Wieś i miasto

W celu przyjęcia jednorodnej podstawy oceny technik szerokopasmowych i odpowiedzi, czy są one wobec siebie konkurencyjne czy komplementarne, dokonano analizy systemów szybkiej transmisji danych dla obszarów wiejskich: WiMAX, EDGE, CDMA2000 EV-DO (450 MHz) oraz dla obszarów miejskich:

WiMAX, HSDPA, CDMA2000 EV-DO. Dla ustalenia potencjalnych zastosowań systemów przyjęto:

• rozmieszczenie gęstości występowania abonentów: 4 przypadki dla obszarów wiejskich i 3 przypadki dla obszarów miejskich;

• 4 pakiety transmisyjne zawierające usługi transmisji danych i głosu dla obszarów wiejskich (2 zorientowane na usługi głosowe - 45 i 128 kb/s oraz 2 zorientowane na usługi danych - 256 i 512 kb/s);

• 3 pakiety transmisyjne dla 3 segmentów użytkowników: oferta "komórkowa" do 512 kb/s, oferta "nomadyczna" do 1 Mb/s, oferta dla dostępu "stacjonarnego" do 2 Mb/s.

W oparciu o przeprowadzone badania i analizy można stwierdzić, że każda z analizowanych technologii posiada specyficzne zalety i znajduje zastosowanie w odpowiednich segmentach rynku. Z drugiej strony żadna z wymienionych technologii nie może być uznana za optymalną w większości zastosowań. Technologie te uzupełniają się, w związku z tym tylko model komplementarny umożliwi dotarcie dostawcom usług do wszystkich grup abonentów w efektywny kosztowo i technicznie sposób.

Do celów analizy porównawczej wybrano 3 technologie, celem oszacowania opłacalności inwestycji na obszarach wiejskich. Wynik potwierdził wstępne szacunki, że 3 technologie mogą być wykorzystywane na terenach wiejskich, przy użyciu zalet każdej z nich:

• WiMAX jest najlepszym rozwiązaniem dla abonentów wymagających szybkości transmisji powyżej 512 kb/s. Jest to technologia od początku zaprojektowana na potrzeby transmisji danych. WiMAX ma być wdrażany niezależnie/obok sieci EDGE czy CDMA;

• CDMA450 jest najbardziej ekonomicznym medium na obszarach wiejskich ze względu na duży zasięg oraz gdy wymagania abonentów w zakresie szybkości transmisji nie przekraczają 128 kb/s. Może być wdrażane równolegle z WiMAX-em, szczególnie na obszarach o gęstości 2-7 użytkowników na 1 km2;

• EDGE jest rekomendowanym medium na obszarach podmiejskich i wiejskich, gdzie szybkość transferu danych na poziomie 128 kb/s do abonenta jest wystarczająca.

Natomiast dla obszarów miejskich w analizie porównano dwie grupy technologii zapewniających usługi danych i głosu w odniesieniu do obszarów o różnym rozmieszczeniu abonentów:

• UMTS/HSDPA oraz CDMA EV-DO są zdecydowanie najlepszą odpowiedzią na zapotrzebowanie usług mobilnych, zapewniając transmisję danych z szybkością 512 kb/s niezależnie od usługi głosowej;

• WiMAX jest typową technologią do transmisji danych, będąc rozwiązaniem komplementarnym do systemów HSDPA czy CDMA EV-DO wdrażanych przez operatorów adresujących swoją ofertę do szerokiego grona odbiorców: od abonentów komórkowych, nomadycznych, po segment dostępu stacjonarnego. WiMAX może również znaleźć zastosowanie jako dostęp stacjonarny na obszarach o niskiej penetracji łączy miedzianych lub DSL, wdrażanych przez operatorów stacjonarnych.

Obok wielu zalet wspomniane technologie mają również swoje ograniczenia. Dla systemu WiMAX są to niezakończone procedury certyfikacyjne urządzeń dla standardu 802.16d oraz końcowa akceptacja standardu 802.16e. Co za tym idzie producenci terminali do systemu nie podjęli jeszcze masowej produkcji urządzeń. Planuje się, iż pod koniec 2006 r. szeroka gama dostępnych na rynku terminali WiMAX przyczyni się do spadku cen i znacznej popularyzacji systemu.

Za ograniczenia HSDPA i CDMA EV-DO należy uznać problemy związane z koniecznością nagłego zwiększenia przepływności dla użytkowników, np. z 2 Mb/s zamiast 1 Mb/s (porównując przepływność na krawędzi komórki systemu WiMAX może sięgać 4 Mb/s, podczas gdy dla HSDPA już tylko 128 kb/s).

Może to wiązać się z koniecznością zwiększenia liczby stacji bazowych, co w znacznym stopniu może wpłynąć na opłacalność inwestycji operatora komórkowego.

Co dalej

Obecnie na rynku dostępnych jest kilka technologii radiowego dostępu szerokopasmowego, odpowiadających potrzebom różnych grup abonentów (w różnych obszarach i zapewniających różne poziomy usług).

Dostawcy usług przeprowadzają analizy techniczno-biznesowe, które przy uwzględnieniu istniejących warunków (np. aktualna infrastruktura, posiadane licencje) umożliwią wybór właściwego zestawu technik szerokopasmowych, umożliwiającego ekspansję operatora i zaoferowanie nowych usług dodanych abonentom wykorzystującym łącza szerokopasmowe.

Jak pokazują najnowsze trendy technologiczne, nowa generacja sieci wielodostępowych (3G, Wi-Fi, WiMAX) umożliwi użytkownikom dynamiczną zmianę sieci (i przez to utrzymanie połączenia z najlepszą w danej chwili siecią) pomimo zmian położenia terminala (tj. w domu, w przerwie w pracy, w czasie dojazdu). W tym kontekście WiMAX staje się dodatkowym rozwiązaniem dla sieci dostępu bezprzewodowego wpisującym się w ich globalną architekturę.

Marek Kozicki jest pracownikiem Alcatel Polska