Triumwirat Google, NASK i fundacji Demagog: miliony odsłon filmów ujawniających manipulacje przeciwko ukraińskim uchodźcom

W mediach społecznościowych Polski, Czech i Słowacji rozpoczęła się kampania przeciwko dezinformacji o ukraińskich uchodźcach, którą przygotowała należąca do Google spółka Jigsaw przy współpracy z Państwowym Instytutem Badawczym NASK oraz stowarzyszeniem fact-checkingowym Demagog

Michal Matlon / Unsplash

Kampania informacyjna ostała przygotowana przez należącą do Google spółkę Jigsaw przy współpracy merytorycznej z Państwowym Instytutem Badawczym Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) oraz stowarzyszeniem fact-checkingowym Demagog.

NASK poinformowała dzisiaj, że kampania opiera się na wynikach eksperymentów naukowców Cambridge University, które udowodniły przydatność tzw. pre-bunkingu w zwalczaniu dezinformacji. Zostały one opublikowane w czasopiśmie naukowym „Science Advances”.

Zobacz również:

  • Google z grzywną w Rosji za „propagandę LGBT” i „szerzenie dezinformacji”
  • Apple może wykorzystać sztuczną inteligencję od Google i OpenAI
  • NASK przetestuje nową polską technologię kwantową

Badania nad „szczepionką” przeciwko dezinformacji przeprowadzili brytyjscy naukowcy wspólnie z Jigsaw (inkubator technologiczny należący do Google). W odróżnieniu od klasycznego fact-checkingu, który zajmuje się weryfikowaniem już opublikowanych informacji (ang. debunking), badacze skupili się na wcześniejszym stadium weryfikacji (ang. prebunking), aby uodpornić odbiorców na fałszywe informacje. Wyniki badań okazały się obiecujące.

W ramach badań naukowcy stworzyli pięć krótkich filmów (każdy krótszy niż dwie minuty) tłumaczących podstawowe mechanizmy manipulacji. Następnie filmy zostały wyświetlone pięciu milionom amerykańskich użytkowników serwisu YouTube, z czego milion użytkowników obejrzało filmy w całości. Kolejne badania wykazały, że grupa która obejrzała filmy o technikach manipulacyjnych o ok. 5-10 procent potrafiła lepiej identyfikować dezinformację, niż grupa która ich nie widziała.

„Pre-bunking to swego rodzaju szczepionka przeciwko szkodliwym treściom w internecie. Psychologowie z Cambridge udowodnili, że ludzie zapoznani ze sposobami manipulacji są potem odporniejsi na jej działanie. W trakcie jednego z eksperymentów pokazywali badanym 90-sekundowe filmy prezentujące różne techniki dezinformacji: emocjonalny język, niespójność argumentów, fałszywe wybory, szukanie kozłów ofiarnych i ataki ad hominem” – napisano w komunikacie NASK.

Według Jigsaw rozpoznawalność metod manipulacji zwiększyła się wśród uczestników badań średnio o 5 procent. „W Polsce już po tygodniu filmy miały 3,2 mln wyświetleń. Można je obejrzeć w serwisie YouTube, który jest własnością Google, a także m.in. na Twitterze, Facebooku i TikToku” - wyjaśnia NASK.

Filmy są pokazywane w krajach, gdzie przebywa największa liczba uchodźców z Ukrainy, czyli w Polsce, w Czechach i na Słowacji. W krajach tych rosyjska propaganda jest bardzo aktywna oraz występuje duża podatność na fałszywe treści.

Filmy edukacyjne Jigsaw tłumaczą mechanizmy podstępnych narracji, które m.in. wzbudzają strach przed uchodźcami. Po zakończeniu kampanii zostanie zbadana jej skuteczność w walce z dezinformacją, która stała się w ostatnich czasach zjawiskiem światowym ze względu na kolejne kryzysy i masowe upowszechnienie się mediów społecznościowych.

Według kierownika działu przeciwdziałania dezinformacji NASK Mateusza Mrozka. kampania jest wyjątkowa, ponieważ wykorzystuje wiedzę naukową, jest prowadzona przez globalne platformy społecznościowe i toczy się w krajach, które spotykają się z realnymi problemami wywoływanymi przez fałszywe przekazy szerzące się w cyberprzestrzeni.

„NASK prowadzi własne badania w tej dziedzinie i jest jednym z pionierów monitorowania i przeciwdziałania dezinformacji. Współpraca z Google przy tej akcji to szansa na zmniejszenie zagrożeń w infosferze i zwiększenie cyberbezpieczeństwa” - mówi Mrozek.

Po zakończeniu kampanii zostanie zbadana jej skuteczność w walce z dezinformacją, która stała się w ostatnich czasach zjawiskiem światowym ze względu na kolejne kryzysy i masowe upowszechnienie się mediów społecznościowych.

Filmy dostępne są np. pod tym linkiem.

Źródło: NASK

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200