Tożsamość imigranta
-
- Sławomir Kosieliński,
- 12.01.2004
Kiedy do Schengen?
Chociaż formalnie SIS II powinien ruszyć do końca 2006 r., Komisja Europejska przewiduje, że stopniowa migracja danych ze starego systemu do nowego opóźni się. Cały proces ma potrwać aż do połowy 2007 r.
Wpływ na to ma harmonogram ogłaszania przetargów. Co prawda już w marcu 2003 r. Komisja Europejska obwieściła, że taki przetarg jest planowany, ale zaproszenia do udziału w nim zostały wystosowane dopiero w grudniu 2003 r. Samo postępowanie ma charakter zamknięty ze względu na konieczność uzyskania dostępu do informacji niejawnych. Można domniemywać, że w przetargu biorą udział takie tuzy europejskiego rynku teleinformatycznego, jak Schlumberger Sema, Siemens Business Service, Cap Gemini Ernst & Young czy też hiszpańska Indra. Wątpliwe jest raczej, aby twórcą aplikacji i integratorem została firma amerykańska. Ale wszystko może się zdarzyć, bo studium wykonalności oraz założenia projektowe przygotowuje Unisys. W kwietniu 2004 r. nastąpi otwarcie ofert, zaś ogłoszenie zwycięzcy ma nastąpić w sierpniu br. W konsekwencji podpisanie umowy nastąpi nie wcześniej niż we wrześniu. Zwycięska firma nie tylko zajmie się budową Schengeńskiego Systemu Informacji, ale także - związanego z nim - Systemu Informacji o Wizach.
Jesienią 2005 r. rozpoczną się projekty związane z przygotowaniem krajowych części systemu, aby rok później przyłączać do SIS II i VIS poszczególne kraje Unii Europejskiej.
Koszty i zarządzanie systemem
Pierwotnie Komisja Europejska przewidywała 15,9 mln euro na budowę SIS II w latach 2004-2006. Uszczegółowienie zakresu systemu spowodowało podwyższenie budżetu do kwoty 28 mln euro. Kwota ta obejmuje przechowywanie danych i ich wymianę, ale już nie porównywanie informacji biometrycznych (odcisków palców i zdjęć osób). Na tę sumę składają się przede wszystkim koszty implementacji, migracji danych oraz zakupu licencji i sprzętu. Najpewniej SIS II wykorzysta do wymiany danych sieć TESTA powstałą w ramach programu IDA.
Koszty utrzymania systemu centralnego wahają się między 5,5 mln a 6,5 mln euro rocznie. Zostaną pokryte z budżetu Unii Europejskiej. Kraje członkowskie natomiast muszą pokryć koszty dostępu do centralnego serwera, który będzie się znajdował w Strasburgu.
Zdaniem Komisji Europejskiej, aby móc sprawnie nadzorować i zarządzać systemem SIS II, musi powstać oddzielna agencja unijna.
Zajmowałaby się ona w przyszłości również innymi systemami informatycznymi z zakresu sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, np. systemem VIS, a także współpracą w zakresie informatyzacji sądownictwa cywilnego i karnego. Nie powstanie ona jednak wcześniej niż przed 2007 r. Do tego czasu jej funkcje będą pełnić komitet sterujący i szefostwo projektu.
System VIS
Na system VIS złożą się: centralna baza danych wizowych (Central Visa Information System - C-VIS), systemy krajowe (National Visa Information System - N-VIS) połączone z C-VIS oraz systemy lokalne. Z tych ostatnich mają korzystać placówki konsularne, przejścia graniczne, urzędy imigracyjne i posterunki policji. System ten ma kosztować 157 mln euro, zaś jego utrzymanie - ok. 35 mln euro rocznie.
Wymiana danych pomiędzy Systemem Informacji o Wizach i Schengeńskim Systemem Informacji ma następować na poziomie centralnym. Załóżmy, że obywatel kraju spoza Unii Europejskiej złoży wniosek wizowy w którymkolwiek z konsulatów państwa członkowskiego. Jeśli okaże się, że wcześniej był już wydalony z UE - informacja na ten temat znajdzie się w SIS II - nie otrzyma wizy. I na odwrót: gdyby zjawił się na granicy ze sfałszowaną wizą, jej uwierzytelnienie nastąpi dzięki wymianie informacji między SIS a VIS.
W wyniku przystąpienia Polski do Unii Europejskiej część naszych granic stanie się granicami zewnętrznymi UE, a część jej granicami wewnętrznymi. W obu przypadkach Polska będzie dostosowywała swoje prawodawstwo i praktykę działań wewnętrznych do norm obowiązujących w krajach Piętnastki. Podstawowym celem działań podejmowanych w tej dziedzinie jest zwalczanie nielegalnej imigracji, zorganizowanej przestępczości - m.in. przemytu narkotyków i towarów, w tym handlu kradzionymi samochodami - oraz terroryzmu.
W ramach implementacji porozumienia z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. o stopniowym zaniechaniu kontroli granicznej wewnątrz Unii Europejskiej stworzono Schengeński System Informacyjny (SIS). Zawiera on dane osób, wobec których wydano nakazy zatrzymania, lub osób, niebędących obywatelami danego kraju, którym odmówiono prawa pobytu. Informacje z SIS są wykorzystywane w punktach kontrolnych na zewnętrznych granicach obszaru Schengen. SIS może zawierać takie dane osobowe, jak imię, nazwisko (ewentualnie pseudonimy), stałe cechy wyglądu zewnętrznego, inicjał drugiego imienia, miejsce i datę urodzenia, płeć, narodowość, a także oznaczenia "uzbrojony" czy "groźny", powód wpisania tych informacji do SIS oraz kroki, jakie należy przedsięwziąć wobec danej osoby.
W Unii Europejskiej istnieją dwa zestawy reguł dotyczących przetwarzania danych osobowych. Pierwszy dotyczy danych osobowych przetwarzanych w SIS, drugi - danych osobowych przetwarzanych w ramach współpracy policji i wymiaru sprawiedliwości z krajów objętych obszarem Schengen. Specjalny organ kontroluje przetwarzanie danych osobowych w tym obszarze, a instytucje w poszczególnych krajach UE są kontrolowane przez krajowe organy ds. ochrony danych osobowych. Krajowe organy ds. ochrony danych osobowych rozpatrują również wszelkie skargi.
