Przygotuj się na awarie zasilania

We współczesnym świecie łatwo jest uwierzyć w potęgę techniki i zupełnie się od niej uzależnić. Należy jednak pamiętać, że zdecydowana większość urządzeń nie może funkcjonować bez energii elektrycznej, a ta nie zawsze jest dostępna. Czy po ubiegłorocznej serii awarii zasilania w wielkich aglomeracjach na świecie, również w Polsce może zgasnąć światło?

We współczesnym świecie łatwo jest uwierzyć w potęgę techniki i zupełnie się od niej uzależnić. Należy jednak pamiętać, że zdecydowana większość urządzeń nie może funkcjonować bez energii elektrycznej, a ta nie zawsze jest dostępna. Czy po ubiegłorocznej serii awarii zasilania w wielkich aglomeracjach na świecie, również w Polsce może zgasnąć światło?

Niestety tak. Także w naszym kraju należy się liczyć z wystąpieniem długotrwałych przerw, szczególnie po uwolnieniu cen energii, które ma nastąpić w tym roku. Pośrednią przyczyną wielkich awarii w 2003 r. było bowiem uwolnienie rynku energii elektrycznej bez ustalenia odpowiednich kompetencji centralnego operatora systemu elektroenergetycznego.

Przechowywanie energii elektrycznej o tak wielkich mocach, jakie są przesyłane w systemie elektroenergetycznym, nie jest możliwe. Zatem zgodnie z powszechnie obowiązującą zasadą zachowania energii - ilość energii wytwarzanej przez elektrownie musi się równać ilości pobieranej przez odbiorców. Gdy następuje awaria linii przesyłowej wysokiego napięcia, operator systemu (w Polsce są to Polskie Sieci Elektroenergetyczne) musi niezwłocznie wyłączyć generatory w elektrowniach oraz u odbiorców energii, aby utrzymać stabilność całego systemu elektroenergetycznego. Jeżeli operacja nie jest przeprowadzona odpowiednio szybko, może spowodować tzw. kołysanie całego systemu (nagłe zmiany częstotliwości i napięcia). Efektem nawet kilkusekundowego opóźnienia odpowiedniej reakcji może być załamanie systemu elektroenergetycznego (tzw. blackout), czego przykładem jest awaria z 15 sierpnia 2003 r. w USA, podczas której zostało pozbawionych zasilania ok. 50 mln ludzi.

W naszym kraju codziennie dochodzi co najmniej do jednej poważniejszej awarii w systemie elektroenergetycznym. Ich liczba może się jednak zwiększyć w tym roku w związku z zapowiadaną likwidacją długoterminowych umów na dostawę energii elektrycznej między elektrowniami a operatorem systemu elektroenergetycznego. Kiedy ona nastąpi, oczywiste dążenie lokalnych dystrybutorów energii elektrycznej (zakładów energetycznych) do kupowania energii po najniższej cenie może spowodować przeciążenie linii przesyłowych wysokiego napięcia. Skutkiem tego może być załamanie systemu elektroenergetycznego i wyłączenie dużego obszaru kraju.

Częstotliwość występowania zaników zasilania

Należy przyjąć, iż średnio kilkanaście razy w roku systemy informatyczne, jak też pozostałe grupy odbiorników, są narażone na przerwy w zasilaniu. Zdecydowana większość trwa krócej niż 5 min (90% zaników zasilania), a prawie wszystkie krócej niż 1 godz. (99%). Suma wszystkich przerw daje rocznie średnio ok. 100 min bez zasilania, czyli dostępność zasilania kształtuje się na poziomie 99,98%. Powyższe dane to oczywiście wartości średnie i różnią się one w zależności od lokalizacji i stanu instalacji elektrycznej budynku itp.

Przestój systemu teleinformatycznego oznacza duże straty

Prawidłowe zasilanie jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na dostępność systemów informatycznych. Brak funkcjonującej infrastruktury sieciowej ma wpływ zarówno na pojedynczego użytkownika, jak i całe przedsiębiorstwo i przynosi duże straty finansowe.

Na koszty przestoju systemu informatycznego składają się:

  • stracony przychód i zysk

  • bezproduktywny czas pracowników.
Pod pojęciem "czas przestoju systemu teleinformatycznego" należy rozumieć okres jego niedostępności, uwzględniający czas trwania zaniku zasilania i podniesienia systemu. Istotna jest bowiem możliwość korzystania z systemu, a nie przyczyna jego niedostępności. Warto sobie uświadomić, że chociaż zanik zasilania może trwać tylko kilka sekund, to czas przestoju ze względu na konieczność podniesienia systemu operacyjnego i odzyskania lub weryfikacji danych jest zdecydowanie dłuższy.
  • Dla wielooddziałowych korporacji oszacowanie kosztów przestoju jest stosunkowo złożone, gdyż awaria zasilania może dotyczyć tylko określonego wycinka usług. W przypadku stosowania wielu usług należy określić koszt niedostępności każdej z nich oraz wzajemne między nimi relacje.

Szacowanie kosztów przestoju

Przygotuj się na awarie zasilania
Straty spowodowane przerwami w dostawach energii są mierzalne, co pozwala wykazać opłacalność inwestycji w system zabezpieczający zasilanie. Przybliżone koszty mogą być obliczone po zsumowaniu kosztów kolejnych pozycji z tabelki.

Zsumowanie wartości poszczególnych pozycji może uzmysłowić, jak kosztowny dla przedsiębiorstwa jest okres przestoju systemu teleinformatycznego. Oprócz bezpośrednich kosztów obejmujących przestój należy uwzględnić inne czynniki, które są niezwykle ważne dla prowadzonej działalności biznesowej każdego przedsiębiorstwa, takie jak:

  • zawiedzone oczekiwania klientów;

  • wpływ na postrzeganie firmy na tle konkurencji;

  • wymagania prawne;

  • zobowiązania warunkowane umowami i kontraktami.
Przy obliczaniu kosztów czasu przestoju można korzystać z ogólnodostępnych w Internecie kalkulatorów kosztów (np.http://www.syan.co.uk/prods/man-calc.htp ).

Jak zwiększyć dostępność systemów informatycznych?

Przed problemami z zasilaniem i w konsekwencji przestojami systemów teleinformatycznych można i trzeba się ochronić. W celu zachowania wysokiej dostępności systemów teleinformatycznych należy zapewnić ich nieprzerwane zasilanie poprzez zastosowanie systemu zasilania gwarantowanego złożonego z odpowiednich urządzeń, takich jak: zasilacze UPS, siłownie prądu stałego czy agregaty prądotwórcze.

Zastosowanie zasilaczy UPS pozwala na wyeliminowane krótkotrwałych przerw w zasilaniu (krótszych niż czas autonomii zasilacza), a więc tych, które występują najczęściej. Zasilacze UPS wykonane w technologii "on-line" pozwalają także na zabezpieczenie się przed pozostałymi zakłóceniami napięcia, takimi jak przepięcia i szumy. Przy zanikach napięcia zasilającego dłuższych niż czas podtrzymania UPS-a istnieje możliwość przeprowadzenia procedury bezpiecznego zamknięcia systemu, co chroni przed utratą danych.

Aby uzyskać dalsze zwiększenie dostępności systemu informatycznego, należy stosować systemy zasilania redundancyjne (nadmiarowe) i zintegrowane ze środowiskiem informatycznym.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200