Polkomtel SA jest pierwszym polskim operatorem telefonii komórkowej GSM, który udostępnił w swojej sieci usługę transmisji danych z szybkością 38 400 b/s.

Szybsza transmisja danych jest możliwa dzięki zastosowaniu przez Plus GSM technologii HSCSD (High Speed Circuit Switch Data). Pozwala ona na czterokrotne zwiększenie prędkości transmisji danych w sieciach GSM - z 9600 b/s do maksymalnie 38 400 b/s. Rozwiązanie HSCSD zrealizowane w Plus GSM nie gwarantuje jednak, że wszystkie połączenia będą realizowane z taką przepustowością. Połączenie High Speed wymaga bowiem do zapewnienia takiej przepustowości wykorzystania 3 kanałów "rozmownych" w ramach tej samej komórki sieci GSM. Nie zawsze jednak 3 czy nawet 2 kanały mogą być przydzielone jednemu użytkownikowi.

W trzech kanałach

Standardowo po jednym kanale można zrealizować transmisję danych z przepustowością 9600 b/s. Technologia HSCSD umożliwia częściowe zrezygnowanie z korekcji błędów, która standardowo towarzyszy takim transmisjom. To pozwala zwiększyć przepustowość jednego kanału do 14 400 b/s. Jeśli w miejscu, z którego nawiązywane jest połączenie za pośrednictwem GSM, jest dobre pokrycie sieci (użytkownik znajduje się w tzw. zasięgu), to nie trzeba się martwić o korekcję błędów.

HSCSD pozwala ponadto realizować transmisję danych równolegle kilkoma kanałami. Urządzenia stosowane przez Polkomtel SA pozwalają wykorzystać na potrzeby takiej transmisji maksymalnie 4 kanały, ale dostępne obecnie na rynku urządzenia końcowe umożliwiające taką komunikację (np. zestaw Nokia Card Phone 2.0) pozwalają komunikować się równolegle maksymalnie trzema kanałami. Wspomniany zestaw Card Phone 2.0 pozwala na nawiązywanie połączeń z różnymi szybkoś-ciami (wybieranych przez użytkownika): 9,6 Kb/s, 14,4 Kb/s, 19,2 Kb/s, 28,8 Kb/s lub 38,8 Kb/s. Należy podkreślić, że komunikacja symetryczna, tzn. zapewniająca identyczną szybkość w obie strony, odbywa się z szybkością maksymalną 28 800 b/s. Komunikacja niesymetryczna umożliwia przesyłanie danych od użytkownika do urządzeń operatora sieci GSM z szybkością 14 400 b/s, w druga stronę - 38 400 b/s. Drugie rozwiązanie jest atrakcyjniejsze dla tych użytkowników, którzy wykorzystują modemy GSM do połączeń z Internetem (zazwyczaj więcej danych jest pobieranych niż wysyłanych).

Rachunki przepustowości

Obecnie maksymalna przepustowość komunikacji z wykorzystaniem technologii HSCSD w Plus GSM wynosi 38 400 b/s, chociaż pomnożenie wartoś-ci przepustowości każdego z wykorzystywanych kanałów przez 14 400 b/s powinno dać prędkość 43 200 b/s. "Jest to spowodowane tym, że po drugiej stronie wirtualnego kanału komunikacyjnego, jaki stanowi telefon użytkownika i sieć urządzeń GSM, znajduje się terminal ISDN komunikujący się w standardzie V.110. Wypadkowa szybkość w tym standardzie to właśnie 38 400 b/s" - mówi Dariusz Boduch, zastępca dyrektora Departamentu Rozwoju Produktów i Usług w Polkomtel SA. Według jego zapewnień, szybkość transmisji wzroś-nie, gdy urządzenia ISDN wykorzystywane w komunikacji zostaną skonfigurowane do pracy w nowym standardzie V.120. Wtedy wypadkową szybkością będzie 43 200 b/s.

Maksymalnej przepustowości nie osiąga się także po wybraniu z telefonu GSM numeru analogowego modemu dostępnego np. w sieci TP SA. Komunikacja jest wtedy nawiązywana z szybkoś-cią 28 800 b/s. Plus GSM w najbliższej przyszłości zamierza uruchomić nowy dostęp do Internetu, zapewniający połączenie z szybkością 38 400 b/s.

Walka o pasmo

Technologia HSCSD nie gwarantuje, że za każdym razem, gdy użytkownik zechce skorzystać z komunikacji za pośrednictwem trzech kanałów "rozmownych", będzie mógł to uczynić. "W naszej sieci wyższy priorytet mają rozmowy niż transmisja danych. Jeśli więc w ramach tej samej komórki ktoś zechce wykonać rozmowę telefoniczną, to jeden albo nawet dwa z trzech kanałów wykorzystywanych przez innego użytkownika do transmisji danych mogą być zabrane i przydzielone na potrzeby zwykłej rozmowy" - wyjaśnia Dariusz Boduch. Oznacza to automatycznie spadek szybkości transmisji, która nawet w przypadku późniejszego zwolnienia kanałów "rozmownych" nie jest już zwiększana dynamicznie.

Plus GSM zdecydował się nie pobierać dodatkowych opłat za połączenia realizowane w dodatkowych kanałach. Oznacza to, że komunikacja z szybkoś-cią 38 400 b/s (realizowaną trzema kanałami) kosztuje tyle samo co komunikacja z przepustowością 9600 b/s lub 14 400 b/s.

Porównanie z GPRS

Alternatywą dla HSCSD ma być komunikacja w technologii GPRS, umożliwiająca potencjalnie przesyłanie danych z większą przepustowością. Obie technologie transmisji danych w sieciach GSM znacznie się jednak różnią.

GPRS będzie bowiem technologią, która w jednym kanale pozwoli realizować transmisję o przepustowości 9,05 Kb/s, 13,4 Kb/s, 15,6 Kb/s lub 21,4 Kb/s, ale kanał ten nie będzie rezerwowany na potrzeby jednego użytkownika, lecz współdzielony przez wszystkich użytkowników sieci GSM, którzy będą jednocześnie przesyłać dane z wykorzystaniem GPRS i będą się znajdować w jednej komórce. Decyzję o tym, ile kanałów zostanie oddelegowanych do transmisji GPRS, podejmuje operator. W skrajnych przypadkach, gdy użytkowników będzie wielu, a kanałów mało, transmisja może osiągać mniejsze przepustowości niż 9600 b/s.

HSCSD jest technologią komutowaną i dlatego użytkownik ma zagwarantowaną przepustowość co najmniej 9600 b/s (lub 14 400 b/s - szybkość ta wymaga wyższego poziomu sygnału w porównaniu z 9,6 Kb/s). Ważną zaletą HSCSD jest to, że technologia ta jest już dostępna i są już urządzenia końcowe pozwalające z niej korzystać. Nie oznacza to jednak, że operatorzy nie są zainteresowani wdrożeniem GPRS.

"Podstawowa różnica między obiema technologiami z punktu widzenia operatora telekomunikacyjnego polega na tym, że GPRS pozwala uzależnić opłatę od ilości przesyłanych bajtów. W technologiach komutowanych, takich jak HSCSD, nie jest to możliwe" - mówi Dariusz Boduch.