Dopiero nowelizacja ustawy 'Prawo geodezyjne i kartograficzne' z lipca 1998 r., uchwalonej w związku z reformą ustrojową państwa, wprowadziła formalnie do polskiego prawa pojęcie Systemu Informacji o Terenie (LIS - Land Information System). Specjaliści wciąż dyskutują jak zdefiniować w prawie termin System Informacji Geograficznej (GIS - Geographical Information System).

Wbrew pozorom nie są to akademickie dyskusje. Od definicji prawnej zależy, w jakim stopniu państwo może być zainteresowane lokalnymi wdrożeniami gisowskimi. Czy spełni się zamysł Jerzego Rackiego, głównego geodety kraju, który planuje, że służba geodezyjna i kartograficzna podejmie się pełnić docelowo funkcję koordynatora i zarządcy katastru wielozadaniowego oraz w dalszej kolejności systemu informacji przestrzennej?

Zdaniem prof. Bogdana Neya z Instytutu Geodezji i Kartografii w Warszawie, systemy informacji przestrzennej nie są jednak unormowane i zunifikowane ani w skali światowej, ani nawet w poszczególnych krajach i regionach. "Nic dziwnego - rozwijają się one dopiero od kilku dziesiątków lat i trzeba zachować należytą rozwagę, aby pochopnymi regulacjami prawnymi, technicznymi i organizacyjnymi nie sankcjonować i utrwalać rozwiązań niedojrzałych, nie potwierdzonych dostatecznie w praktyce" - podkreśla Bogdan Ney.

W tej sytuacji państwo skupia się na określeniu celów i zasad prowadzenia Krajowego Systemu Informacji o Terenie (KSIT). Do końca roku minister spraw wewnętrznych i administracji, jako organ odpowiadający za geodezję i kartografię, powinien wydać rozporządzenie regulujące KSIT. Rozporządzenie rozwinie zapis ustawy mówiący: "Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków, ewidencji terenu oraz inne dane zawarte w państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym stanowią podstawę do założenia krajowego systemu informacji o terenie".

Ustawa "Prawo geodezyjne i kartograficzne" nakłada na marszałka województwa obowiązek prowadzenia wojewódzkich baz danych wchodzących w skład KSIT. Starosta ma zaś prowadzić powiatowe bazy danych tego systemu. Zadania te wynikają z nowej organizacji służby geodezyjnej i kartograficznej.

Zadania starosty, pieniądze z budżetu państwa

W myśl nowych regulacji prawnych wchodzących w życie od 1 stycznia 1999 r., wydzielono organy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, w skład których wchodzą główny geodeta kraju oraz wojewodowie wykonujący swe zadania przy pomocy wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego.

Ich zadaniem jest m.in. - oprócz sprawdzania zgodności wykonywania prac geodezyjnych i kartograficznych z przepisami ustawy oraz kontroli działania administracji geodezyjnej i kartograficznej - rejestracja lokalnych systemów informacji o terenie oraz przechowywanie kopii zabezpieczających bazy danych, w tym zwłaszcza bazy danych ewidencji gruntów i budynków.

Ustawa jednocześnie tworzy organy administracji geodezyjnej i kartograficznej, w skład których wchodzą marszałek województwa wykonujący zadania przy pomocy geodety wojewódzkiego i starosta wykonujący zadania przy udziale geodety powiatowego.

Kluczowa rola przy tworzeniu systemu informacji o terenie należy właśnie do starostów. Od nich będzie zależało, w jaki sposób zorganizują wymianę danych katastralnych (do czasu przekształcenia ewidencji gruntów i budynków w kataster nieruchomości pod tym pojęciem rozumie się tę ewidencję) między gminą a powiatem, powiatem a województwem.

Jak wspomniano, dane katastralne (vel dane ewidencyjne) zasilają Krajowy System Informacji o Terenie. Jest jednak jeden problem: rząd przeznaczył na zadania zlecone powiatów z zakresu geodezji i kartografii tylko 65 mln zł. Może się zdarzyć, że przez pierwszy rok funkcjonowania powiatu w wielu regionach kraju nie dojdzie do budowy systemu wymiany danych katastralnych i tworzenia kopii bezpieczeństwa na wyższych szczeblach administracji publicznej.