Polecamy:

• Dlaczego przegrywamy wojnę z cyber-przestępczością

Zobacz także:

• Co czyha na twój komputer w 2011 r.
• Jak sprawdzić, czy twój system padł ofiarą cyberprzestępców?
• I ty możesz zostać cyberprzestępcą

Więcej informacji:

• Komputerowe koszmary - lista przebojów dekady
• Wirus "I Love You" - 10 lat później
• Ćwierć wieku z Windows

Wiadomość o takiej treści w styczniu 1986 r. odczytały setki użytkowników komputerów osobistych, zaniepokojonych dziwnie wolną pracą napędów dyskietek. Tak właśnie objawił się Brain.

Zobacz również:

• Przeglądarka Chrome będzie jeszcze jakiś czas akceptować pliki cookie
• Złośliwe oprogramowanie Qbot - czy jest groźne i jak się chronić?

Jego twórcami byli dwaj Pakistańczycy, Basit i Amdżad Farooq Alvi. Programiści do spółki z trzecim bratem, Szahidem, kilka lat wcześniej założyli jedną z pierwszych w kraju firm komputerowych. Ich dziełem był m.in. program do monitorowania akcji serca. Aplikacja cieszyła się jednak dużą popularnością wśród piratów, wobec czego autorzy postanowili przeciw temu zaprotestować. Formą sprzeciwu wobec powszechnej dostępności ich dzieła w nieautoryzowanym obiegu był właśnie Brain.

Wirus antypiracki

Wirus nie powodował wielkich szkód: jego celem było zainfekowanie kilku bajtów w sektorze rozruchowym dyskietki, zmiana jej etykiety i spowolnienie działania napędu dysków. Twórcy wirusa często podkreślali w mediach, że robak jest praktycznie nieszkodliwy - nie zawsze jednak deklaracje te miały pokrycie w faktach. Ustalono bowiem, że jedna z wersji Braina uszkadzała dyskietki używane w komputerach Apple, uniemożliwiając innym programom zapisywanie nowych informacji.

Brain wywołał panikę - użytkownicy chcący zdobyć "szczepionkę" na wirusa zaczęli dzwonić na telefony podane w komunikacie, co w efekcie doprowadziło do odcięcia linii telefonicznych braciom Farooq Alvi. Warto jednak podkreślić, że do infekcji dochodziło tylko w konsekwencji użycia pirackiej wersji programu medycznego.

Bracia Farooq Alvi stali się prawdziwymi celebrytami branży IT (korespondent magazynu Time Ross Monroe przeprowadził nawet z nimi wywiad). Zostali jednak zmuszeni do rozwiązania swojej firmy z powodu pozwu o odszkodowanie za szkody, jakie wyrządzał Brain.

Wkrótce założyli kolejną spółkę, Brain NET, uznawaną za pionierską w historii Internetu w Pakistanie. Firma stworzyła pierwszy system pocztowy i jako pierwsza świadczyła usługi dostępu do Sieci w tym kraju. "Brain Pomimo iż stał się pierwszym znanym wirusem działającym na komputerach klasy PC i wzorem dla innych, o wiele bardziej szkodliwych programów, pomógł w położeniu podwalin pod raczkującą wówczas branżę bezpieczeństwa komputerowego" - ocenia firma F-Secure.

Przez następne 10 lat, aż do 1995 r., wśród wirusów komputerowych dominowały szkodniki atakujące sektory startowe napędów. Podobnie jak Brain, wirusy takie jak Stoned, Cascade, Form, V-Sign, Den Zuk, Monkey czy Joshi, raczej nie wyrządzały dużych szkód. Od tej zasady zdarzały się wyjątki, np. Michelangelo (1992 r.) blokujący dostęp do danych na wszystkich dyskach zainfekowanego komputera lub One_half (bez wiedzy użytkownika szyfrował określone dane na dysku twardym, a jego usunięcie przez program antywirusowy mogło skutkować całkowitą utratą danych). Opisywana generacja wirusów charakteryzowała się długim czasem rozprzestrzeniania się (około roku). W połowie lat 90. szkodniki te w zasadzie zupełnie zanikły.