ATI to gracz stosunkowo nowy na rynku chipsetów do płyt głównych. Trzy lata temu firma wprowadziła na rynek pierwsze zintegrowane chipsety Radeon 320 IGP i Radeon 340 IGP, które przeznaczone były do współpracy z procesorami Intela. W kolejnych latach na rynek trafiały produkty o symbolach Radeon 7000 IGP, 9100 IGP oraz 9100 PRO IGP.

W bieżącym roku firma jako pierwsze zaprezentowała układy graficzne, które od początku zostały przygotowane pod kątem pracy z interfejsem PCI Express x16. Nie były to układy AGP z PCI Express łączące się za pomocą specjalnego mostka, jak to miało miejsce w przypadku procesorów NVIDII. Firma od razu postawiła na nową technologię i osiągnęłaby pełen sukces, gdyby nie... brak chipsetów dla platformy AMD, które pozwalały na współpracę z najnowszymi kartami graficznymi PCIe. Platforma Intela miała już swoje chipsety i915 oraz i925, podczas gdy AMD czekało na chipsety przygotowywane przez swoich współpracowników. Pierwsza z chipsetem VIA K8T890 była VIA. Układ ten pozwalał na obsługę kart PCIe. Niedawno swoje najnowsze produkty pokazała także NVIDIA, a seria chipsetów nForce4 zalicza się z pewnością do najnowocześniejszych układów na rynku. Co jednak z tego, skoro w sklepach nie widać płyt głównych wyposażonych w nowe układy.

ATI postanowiło więc nie liczyć na pomoc innych, lecz samodzielnie zagospodarować zaniedbany fragment rynku. Tak oto narodziła się cała rodzina chipsetów Radeon Xpress, które mają znaleźć miejsce zarówno w płytach o bezkompromisowej wydajności, jak i w tanich komputerach biurowych.

Radeon Xpress 200P

Jest to pierwszy chipset ATI pozbawiony zintegrowanego układu graficznego. Przystosowano go do pracy z procesorami AMD K8, a więc układami AMD 64 oraz Sempronami wyposażonymi w podstawkę Socket 754, a w przyszłości także 939. Chipset ten wyposażono w funkcje poszukiwane przez zaawansowanych użytkowników, czyli możliwość zmiany w BIOS parametrów pracy najważniejszych komponentów - takich jak procesor, czy pamięci RAM.

Radeon Xpress 200

Układ podobny do wersji z "P" w nazwie, lecz wyposażony w zintegrowany układ graficzny obsługujący funkcje graficzne DirectX 9. Płyty z tym chipsetem przeznaczone są na rynek masowy, do komputerów osiągalnych dla większości konsumentów.

Oto jak samo ATI plasuje na rynku swoje nowe chipsety:

Klineci indywidualni

Klineci korporacyjni

Jeśli chodzi o architekturę chipsetu, to posiada on jedno- lub dwukanałowy kontroler pamięci RAM, obsługuje 4 kabały PCI Express 1x (dla kart rozszerzeń typu tunery TV, gigabitowe kontrolery sieciowe, itp), 1 kartę graficzną PCI Express x16, a w wersji ze zintegrowanym układem graficznym dwa monitory jednocześnie (za pośrednictwem cyfrowego i analogowego wyjścia monitorowego). Na wyposażeniu znalazł się ponadto zintegrowany kodek audio zgodny z AC'97, 4-kanałowy kontroler napędów SATA (realizuje także funkcje RAID 0,1), dwukanałowy kontroler PATA, interfejs obsługi standardowych kart PCI oraz 8 portów USB 2.0.

Radeon X300 na pokładzie

Jako zintegrowany rdzeń graficzny ATI zastosowało dobrze znany z segmentu tanich kart graficznych procesor X300. Jest on w pełni zgodny z DirectX 9 i obsługuje funkcje cieniowania i przekształcania wierzchołków w wersjach 2.0. Jeśli chodzi o dostępne ustawienia dotyczące poprawy jakości obrazu, to ATI pozwala na 2, 4 lub 6-krotny anti-aliasing. Technologia HyperMemory ma z kolei pozwolić na uzyskanie dobrej wydajności przy korzystaniu przez rdzeń graficzny z zasobów pamięci operacyjnej peceta (rdzeń zarezerwuje na własne potrzeby bufor pamięci o pojemności do 128 MB). ATI twierdzi, że spadek wydajności w stosunku do kart z własną pamięcią nie będzie tu istotny. Szerzej o HyperMemory pisaliśmy w materiale Karty graficzne ATI bez pamięci RAM . Istotne jest również to, że rdzeń graficzny będzie pracował pod kontrolą tych samych, znakomitych sterowników Catalyst wyposażonych w prosty w obsłudze panel sterowania CCC. ATI zakłada, że użytkownik kupujący płytę główną z chipsetem Xpress 200 będzie pracował w rozdzielczości 1024x768, w której procesor graficzny X300 gwarantuje w miarę płynny obraz (ale nie w najnowszych grach 3D).

Jak z wydajnością?

Nie przeprowadziliśmy jeszcze własnych testów nowej platformy, jednak z wyników wydajności przeprowadzonych wewnętrznie przez ATI wynika np., że w rozdzielczości 1024x768 i wyłączonych wszystkich funkcjach istotnie wpływających na jakość generowanej grafiki (czyli wygładzanie i filtrowanie tekstur ustawione na 0) procesor generuje ok 13 klatek/s w grze Doom 3 (detale na poziomie medium). Wynik uzyskano na platformie wyposażonej w procesor Athlon 64 4000+ i 1 GB pamięci RAM. Procesor graficzny X300 zintegrowany z opisywanym chipsetem taktowany jest z częstotliwością 333 MHz. Z kolei w FarCry z patchem 1.3 rdzeń graficzny pozwala na uzyskanie ok 26 klatek/s. W benchmarku 3DMark05 uzyskano wynik 611 punktów, w 3DMark03 1786 pkt, a w 3Dmark2001 SE 7358 pkt.

Cztery monitory na biurku

Podobnie jak to miało miejsce w przypadku wcześniejszych chipsetów serii IGP, tak i teraz komputer z chipsetem ATI pozwoli na obsługę aż 3 monitorów jednocześnie. Funkcja Surroundview pozwala na pracę zintegrowanego rdzenia graficznego (obsługuje dwa monitory) wraz z dodatkową tradycyjną kartą graficzną ATI, która zapewnia wyświetlanie obrazu na dodatkowych dwóch wyświetlaczach. Taka konfiguracja przydać się może najbardziej wymagającym graczom, a także osobom, które pracują z dużymi dokumentami typu arkusze kalkulacyjne czy edytory tekstów.