Począwszy od marca br. wszystkie ministerstwa i urzędy centralne (m.in. URM, CUP, KBN, GUS, GUC, ZUS, PAN, UOP i in.), łącznie ponad 40 instytucji, połączono w jedną sieć rozległą w systemie PEAR (Poczta Elektroniczna Administracji Rządowej). Przedsięwzięcie, które dotyczy terenu Warszawy, zaplanowano bardzo szybko i jest realizowane wyjątkowo sprawnie.

Organizacja prac przy realizacji PEAR

Prace przygotowujące projekt poczty elektronicznej dla administracji rządowej prowadzone były przede wszystkim przez Biuro ds. Informatyki URM (BIURM) i trwały przez cały grudzień 1993 r. 19 stycznia br. Rada Ministrów mocą swej Uchwały rozpoczęła proces tworzenia poczty elektronicznej w urzędach administracji rządowej. W jednym z punktów tego dokumentu Rada Ministrów powierzyła Szefowi URM koordynację i kontrolę prac związanych z uruchomieniem i eksploatacją systemu. Jednocześnie Ministra Łączności zobowiązano do zapewnienia technicznych środków do uruchomienia i eksploatacji całego systemu.

Szef URM powołał natychmiast zespół odpowiedzialny za zorganizowanie całego przedsięwzięcia. Szefem zespołu mianowano dyrektora Biura ds. Informatyki przy URM, Andrzeja Florczyka. W skład zespołu weszli, obok pracowników BIURM, także przedstawiciele zainteresowanych ministerstw i urzędów.

Minister Łączności mianował swoim pełnomocnikiem ds. systemu PEAR wicedyrektora Departamentu Techniki i Rozwoju, Wojciecha Hałkę, zaś do udostępnienia technicznych środków łączności do uruchomienia i eksploatacji systemu PEAR zobowiązał elekomunikację Polską SA.

System PEAR

Łącznie w ponad 50 miejscach ý w tym we wszystkich ministerstwach czy resortach a także w gabinetach i biurach URM ý zainstalowano stanowiska komputerowe, które będą służyły do przesyłania informacji dotyczącej prac tych urzędów z wykorzystaniem sieci pakietowej POLPAK. Na obecnym etapie budowy systemu poczty elektronicznej w każdym z ministerstw miejscem instalacji stanowiska systemu PEAR jest gabinet ministra. Stanowiskiem jest tu komputer osobisty połączony na stałe (linią dzierżawioną) z publiczną siecią transmisji POLPAK telekomunikacji Polskiej SA. Każde ze stanowisk ma unikalny adres sieciowy.

Serwerem obsługującym system poczty elektronicznej PEAR jest komputer ICL DRS 6000. Jego moc obliczeniowa i przepustowość łącz umożliwia równoległą pracę kilkudziesięciu jednostkom, bez czasu oczekiwania na odpowiedź np. w trakcie sesji "groupware". ICL Polska aktualnie współpracuje przy tworzeniu aplikacji użytkowej do obsługi poczty elektronicznej. Serwer DRS 6000 jest na stałe zainstalowany w gmachu URM.

Pojedyncze stanowisko dla użytkowników PEAR składa się z mikrokomputera IBM PS/ValuePoint, urządzenia podtrzymywania napięcia UPS, drukarki laserowej LED, faks/modemu, sterownika X.25 i oprogramowania.

Jednym z elementów oprogramowania jest pakiet VIP Office, powstały w BIURM. Jego autorzy korzystali z kilkuletnich doświadczeń w zakresie specyfiki potrzeb pracy urzędników administracji rządowej. W połowie ub.r. pakiet VIP Office obudowano wieloma interfejsami i wyposażono w możliwość współpracy z takimi systemami automatyzacji prac biurowych jak OfficePower czy LinkWorks. W VIP Office pokonano także implementacji oprogramowania karty X.25 oraz integracja z edytorem QRýTekst. Mimo że pakiet już od pewnego czasu obsługuje lokalną pocztę elektroniczną, jest to pierwsze udostępnienie wyrobu BIURM dla odbiorców zewnętrznych.

Każde ze stanowisk systemu PEAR było kompletowane i testowane w BIURM, a następnie dostarczane osobom zainteresowanym. Już na miejscu dołączano je do wykonanego w międzyczasie przez TP SA stanowiska przyłączeniowego do sieci Polpak.

Równolegle z realizacją instalacji PEAR prowadzono w URM szkolenia (przy współpracy z Policealnym Studium Informatycznym MiłaýCollege oraz z Politechniką Warszawską), które objęły przyszłych użytkowników PEAR. Z każdego z urzędów centralnych oddelegowano co najmniej po dwóch pracowników, którzy mieli dostęp do dokumentów, objętych tajemnicą służbową. Szkolenia prowadzono w urzędzie, w Sali wyposażonej przez IBM w 24 stanowiska sieciowe.

Na uwagę zasługuje fakt, że w ciągu 5ý6 tygodni można było zrealizować tak duże zamierzenie. Nie dotyczyło ono wyłącznie kompletacji sprzętu czy poczynienia ustaleń z zainteresowanymi urzędami, ale wiązało się także z z takimi zadaniami jak wyznaczenie operatorów sprzętu, przeprowadzenie szkoleń, dokonanie centralnego zakupu urządzeń, sprawdzenie dostaw i uruchomienie stanowisk. Dostawą sprzętu i oprogramowania zajęła się warszawska firma InterAms.

Plany na przyszłość

Dalszy rozwój systemu PEAR to dołączenie istniejących w różnych ministerstwach zasobów sieciowych do systemu PEAR, a także jego dalsza rozbudowa. W następnych etapach można będzie, do urządzeń systemu PEAR, wbudowywać pomosty do innych systemów pocztowych tak aby umożliwić wymianę poczty z działającymi już systemami. Wśród ministerstw, które już obecnie eksploatują własne systemy poczty elektronicznej, można wyliczyć: KBN, Ministerstwo Przemysłu i Handlu, Ministerstwo Finansów, Centralny Urząd Planowania oraz URM. Kontynuacją tego projektu będzie m.in. sięganie "w głąb" do zasobów baz danych zawartych w sieciach lokalnych innych Ministerstw ý oczywiście zgodnie z posiadanymi uprawnieniami. Z tego powodu wybrano m.in. komputery osobiste z 5 wolnymi slotami, co pozwoli w przyszłości na rozbudowę każdego ze stanowisk.

System PEAR umożliwia sprawne przesyłanie dokumentów z wykorzystaniem wcześniej ustalonych list adresowych (tzw. rozdzielnik) oraz tworzy możliwość zespołowej pracy nad dokumentami. Działanie tego systemu może bez wątpienia polepszyć sprawność działania Rządu i urzędów centralnych jako rozległej organizacji zarządzającej państwem. Przy okazji, ze względu na bardzo różny poziom komputeryzacji w wielu urzędach, przydatność systemu PEAR może zachęcić te słabiej skomputeryzowane do jego dalszej rozbudowy. Dopiero wtedy można będzie mówić o całkowitym powodzeniu koncepcji systemu PEAR.