Elektroniczne składki

Według ZUS, od 21 grudnia br. w Internecie (www.zus.gov.pl) będzie dostępna gotowa, ostateczna wersja rozpowszechnianego nieodpłatnie Programu Płatnik (PP), przygotowana przez firmę Prokom, generalnego wykonawcę KSI ZUS. Wersja testowa była dostępna od końca listopada br.

Program Płatnika nie zawiera modułów ewidencyjnych, a jedynie przetwarza dane zaimportowane z programów kadrowo-płacowych lub wpisane ręcznie. "Program Płatnika może w zasadzie zastąpić programy kadrowo-płacowe w firmach zatrudniających do kilkunastu osób" - twierdzi Włodzimierz Serwiński, kierownik projektu oprogramowania KSI ZUS w Prokomie. PP weryfikuje poprawność danych za pomocą wpisanych w programie formuł naliczania składek i wyliczenie brakujących danych. Tworzy też dokumenty ubezpieczeniowe w formacie wymaganym do teletransmisji lub w postaci tradycyjnego, drukowanego formularza ubezpieczeniowego w formie akceptowanej przez ZUS.

Elektroniczny transfer będzie możliwy jedynie z wykorzystaniem PP. Elektroniczna wymiana dokumentów będzie wymagała od płatnika posiadania komputera klasy Pentium 200, 32 MB RAM, wyposażonego w modem 28,8 Kb/s oraz internetowej skrzynki pocztowej. Niektóre firmy tworzące oprogramowanie K/P będą się starały włączyć funkcje programu do swoich aplikacji, ponieważ PP w obecnej wersji wymaga Windows 95, 98 lub NT, a wiele przedsiębiorstw pracuje wciąż na wersji 3.11 lub systemach DOS. ZUS wyszedł z założenia, że Windows 95 jest najbardziej popularny wśród płatników.

Wątpliwości wzbudza obecna forma udostępniania firmom Programu Płatnika za pomocą Internetu. ZUS podjął jednak decyzję o dystrybucji PP za pośrednictwem firm świadczących usługi informatyczne. Za dystrybucję i szkolenia odpowiedzialne będą firmy informatyczne wyłonione w drodze konkursu. "Firmy powinny mieć rekomendację ogólnopolskiej organizacji zrzeszającej pracodawców lub Związku Banków Polskich, doświadczenie przy wdrażaniu programów kadrowo-płacowych, własny serwis internetowy oraz odpowiednie zaplecze techniczne, kadrowe i lokalowe, pozwalające na organizację szkoleń" - informuje ZUS. Obecnie ZUS jest w trakcie wyboru firm. PP rozpowszechniany jest za opłatą pokrywającą koszt nośnika.

Dla opornych

Koniecznym do rozwiązania problemem była komunikacja programów K/P z Programem Płatnika. Według Prokomu, wymiana danych ma odbywać się w formacie KEDU (Kolekcja Elektronicznych Dokumentów Ubezpieczonego), pliku tekstowego napisanego przy użyciu języka SGML, możliwego do przetwarzania na różnych platformach sprzętowo-systemowych. Specyfikacja wejścia-wyjścia, określająca zakres danych stanowiących interfejs programu, była dostępna w Internecie pod koniec listopada br. "Wielu informatyków nie zna SGML, co może uniemożliwić szybkie powstanie interfejsów programistycznych po stronie programów K/P" - wyraża wątpliwości Henryk Tomecki. O tym, że nie są one bezzasadne, świadczy bibliografia załączona do oficjalnego dokumentu prezentującego PP, w której znajduje się anglojęzyczna pozycja "SGML dla opornych".

ZUS umożliwia cztery formy dostarczenia obowiązujących formularzy. Deklaracje mogą być wypełnione ręcznie lub wydrukowane na oficjalnych drukach ZUS. Możliwe jest także przesłanie ich w formie dokumentu elektronicznego bądź przeniesienie na dyskach magnetooptycznych. Tej ostatniej formy jeszcze nie zatwierdzono i na pewno będzie wymagała indywidualnego zezwolenia. "Jeżeli przekazanie dokumentów na dyskach magnetooptycznych będzie możliwe, znajdzie zastosowanie w dużych przedsiębiorstwach" - mówi Włodzimierz Serwiński.

Bezpiecznie, ale kłopotliwie

Prokom zwrócił szczególną uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa elektronicznego transferu, wiarygodność nadawcy i poufność danych. Płatnik chcący przesyłać dane w tym systemie będzie musiał zgłosić się osobiście w punkcie rejestracji, by uzyskać certyfikat klucza publicznego w centrum certyfikacji. Nie wyjaśniono jeszcze, jaka instytucja będzie pełniła funkcję centrum certyfikacji.

Elektroniczna wymiana dokumentów będzie prowadzona między płatnikiem a Oddziałowym Ośrodkiem Przetwarzania ZUS, natomiast transmisja będzie dodatkowo zabezpieczona kluczem sesyjnym, tworzonym automatycznie przez PP.

Szkolenia z ZUS

Obecnie organizowane są punkty informacji i szkoleń dla przedsiębiorstw. Szkolenia dla płatników prowadzą wykładowcy mający autoryzację ZUS, m.in. w komercyjnych ośrodkach szkoleniowych. Na razie są one prowadzone na projektach ustaw. Oprócz wyjaśniania założeń aktów prawnych i uczestnictwa w warsztatach dotyczących wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych, można uzyskać przeszkolenie z obsługi Programu Płatnika. Szkolenia będą prowadzone z wykorzystaniem poradników przygotowanych przez ZUS.