniem opowiadają się niektóre samorządy), operatorzy komórkowi, integratorzy teleinformatyczni, jak również Motorola i EADS - główni gracze na rynku łączności specjalnej w standardzie TETRA.

Co zawiera rekomendacja

Tymczasem rekomendacja MSWiA skupia się na zachwalaniu zalet standardu TETRA, rzeczywiście sprawdzonego "w boju" w akcjach ratowniczych na całym świecie i działającego w 77 krajach. Ale ostatnio wdrożenia wstrzymały Niemcy i Szwecja - uznały, że koszty budowy są niewspółmierne do zysków. Najpewniej zaadaptują GSM lub WiMAX.

Abstrahując od wyboru technologii, pieniądze na taki system mają pochodzić z Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2007-2009 przyjętego niedawno przez Sejm w formie ustawy. Zgodnie z tą ustawą na zakup sprzętu i systemów teleinformatycznych dla tych służb mundurowych przeznacza się 822 mln zł. To raczej nie wystarczy na budowę i użytkowanie akurat systemu TETRA przez 10 lat, który jeszcze rok temu szacowano na ok. 5 mld zł. Toteż mówi się również o możliwości wykorzystania tzw. Norweskiego Mechanizmu Finansowego i pieniędzy z funduszy strukturalnych. Rząd nie podaje, w jakim trybie Prawa Zamówień Publicznych zostanie ogłoszony przetarg. Pojawia się za to znamienne zdanie, że "forma przetargu zostanie dostosowana do planowanych zmian w Prawie Zamówień Publicznych dotyczących projektów teleinformatycznych".

MSWiA liczy, że w przetargu wezmą udział firmy z konsorcjum TETRA System Polska - Motorola, Prokom Software, ComputerLand, Exatel - ale jako samodzielne podmioty. To podważa dalszy sens działalności tej spółki, dzisiaj pozostającej - jak to określa Krzysztof Król z Prokom Software - w stanie zamrożenia.

Pożegnanie z offsetem

Już właściwe za rządów premiera Marka Belki wisiała w powietrzu decyzja o rezygnacji z budowy systemu TETRA w ramach offsetu. Ale gdyby się nad tym lepiej zastanowić, to kto w ogóle powiedział, że to ma być program offsetowy? Zobowiązanie offsetowe 1-100A-O przewidywało wyłącznie "nieodpłatne wsparcie udziału zakładów Radmor w budowie ogólnokrajowego systemu cyfrowej łączności radiowej TETRA". Obejmuje ono zapewnienie zamówień na dostawę produktów i usług tej firmy dla polskich służb bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa w oparciu o transfer technologii tego standardu. W ramach zobowiązania Lockheed Martin - wspólnie z Motorolą, która oferuje rozwiązania do budowy TETRY - zobowiązał się m.in. do uruchomienia produkcji w Radmorze. Wartość tego zobowiązania szacowano na 136 mln USD.

Dwa komercyjne standardy

System TETRA został zaprojektowany dziesięć lat temu jako europejski system radiowej łączności cyfrowej. System ten jest objęty standardami europejskimi ETSI. Producenci urządzeń do tego systemu to w większości firmy europejskie, z wyjątkiem Motoroli. Inny konkurencyjny do tego systemu jest system P25 opracowany przez amerykański rząd i przeznaczony na tamtejszy rynek. Wybór TETRY wynika więc z naszego członkostwa w Unii Europejskiej. Terminale radiowe standardu TETRA są do dwóch razy tańsze od terminali P25 i to kolejny argument za wyborem tego standardu.

Systemy radiowej łączności cyfrowej przeznaczone są przede wszystkim do transmisji głosu, a transmisja danych jest tylko dodatkiem. Dla służb, które z nich korzystają, komunikacja głosowa podczas akcji ratunkowych jest priorytetem i tego się nie zmieni. TETRA nie zapewnia szybkiej transmisji danych, można więc mówić co najwyżej o możliwościach przesyłu komunikatów tekstowych i zdjęć. Przygotowywany jest standard TETRA2 umożliwiający większe prędkości transmisji danych.

Dla nas dużą stratą jest to, że system TETRA wypadł z zobowiązań offsetowych. W ramach tego projektu w Radmorze miała zostać uruchomiona produkcja ok. 130 tys. terminali radiowych i ok. 1400 stacji bazowych na podstawie przekazanej przez Motorolę technologii. Ponieśliśmy koszty związane z przygotowaniem produkcji tych urządzeń. Byliśmy gotowi organizacyjnie, kadrowo, mieliśmy wydzielone powierzchnie produkcyjne. Projekt jednak nigdy się nie rozpoczął, więc i Motorola nie przekazała nam niezbędnej technologii.