Liczby wokół nas

Co jest najmądrzejsze? Liczba. Co jest najpiękniejsze? Harmonia. Czym jest cały świat? Liczbą i harmonią - te słowa Pitagorasa znajdują doskonałe odzwierciedlenie w sztuce. Konstrukcje wielu największych pomników architektonicznych starożytnego świata stworzono opierając się właśnie na matematyce.

Największym na świecie ostrosłupem prawidłowym czworokątnym jest piramida Cheopsa. Jej wysokość wynosi ponad 146 metrów, a krawędź podstawy mierzy 230 metrów. Materiał, z którego zbudowano piramidę mógłby posłużyć do budowy muru wysokiego na 3 metry i grubego na 25 centymetrów okalającego całą Polskę. Warto również zauważyć, że stosunek sumy dwóch boków podstawy do wysokości piramidy wynosi 3,1416 - co stanowi przybliżenie liczby Pi z dokładnością do czterech miejsc po przecinku.

Matematyka przeplata się ze sztuką. Szczególnie w kulturze islamskiej, gdzie związki królowej nauk ze sztuką daje się zauważyć zarówno okiem, jak i uchem. Warto zwrócić uwagę na rytm typowego arabskiego wiersza, który automatycznie kojarzy się z systemem binarnym: 11010 1101010 11010 1101010 11010 1101010 11010 1101010, gdzie 1 oznacza samogłoski, 0 - spółgłoski. Z kolei mozaiki Alhambry są ilustracją piękna geometrii.

Polscy matematycy znani na świecie

Matematyka była uprawiana w Polsce co najmniej od czasów Mikołaja Kopernika i Jana Brożka, profesora Akademii Krakowskiej w XVI wieku. Mniej znany Adam Adamandy Kochański był matematykiem, astronomem i filozofem na dworze króla Jana III Sobieskiego. W XIX-wiecznej Europie wsławił się matematyk i filozof Józef Hoene-Wroński.

Wspaniały rozkwit polskiej matematyki nastąpił po I wojnie światowej we Lwowie i w Warszawie. Młodzi wówczas matematycy postawili na uprawianie rodzących się działów matematyki. W ciągu kilku lat Polska stała się liczącym ośrodkiem badań matematycznych. Takie nazwy, jak przestrzeń Banacha, paradoks Banacha-Tarskiego, dywan Sierpińskiego, notacja polska w logice, a także twierdzenia nazywane imionami polskich odkrywców są powszechnie znane i stosowane przez matematyków na całym świecie.

II wojna światowa brutalnie przerwała ten złoty okres. Wielu uczonych zginęło, inni opuścili kraj, kontynuując badania na uczelniach amerykańskich. Do najbardziej znanych należał Stanisław Ulam, współautor amerykańskiej bomby atomowej. Wysiłkom tych, którzy przeżyli wojnę w kraju zawdzięczamy solidną pozycję współczesnej polskiej matematyki.