W 2022 roku wartość branży wzrosła o 13 proc. do ponad 100 mld zł. Dla porównania – w 2021 roku wzrost wyniósł 19 proc. z 75 mld do 89 mld zł. To był kolejny rok, w którym rzeczywistość geopolityczna i makroekonomiczna mówiła głośno i donośnie: sprawdzam. Rekordowo wysoka inflacja (14,4% w 2022 roku) studzi entuzjazm, który mógłby budzić ten wynik, a wciąż wymagający rynek pracownika i mało optymistyczne nastroje zakupowe firm z pewnością nie ułatwiały osiągania wyśrubowanych celów. Warto przypomnieć w tym miejscu tło ekonomiczne - wartość polskiego PKB w 2022 roku według danych GUS wzrosła o 5,1 proc. i przekroczyła 3 bln zł i wyniosła 3 078,3 mld zł (wobec wzrostu o 5,9 proc. rok wcześniej).

W tegorocznym zestawieniu TOP 200 znalazły się 343 firmy. Pierwsza piątka największych firm ICT w Polsce to: AB SA, Also Polska**, Samsung Electronics Polska*, Lenovo Technology Poland* i Dell Technologies*. Największe wzrosty w czołowej setce odnotowały: Techland, Cloudware Polska, Microsoft, Lenovo, Inetum Polska, Ework Group.

Zobacz również:

• Computerworld TOP200 – rozpoczęliśmy ankietowanie rynku
• Jak będą rosły wydatki na ICT
• Branża IT rywalizuje na kortach tenisowych Legii – rusza 4. edycja ITSF Cup

Wśród grup kapitałowych największa piątka to: Grupa Asseco, AB SA, Exclusive Networks Poland, Grupa Comarch i Grupa Orange.

W tegorocznym zestawieniu branżą, która robi największe zakupy informatyczne jest handel, który zdetronizował bankowość. To potwierdza tezę, że współczesny sektor handlowy napędzany jest przez informatykę i to dzięki rozwiązaniom technologicznym udaje się tu zdobyć przewagę konkurencyjną. Przychody ze sprzedaży rozwiązań dla tego sektora wzrosły aż o 29 proc do 4 009 228 tys. zł. Najwięksi dostawcy to Capgemini Polska, Comarch SA, intive oraz Sii.

Wydatki sektora bankowości na IT wzrosły w ubiegłym roku o 4 proc., do 3 991 335 tys. zł. Największy skok wydatków na IT nastąpił w branży mediów – aż o 83 proc., co jest kolejnym dowodem na szybką cyfryzację tego obszaru. Coraz więcej na technologię wydaje też branża logistyczna – tu nastąpił wzrost o 46%

Wyniki eksportu w pierwszej setce największych firm ICT w Polsce wzrosły aż o 20%, do 9 792 608 tys. zł. Pierwsza czwórka największych eksporterów to Capgemini, Techland, CD Projekt oraz Sii.

Bezpieczeństwo to temat strategiczny

Transformacja cyfrowa, która w ciągu 2 lat przyspieszyła o lat 10, zwiększyła także znacząco troskę firm o cyberbezpieczeństwo. Nie ma dziedziny, która nie stawiałaby tego tematu na czołowym miejscu. Skala zagrożeń, m.in. w związku z wojną w Ukrainie rośnie, wyzwania dla osób odpowiedzialnych za ten obszar stają się trudniejsze – dlatego firmy coraz częściej szukają po prostu nowej strategii zapewnienia bezpieczeństwa. Tu kluczem są zaufani, sprawdzeni dostawcy, którzy są w stanie spojrzeć na to zagadnienie całościowo i zapewnić stały dostęp do danych niezależnie od nieprzewidywalnych okoliczności. Przychody firm ze sprzedaży rozwiązań bezpieczeństwa wrosły o 6 proc. rok do roku i wyniosły łącznie 2 063 253 tys. zł wobec 1 943 427 tys. w 2021 roku, co daje statystycznie 42 mln zł na firmę.

Na pierwszych miejscach rankingu dostawców rozwiązań bezpieczeństwa znalazły się: Clico, Exclusive Networks Poland, Fortinet*, Apius Technologies, Comp SA.

Rynek mobilny motorem wzrostu

Według szacunków redakcji TOP 200, wartość rynku telekomunikacyjnego, który obejmuje usługi stacjonarne i mobilne, a także płatną telewizję oraz przychody hurtowych operatorów infrastruktury sięgnęła w ub.r. blisko 45,2 mld zł, co oznacza wzrost o ok. 2,5 proc.

Podobnie jak w ubiegłym roku, największy udział w rynku telekomunikacyjnym mieli operatorzy komórkowi. Według szacunków redakcji TOP 200, wartość tego sektora rynku wzrosła o 2,8 proc. do blisko 27,6 mld zł. P4 i Orange nadal są nadal największymi graczami. Rośnie też sieć połączeń – jak wynika z szacunków FTTH Council Europe w końcu tego roku zasięg sieci FTTH w Polsce wyniesie 9,3 mln gospodarstw domowych, a według Orange Polska, zasięg wzrósł w ubiegłym roku o milion łączy, do ponad 10 mln.

Zwiększyła się także liczba usług telefonii stacjonarnej, komórkowej, dostępu stacjonarnego do internetu i płatnej telewizji – PMR szacuje, że na koniec 2022 roku było to 84,8 mln, o 3 mln więcej niż rok wcześniej.

Ważnym trendem jest wzrost cen usług telekomunikacyjnych - według danych GUS o 4,9 proc. Serwis Telko.in. podaje, że cenowy indeks komórkowy od grudnia 2021 r. do marca 2023 r. wzrósł o 2,5 proc. Cable.co.uk w swym dorocznym globalnym raporcie dotyczącym cen internetu ocenia wzrost mediany cen w Polsce między początkiem 2022 r., a początkiem 2023 r. na 7,5 proc.

Administracja mistrzem cyfryzacji

Wartość rynku usług dla administracji publicznej wyniosła w ubiegłym roku 3 341 056 tys. zł, co oznacza wzrost rok do roku o niemal 16 proc. i kolejny rok przyspieszenia tego sektora. Według danych GUS, w 2022 r. osoby korzystające z usług administracji publicznej przez internet stanowiły ponad 55% populacji osób w wieku 16–74 lata (wobec 47,5 proc. rok wcześniej). Najczęściej było to wyszukiwanie informacji, pobieranie lub drukowanie formularzy urzędowych oraz wysyłanie wypełnionych deklaracji podatkowych. W 2022 r. dostęp do internetu posiadało już 93,3 proc. gospodarstw domowych.

Największe osiągnięcia e-administracji ubiegłego roku to dalszy rozwój rozwiązań związanych z e-zdrowiem, cyfryzacja procesu budowlanego, rozwój chmury krajowej, dalsze kroki w zaawansowanej już cyfryzacji finansów i administracji skarbowej. Polska może się też pochwalić jednym z najbardziej odpornych cybernetycznie systemów finansowych na świecie.

Najwięksi dostawcy usług i rozwiązań IT dla sektora administracji to: Asseco Poland, Integrated Solutions, S&T w Polsce i Tranistion Technologies.

Chmura delikatnie obniża loty

Przychody z rozwiązań w sektorze chmurowym wyniosły 2 703 262 tys. zł, co oznacza niewielki spadek wobec wartości 2 283 993 tys. zł w 2021 roku. Jednak rozwiązania chmurowe nadal pozostają bardzo istotnym elementem rynku. Jak wynika z raportu „Inwestycje IT w czasach kryzysu. Chmura i nowe technologie” ****, 22% dużych i średnich organizacji potwierdza, że wydarzenia ostatnich 2 lat przyspieszyły decyzję o migracji do chmury krytycznych zasobów, a kolejne 44 proc. zrobiły to już przed pandemią.

Z prognoz IDC wynika, że w Europie wydatki na chmurę w 2023 wyniosą niemal 150 mln dolarów, a w 2026 roku – 258 mln dolarów, co oznacza wzrost 22-proc. rocznie w latach 2021 – 2026. Największą część tych wydatków będą stanowiły usługi w modelu SaaS, które w niepewnych i niesprzyjających gospodarczo czasach pozwolą firmom na bardziej elastyczne zarządzanie budżetami. Coraz ważniejszy jest także dostęp do zaawansowanych aplikacji, rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo i innowacji technologicznych – a więc wszechstronność usług chmurowych. Według prognoz IDC, Platform-as-a-Service będzie najszybciej rosnącym obszarem cloudu w najbliższych latach.

Trudny rynek pracownika

Piszemy o tym już od lat – niedobór talentów wciąż jest jednym z większych wyzwań działów IT. Mimo głośnych masowych zwolnień wśród gigantów rynku technologicznego na świecie, wciąż brakuje specjalistów, a wynagrodzenia w tym sektorze mocno przekraczają krajową średnią i stale rosną. W Polsce nadal brakuje kilkudziesięciu tysięcy specjalistów w branży informatycznej, choć informatyka jest najchętniej wybieranym kierunkiem studiów w naszym kraju. Według raportu Just Join IT, w 2022 roku liczba ofert pracy dla pracowników sektora IT w naszym kraju wzrosła o 183 proć. w porównaniu z rokiem 2021. Jak wynika z sondażu przeprowadzonego wśród przedstawicieli firm obecnych w tegorocznym TOP 200, najtrudniej znaleźć jest developerów (60 proc. wskazań) oraz specjalistów ds. bezpieczeństwa (20 proc. wskazań). Wzrosły także wynagrodzenia – wg raportu Just Join IT, średnio o 16 do 28 proc., doświadczeni specjaliści dostają oferty nawet w wysokości 50 tys. brutto. Ma to oczywisty wpływ na wyniki finansowe całego sektora ICT.

Sztuczna inteligencja – game changer

Wszyscy o tym mówią, testują, uczą i wykorzystują, natomiast nikt nie jest w stanie przewidzieć, w jaki sposób AI zmieni biznes. Na pewno pomoże organizacjom radzić sobie z ogromnymi brakami kadrowymi, odciąży pracowników. W najbliższym czasie prawdopodobnie jej stosowanie upowszechni się w dziedzinach takich jak finanse, prawie, inżynieria, ale przede wszystkim szeroko rozumiana branża IT. Optymalizacja systemów przetwarzania danych, przetwarzanie równoległe i zwiększona moc obliczeniowa są głównymi czynnikami napędzającymi segment oprogramowania na rynku sztucznej inteligencji. Wyższy popyt na technologie oprogramowania do wdrażania i projektowania aplikacji AI, takich jak algebra liniowa, analiza wideo, przepustowość komunikacji sprzętowej, wnioskowanie i macierze rzadkie, napędza wzrost tego segmentu. Jak wynika z raportu Precedence Research, wartość rynku sztucznej inteligencji na świecie szacowana jest na 119,8 mld USD w 2022 roku, a do 2030 sięgnie 1519 mld.

Nasza redakcja też korzysta ze sztucznej inteligencji - w tym wydaniu TOP 200 połowę ilustracji przygotowała AI.

Kres optymizmu

Rok 2023 może być trudny dla branży ICT – według 30 proc. pytanych przez nas przedsiębiorców z tego sektora, koniunktura będzie w tym roku gorsza, a zdaniem 44 proc. pozostanie bez zmian. Jeszcze w ubiegłym roku niemal 60 proc. ankietowanych oczekiwało dalszego wzrostu, a w tym roku tylko jedna czwarta spodziewa się poprawy sytuacji. Natomiast firmy raczej optymistycznie postrzegają swoją przyszłość – według 54 proc. uczestników badania w 2023 roku nastąpi wzrost wartości zamówień (w ubiegłym roku odsetek ten wynosił 65 proc.), zaś ponad jedna trzecia nie spodziewa się dużych zmian w wartości zamówień.

Zmniejszy się też tempo cyfryzacji w organizacjach – uważa tak aż 58 proc. uczestników sondażu. Tylko jedna trzecia spodziewa się kolejnych odcinków w serialu galopującej cyfryzacji. Jednak ogólne statystyki digitalizacji przedsiębiorstw wciąż są imponujące – wg danych GUS, w 2022 r. ponad dwie trzecie przedsiębiorstw zapewniało pracownikom zdalny dostęp do zasobów firmowych (głównie do służbowej poczty elektronicznej, dokumentów i aplikacji).

Sytuacja makroekonomiczna i wojna w Ukrainie mają ogromny wpływ na gospodarkę. Jednak ponad połowa osób, które ankietowaliśmy przy okazji tworzenia tego wydania TOP 200 uważa, że na ich organizacje nie miało to większego wpływu. Dla jednej piątej był to powód do ograniczenia inwestycji i dostosowania planów do niepewnej sytuacji na rynku, a dla 16 proc. - do zmiany całej strategii działania. Dwanaście proc. przyznaje, że odczuło problemy z łańcuchem dostaw.

Mimo licznych zawirowań, tempo społecznych i gospodarczych zmian napędzanych technologią wciąż rośnie, a przedstawiciele rynku ICT mają szczęście być w centrum tych zmian. IT stało się niezbędnym elementem rozwoju każdego biznesu a w trudnych czasach – jednym z czynników, który pozwala utrzymać firmę na powierzchni. To jedna z nielicznych dziedzin, która stale rośnie i wciąż ma przed sobą bardzo dobre perspektywy, niezależnie od makroekonomicznych i geopolitycznych trudności wokół.

Computerworld TOP 200 edycja 2023 jest już dostępny:https://www.idg.pl/kiosk/top200.html

Partnerem Technologii - Bezpieczeństwo Computerworld TOP 200 edycja 2023 jest firma Cloudware Polska

* Źródło: IDC Polska, ** Szacunki: Computerworld, *** Dane z raportów okresowych bądź publikacji prasowych

****Raport „Inwestycje IT w czasach kryzysu. Chmura i nowe technologie” został przygotowany przez Computerworld wraz z firmami Polcom i Intel.