Jestem za, a nawet przeciw

Wbrew pozorom brak opłat licencyjnych nie oznacza pozbycia się kosztów. "Open source wymaga innej organizacji komórki informatycznej. Większość moich pracowników udziela wsparcia użytkownikom, zaś wprowadzenie open source wymagałoby np. większej liczby administratorów. Należałoby obliczyć, co się bardziej opłaca: przekwalifikowanie komórki czy pozostanie przy gotowych rozwiązaniach" - zastanawia się Piotr Malcharek, kierownik Wydziału Informatyki w Urzędzie Miasta Krakowa.

Według Zbigniewa Główki, prezesa firmy Systemy Komputerowe Główka SA - producenta oprogramowania m.in. dla administracji celnej - oszczędności związane z zakupem licencji nie pokrywają kosztów zwiększonego ryzyka dotyczącego braku wsparcia produktu. "Koszt utrzymania własnej kadry na odpowiednim poziomie znacznie przewyższa koszt utrzymania systemów komercyjnych" - wyjaśnia.

Zdaniem informatyków samorządowych i producentów oprogramowania open source nie zapewnia też pożądanego poziomu bezpieczeństwa. O dziwo, zupełnie inne zdanie mają użytkownicy tego typu rozwiązań w przedsiębiorstwach, którzy uznają produkty open source za stabilniejsze i lepiej zabezpieczone niż odpowiedniki komercyjne. Ale nawet po atakach wirusa Nimda luki w zabezpieczeniach i błędy oprogramowania Microsoftu nie zmotywowały zbyt wielu firm i instytucji do migracji do rozwiązań open source. Panuje nawet przekonanie, że oprogramowanie to jest po prostu tak skomplikowane, że nikt nie mógł zrobić go lepszym niż taka wielka firma, jak Microsoft.

"Nie biorę pod uwagę darmowej bazy danych do wykorzystania przy poważnych zastosowaniach" - twierdzi Zbigniew Główka. Jego zdaniem system operacyjny Linux, uznany za symbol open source, daje się efektywnie zastosować na różnego rodzaju serwerach włącznie z bazodanowymi. "W tym przypadku trzeba jednak brać pod uwagę, że aplikacje komercyjne na platformę Linux są na ogół trochę spóźnione w stosunku do lepiej osadzonych platform systemowych. Gorzej już jest z wykorzystaniem Linuxa na stacjach klienckich, poza terminalami sieciowymi" - wyjaśnia. W jego opinii powód jest prosty - brak efektywnych narzędzi do pisania aplikacji klienckich na tę platformę.

Co ciekawe, oprogramowania open source w Polsce nie powinno się stosować do budowy aplikacji obsługujących podpis elektroniczny. Ten bowiem można składać jedynie za pomocą tzw. bezpiecznego urządzenia. Według definicji ustawowej to urządzenie składa się "z komponentu technicznego oraz oprogramowania". O ile komponent musi posiadać stosowne certyfikaty bezpieczeństwa, o tyle samo oprogramowanie już nie, aczkolwiek producent (lub dostawca) powinien wystawić mu deklarację zgodności (tj. samodzielnie przeprowadzić badania i zagwarantować, że oprogramowanie to jest bezpieczne). Kto zatem miałby wystawić taką deklarację w przypadku open source? Jeśli będzie to dostawca aplikacji bazującej na tego typu rozwiązaniu, to i tak może wziąć odpowiedzialność jedynie za konkretną wersję oprogramowania, co oczywiście jest sprzeczne z postulatem swobodnej rozbudowy i modyfikacji oprogramowania open source. Reasumując - można ostatecznie zastosować aplikację bazującą na open source, jeśli tylko dostawca tej aplikacji wystawi deklarację zgodności, lecz od tej chwili nie wolno już tego oprogramowania modyfikować.