Prawo polskie w zakresie regulacji dotyczących usług telekomunikacyjnych (także w przypadku samego zawierania umów o świadczenie usług) jest niedostosowane do prawa wspólnotowego. W tym ostatnim określono bowiem elementy, które koniecznie powinny być zawarte w umowach o świadczenie usług telekomunikacyjnych:

a) nazwę i adres usługodawcy

b) świadczone usługi, oferowane poziomy jakości usług, a także określenie czasu, w którym nastąpi wstępne podłączenie

c) rodzaje oferowanej obsługi technicznej

d) dane szczegółowe dotyczące cen i taryf oraz sposobów uzyskiwania aktualnych informacji o stosownych taryfach i opłatach eksploatacyjnych

e) okres trwania kontraktu, warunki wznowienia oraz zakończenia usług i wygaśnięcia kontraktu

f) klauzule o kompensacji i zwrocie kosztów, które stosuje się w przypadku, gdy będąca przedmiotem umowy z operatorem usługa nie osiąga wymaganego poziomu jakości

g) zasady rozwiązywania sporów oparte na przejrzystych, prostych i niedrogich pozasądowych procedurach.

Polskie Prawo telekomunikacyjne musi zostać dostosowane w tym zakresie do regulacji unijnych.

Przez cały czas

Podczas wykonywania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych usługobiorcy z mocy ustawy Prawo telekomunikacyjne przysługują pewne uprawnienia. Po pierwsze, ceny za usługi telekomunikacyjne powinny być oparte na jasnych i obiektywnych kryteriach. Oznacza to, że sposób ustalania ceny za usługę telekomunikacyjną powinien być usługobiorcy przedstawiony przy zawieraniu umowy. Jeżeli operator chce podwyższyć ceny za świadczone usługi, to powinien usługobiorcę o tym zawiadomić z wyprzedzeniem co najmniej jednego okresu rozliczeniowego.

Po drugie, w przypadku świadczenia usług powszechnych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych abonentowi przysługuje prawo do rozłożenia na raty opłaty za przyłączenie, wyboru opcji taryfowej oraz sposobu korzystania z usług.

Po trzecie, operator jest zobowiązany do dostarczania usługobiorcy rachunków za wykonanie usługi telekomunikacyjnej w formie uniemożliwiającej osobom trzecim bezpośredni dostęp do zawartych w nich informacji.

Po czwarte, operator ma obowiązek rejestracji danych o wykonywanych usługach telekomunikacyjnych w zakresie umożliwiającym ustalenie należności za wykonanie tych usług oraz rozpatrzenie reklamacji.

Po piąte, Prawo telekomunikacyjne, począwszy od 1 października 2003 r., przyznaje abonentom prawo do zachowania numeru telefonicznego przy zmianie operatora świadczącego usługi telefoniczne. W przypadku numerów mających powiązanie z danym obszarem uprawnienie to ogranicza się do obszaru strefy numeracyjnej. Abonent stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej eksploatowanej przez operatora o znaczącej pozycji rynkowej może wybrać innego operatora publicznego świadczącego usługi telefoniczne lub inne usługi wykorzystujące techniki komutacji. Z tytułu dokonania takiego wyboru dotychczasowemu operatorowi nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze w stosunku do abonenta.

Po szóste, operator telekomunikacyjny może przerwać albo w istotnym zakresie ograniczyć świadczenie usług powszechnych lub zmienić warunki świadczenia tych usług tylko w przypadkach przewidzianych prawem (np. gdy zachodzą uzasadnione okoliczności uniemożliwiające spełnienie wymagań dotyczących interoperacyjności sieci czy zachowania integralności sieci itd.).

Po siódme wreszcie, operator, który rozpoczął świadczenie na naszą rzecz usług powszechnych, nie może zaprzestać ich świadczenia do czasu przejęcia ich przez innego operatora.

Poznać po tym, jak kończy

Przy rozwiązywaniu umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych należy pamiętać o kilku istotnych kwestiach. Operator telekomunikacyjny nie może stosować takich warunków w umowach, które uniemożliwiają lub wręcz utrudniają korzystanie z prawa do zmiany operatora. Takimi "niedozwolonymi" warunkami są np. kary umowne często wprowadzane przez operatorów telekomunikacyjnych w przypadku, gdy usługobiorca wypowiada umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych przed ustalonym przez strony terminem. Ponadto przykładem na niedozwolone warunki będą długie (np. 3-miesięczne) okresy wypowiedzenia niektórych umów o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

Należy zarazem pamiętać, że jeżeli przy zawieraniu umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych została usługobiorcy przyznana przez operatora bonifikata czy innego rodzaju ulga, wówczas w przypadku jednostronnego rozwiązania przez usługobiorcę umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych roszczenie operatora z tego tytułu może ograniczać się tylko do wartości przyznanej ulgi.

Powyższe uwagi dotyczą tylko najbardziej podstawowych kwestii, które powinny być brane pod uwagę zarówno przed zawarciem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, jak i na pozostałych etapach współpracy z operatorem.

Andrzej Krasuski jest doktorem nauk prawnych, radcą prawnym w kancelarii prawnej Baker & McKenzie w Warszawie.