IBM Watson to budowana od 2007 r. maszyna wykorzystująca oprogramowanie DeepQA - łączące mechanizmy przetwarzania naturalnej mowy ludzkiej, system uczenia się i odzyskiwania informacji. Superkomputer używa 15 terabajtów pamięci operacyjnej i procesorów o łącznej liczbie 2880 rdzeni, a jego moc obliczeniowa sięga 80 biliardów operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę. Watson odpowiada gabarytami dziesięciu lodówkom.

Watson ma stanowić przełom w badaniach nad sztuczną inteligencją. Dlatego postawiono mu ambitny cel - wygrać z człowiekiem w teleturnieju "Jeopardy!" (na licencji programu w Polsce emitowano w latach 1996 - 2002 rodzimą wersję teleturnieju, "Va banque").

Zobacz również:

• System MS-DOS wrócił po latach w postaci open source
• Tegoroczny Wimbledon będzie komentować AI

W programie tym gracze (w liczbie trzech w każdym odcinku) muszą udzielić poprawnych odpowiedzi na zadawane przez prowadzącego pytania - gospodarz programu odczytuje hasła w postaci zdań twierdzących, zaś odpowiedź gracza musi być w formie pytającej. Do odpowiedzi na pytanie gracz zgłasza się naciskając przycisk.

Dla Watsona nie ma tu wyjątku - podobnie jak ludzcy oponenci, musi sygnalizować chęć odpowiedzi. Komputer nie będzie podłączony do Internetu - będzie musiał polegać na własnych bazach danych. Jedyną częścią Watsona widoczną dla zgromadzonej w telewizyjnym studiu publiczności będzie monitor.

Komputer odpowiada głosem nieco przypominającym głos komputera HAL 9000 w filmie "2001: Odyseja Kosmiczna" Stanleya Kubricka, na podstawie książki Arthura C. Clarke'a. W tym kontekście warto - w ramach ciekawostki - przypomnieć, że po przestawieniu liter w nazwie IBM o jedną pozycję wstecz w alfabecie uzyskamy właśnie skrót HAL (komputer ten zbuntował się przeciw ludzkiej załodze statku kosmicznego).

Deep Blue miał łatwiej

Wyzwanie stojące przed superkomputerem Watson jest o wiele bardziej skomplikowane niż zadanie, które zlecono maszynie IBM Deep Blue w 1997 r. (Deep Blue pokonał wtedy w szachy rosyjskiego arcymistrza Gariego Kasparowa).

W szachach liczba możliwych posunięć jest równa liczbie ruchów wykonanych przez przeciwnika. Ponadto wszystkie ruchy są zdefiniowane precyzyjnie przez obowiązujące w grze reguły. Watson musi zaś nie tylko odkodować informacje przekazywane za pośrednictwem ludzkiej mowy, ale zrozumieć związane z tym środkiem komunikacji niuanse, znaczenia i wyrażenia potoczne. David Ferrucci, lead manager zespołu opracowującego Watsona mówi: "Przetwarzanie mowy jest tak trudne z powodu wielu różnych sposobów wyrażenia tej samej informacji."

Na razie Watson poradził sobie świetnie - w rundzie towarzyskiej byli mistrzowie "Jeopardy", Ken Jennings i Brad Rutter, musieli uznać wyższość maszyny:

Prawdziwa rozgrywka będzie mieć miejsce na telewizyjnej antenie w dniach 14 - 16 lutego 2011 r. (odbędą się dwa teleturnieje, których zwycięzca zgarnie 1 mln dolarów nagrody).