Usługa BlackBerry oferowana jest wyłącznie w sieciach komórkowych. Kanadyjska firma Research in Motion (RIM) stosuje bowiem na całym świecie identyczny model sprzedaży. Jej wdrożenie u operatorów nadzorują pracownicy RIM, zaś centrum monitorujące działanie sieci w Europie znajduje się pod Londynem w miejscowości Egham. Z kolei za kontakty biznesowe na terenie Europy odpowiada biuro niemieckie.

"W Polsce z BlackBerry korzystają w większości pracownicy międzynarodowych korporacji. Bywa, że lokalny oddział takiej firmy ma własny pomysł na mobilny dostęp dla pracowników, ale okazuje się zwykle, że muszą dostosować się do wprowadzonego na poziomie globalnym standardu BlackBerry" - mówi Przemysław Bukato, Data Brand Manager w Polkomtelu (Plus). "BlackBerry rzeczywiście jest rozwiązaniem często stosowanym przez lokalne oddziały firm międzynarodowych, jednak naszym największym odbiorcą tej usługi jest spółka polska" - mówi z kolei Bartosz Szczerbiński, kierownik działu marketingu usług i produktów Polskiej Telefonii Cyfrowej (Era).

Operatorzy ukrywają informacje na temat liczby użytkowników BlackBerry, zasłaniając się tajemnicą handlową. Pierwszą pulę zainteresowanych zgarnęła PTC. Z wyliczeń IDC Poland wynika, że w pierwszej połowie 2005 r. sprzedano kilkaset sztuk terminali. Operatorzy liczą na kilka tysięcy użytkowników. Nie zanosi się zatem, aby usługa przyniosła w Polsce znaczne przychody, chociaż na całym świecie z BlackBerry korzysta 5 mln użytkowników. Debiut usługi nastąpił w 1999 r. Po roku korzystało z niej 25 tys. użytkowników, a przychody spółki wyniosły 47,3 mln USD. W 2005 r. było to już 1,3 mld USD. Według najnowszych danych, przychody RIM w 2006 roku obrachunkowym sięgnęły 2,07 mld USD. Zysk netto spółki wyniósł 382 mln USD (213 mln USD rok wcześniej).

Na polski rynek

Popularność BlackBerry na Zachodzie skłoniła i polskich operatorów komórkowych do nawiązania współpracy z Research in Motion i dołączenia do 150 innych sieci, które włączyły usługę do oferty. Finansowe szczegóły umów pomiędzy polskimi operatorami a kanadyjską firmą pozostają tajemnicą. Kontrakt operatora z RIM przewiduje na ogół zakup startowej puli terminali i licencji na oprogramowanie. Ponadto operator musi wdrożyć rozwiązania billingowe, które będą służyć rozliczaniu się z Research in Motion oraz zestawić dedykowane łącze do centrum w Egham.

Pierwsze testy BlackBerry w Polsce z kilkudziesięcioma klientami jesienią 2004 r. rozpoczęła Era. W lutym 2005 r. pojawiła się komercyjna oferta usługi w wersji dla przedsiębiorstw. Wymogiem było stosowanie przez nich jednego z trzech serwerów pocztowych: Microsoft Exchange, Novell GroupWise i Lotus Domino. PTK Centertel (Orange) wprowadził BlackBerry do oferty jesienią 2005 r. W tym samym czasie PTC uruchomiła kolejny wariant usługi (BlackBerry Prosumer) dla firm i odbiorców indywidualnych korzystających z kont hostowanych (w wersji okrojonej tylko do poczty elektronicznej). W Plusie BlackBerry pojawiła się pod koniec lutego br. Niedawno Orange rozpoczął akcję promocyjną Try&Buy BlackBerry w nadziei na popularyzację tej usługi. "Po trzytygodniowym okresie testowym klient decyduje o ewentualnym komercyjnym zakupie BlackBerry" - mówi Jacek Kalinowski, rzecznik prasowy PTK Centertel.

Koszty uruchomienia usługi związane są z zakupieniem oprogramowania i terminali, a następnie opłacaniem abonamentu za każdego użytkownika. "Klient płaci za funkcjonalność, nie za łącze czy wykorzystywaną transmisję GPRS, a więc za możliwość przesyłania listów, czy - w przypadku wersji korporacyjnej -- synchronizacji kalendarza i książki adresowej. Opłata nie zależy od intensywności korzystania z BlackBerry" - mówi Bartosz Szczerbiński. W Erze miesięczna opłata za wersję korporacyjną wynosi 80 zł netto, wersja Prosumer (dostępna jako blueconnect e-mail) kosztuje 50 zł netto. Orange za wersję korporacyjna także pobiera 80 zł netto, a Plus 74 zł netto. Ceny terminali BlackBerry 7290 zależą od kupowanej z nimi taryfy.

Serwer, transmisja, terminal

Usługa BlackBerry składa się z trzech podstawowych elementów: instalowanego w firmie oprogramowania BlackBerry Enterprise Server, automatycznie podtrzymanego stałego połączenia GPRS zestawianego przez operatora w ramach specjalnie utworzonego punktu dostępowego (APN - BlackBerry.net) oraz terminali wspierających usługę BlackBerry produkowanych przez Research in Motion lub wybranych modeli Nokii (9300 i 9500) Sony Ericsson (P910i) i Siemensa (SK65). Czas wdrożenia usługi zależy od posiadanej przez firmę infrastruktury. Najpełniejszy jego zakres obejmuje zakup i instalację oprogramowania serwera pocztowego wraz z odpowiednią liczbą licencji, zakup terminali i uruchomienie usługi na kartach SIM. Wdrożenie usługi mogą przeprowadzić firmy zewnętrzne. "Do zadań integratora należeć będzie instalacja sprzętu, oprogramowania, wykonanie konfiguracji terminali i przeprowadzenie wstępnego szkolenia" - wyjaśnia Przemysław Bukato. W przypadku międzynarodowej korporacji można wykorzystać już istniejące oprogramowanie BlackBerry zainstalowane w centrali firmy.

BlackBerry umożliwia odczyt i wysyłanie wiadomości bezpośrednio z terminala, który pozwala także na dostęp do załączników zapisanych w najpopularniejszych formatach. Umożliwia też synchronizację kalendarza, książki adresowej zadań czy notatek. BlackBerry Enterprise Server (BES) monitoruje skrzynkę korzystającego z usługi użytkownika na korporacyjnym serwerze pocztowym i w razie nadejścia wiadomości szyfruje ją kluczem 3DES, kompresuje i przekazuje dedykowanym łączem do centrum RIM. Z centrum RIM wiadomość trafia dedykowanym łączem do operatora, który następnie poprzez APN przesyła e-mail na terminal użytkownika. Użytkownik nie musi sam synchronizować danych, odbywa się to bowiem na zasadzie push. Poczta wysłana z terminala wraca taka samą trasą, a po dotarciu do firmy najpierw przechodzi przez BES, a dopiero potem - przez korporacyjny serwer pocztowy - na zewnątrz.