Generator wniosków czy błędów?

Inną kwestią problematyczną, znaną wśród firm aplikujących o dotacje unijne, był wymóg składania wniosków o dofinansowanie za pomocą tzw. Generatora Wniosków. Aplikacja ta była obligatoryjnym narzędziem w procesie ubiegania się o środki unijne. Wielu przedsiębiorców, z którymi rozmawialiśmy, wskazywało na trudności w funkcjonowaniu tej aplikacji. Wielokrotne zmiany wersji Generatora Wniosków, a było ich kilkadziesiąt, utrudniały przygotowywanie wniosków. Co więcej, aplikacja ta wyróżniała się znaczną wrażliwością na funkcjonalność pewnych podzespołów (np. procesorów), środowisko systemowe (np. na anglojęzyczną wersję systemu operacyjnego) czy zabezpieczenia stosowane na danej stacji roboczej. Wrażliwość ta - rozumiana jako nieprzystosowanie aplikacji do pracy w tych środowiskach - powodowała, że aplikacja generowała inną sumę kontrolną na wniosku drukowanym, a inną na tej samej wersji zapisywanej w formie elektronicznej jako plik .xml.

Często beneficjenci nie byli świadomi tych błędów. Dowiadywali się o nich w momencie odrzucenia wniosku z powodu różnicy w sumie kontrolnej. Bowiem dla instytucji przyznającej wsparcie identyczna suma kontrolna była niemalże gwarantem tego, że wersje papierowa i elektroniczna, wprowadzane do systemu SIMIK, były tożsame. Środki odwoławcze, z których korzystali beneficjenci w odwołaniach od decyzji, w większości przypadków nie przynosiły pozytywnych skutków.

Zgodnie z raportem końcowym, z badania "Analiza systemu wyboru projektów w Sektorowym Programie Operacyjnym Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004-2006", zrealizowanego przez SMG/KRC Poland Media oraz Europejskie Centrum Doradztwa Finansowego na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, wynika, że procedura oceny wniosków o dofinansowanie powoduje m.in. negatywną selekcję projektów wartościowych. Raport podkreśla fakt, że dzieje się to głównie w wyniku oceny formalnej.

W rekomendacjach raportu czytamy: "Trudno w jakimkolwiek tworzonym systemie wyboru projektów zaakceptować stan, w którym projekty nie spełniające podstawowych zasad formalnych (tzn. źle przygotowane) otrzymują dofinansowanie. Przeciwdziałać temu ma zasada możliwości wnoszenia poprawek w zakresie oceny formalnej przy złożeniu projektu na określony czas (np. 7 dni) przed ostatecznym terminem składania wniosków. Rekomenduje się, aby zasadę tę można było rozszerzyć na wszystkich wnioskodawców, bez względu na czas złożenia przez nich wniosku".

Otwarte pozostaje pytanie, czy system instytucjonalny w Polsce odpowiedzialny za wykorzystanie środków unijnych jest przygotowany na zastosowanie się do zaleceń ewaluacji i wprowadzenie tych rekomendacji.