Inteligentne systemy sterowania ruchem miejskim

Transmisja poszczególnych wiadomości odbywa się z wykorzystaniem jednego z opcjonalnych protokołów z każdej kolejnej warstwy, które, łącząc się ze sobą, tworzą tzw. stos protokołów.

Realizacja systemów

W kilkudziesięciu miastach Stanów Zjednoczonych zrealizowano inwestycje na bazie standardu NTCIP. Są to systemy, począwszy od najmniej skomplikowanych wykorzystujących jedynie znaki o zmiennej treści do przekazywania informacji kierowcom, skończywszy na systemach kompleksowych, wykorzystujących całą gamę dostępnych podsystemów. W Wlk. Brytanii na podstawie standardu UTMC zbudowano systemy w czterech miastach (Preston, Reading, Stratford i York). Oprócz wyżej wymienionych kilkadziesiąt innych miast w Europie wdrożyło projekty opierające się na własnych rozwiązaniach. Wiele z tych inwestycji zrealizowano, korzystając z pomocy Unii Europejskiej. Przykładem może być uruchomiony w 1999 r. w Helsinkach system HeLMi (Helsinki Public Transport Signal Priority and Passanger Information) opracowany w ramach unijnego programu ENTIRE. W programie oprócz Helsinek brało udział sześć miast europejskich. Oszczędności energii uzyskane dla wszystkich siedmiu miast odpowiadają zaoszczędzeniu 57 tys. ton benzyny, nie licząc zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery. W Polsce nie zrealizowano jeszcze takiego systemu, chociaż niektóre miasta nad nim pracowały. W Warszawie kilka lat temu powstała koncepcja systemu zarządzania ruchem w mieście o nazwie CEZAR (Centralny system zarządzania ruchem). Inwestycja nie doczekała się jednak realizacji, najprawdopodobniej ze względu na jej koszt.

Z chwilą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej sytuacja poprawi się dzięki możliwości dofinansowania projektów ze środków strukturalnych. Niezbędne są jednak współpraca stron zainteresowanych budową systemów oraz opracowanie norm i standardów w zakresie stosowanych rozwiązań.

Możliwość finansowania inwestycji

Z chwilą akcesji Polski do Unii Europejskiej różne podmioty będą mogły zostać beneficjentami środków z funduszy strukturalnych przeznaczonych na wsparcie rozwoju najsłabiej rozwiniętych regionów UE, co w przypadku Polski oznacza cały jej obszar.

Wdrażanie programów dotyczących transportu miejskiego może się odbywać w ramach:

  • Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (ZPORR);

  • Sektorowego Programu Operacyjnego "Transport i Gospodarka Morska".
Wyboru projektów do SPO-TiGM dokonuje Ministerstwo Infrastruktury, natomiast za wybór projektów w ramach komponentów wojewódzkich ZPORR odpowiedzialne są zarządy województw.

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2004-2006 (ZPORR)

W ramach ZPORR będą realizowane trzy priorytety, które zostały podzielone na działania. Pomoc finansową przy wdrażaniu systemów sterowania ruchem miejskim można uzyskać w ramach realizacji Priorytetu 1 "Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmocnieniu konkurencyjności regionów". Działanie 1.6 "Rozwój transportu miejskiego w aglomeracjach" będzie realizowane na terenie aglomeracji warszawskiej i górnośląskiej. Inne aglomeracje powyżej 500 000 mieszkańców mają szansę na skorzystanie ze środków pomocowych po przygotowaniu zintegrowanych planów transportu. Planowane dofinansowanie to 179 mln euro. Maksymalna wielkość pomocy to 50% kwalifikujących się kosztów.

Rozwój infrastruktury realizowany w ramach Priorytetu 1 powinien się przyczyniać m.in. do:

  • zwiększenia atrakcyjności lokalizacji działalności gospodarczej, w tym bezpośrednich inwestycji zagranicznych;

  • zwiększenia atrakcyjności województw jako miejsca pracy, zamieszkania i wypoczynku;

  • rozbudowy, modernizacji oraz zwiększenia bezpieczeństwa infrastruktury drogowej zwiększającej dostępność komunikacyjną regionu;

  • poprawy jakości oraz bezpieczeństwa ruchu miejskich systemów komunikacyjnych, w tym dróg i publicznego taboru miejskiego;

  • poprawy jakości środowiska.
Beneficjentami końcowymi środków będą jednostki samorządu terytorialnego lub działające w ich imieniu organizacje, w tym związki, stowarzyszenia i porozumienia.

Sektorowy Program Operacyjny Transport i Gospodarka Morska (SPO-TiGM)

Celem głównym Sektorowego Programu Operacyjnego - Transport i Gospodarka Morska jest zwiększenie spójności transportowej kraju oraz polepszenie dostępności przestrzennej miast, obszarów i regionów w Unii Europejskiej. Funkcję instytucji zarządzającej SPO-TiGM pełni ministerstwo infrastruktury. Wsparcie finansowe może sięgnąć nawet 75% kwalifikowanego kosztu projektu.

W ramach Priorytetu 2 "Bezpieczniejsza infrastruktura drogowa" środki mogą zostać przeznaczone na realizację kilku celów związanych z wdrażaniem systemów sterowania ruchem miejskim.

Działanie 2.2. "Usprawnienie przejazdów przez miasta i miejscowości" ma na celu zwiększenie płynności ruchu drogowego oraz zmniejszenie uciążliwości tego ruchu dla mieszkańców miast oraz poprawę bezpieczeństwa na drogach.

Działanie 2.3. "Wdrażanie i monitoring środków poprawy bezpieczeństwa" przeznacza środki na rozwój systemów zarządzania ruchem i prędkością, wprowadzenie efektywnego automatycznego pomiaru prędkości i infrastruktury monitorującej drogi. Realizowane będą projekty dotyczące sygnalizacji świetlnej, tablic informacyjnych o pogodzie i warunkach ruchu, znaków o zmiennej treści oraz urządzeń nadzorujących ruch drogowy. Podejmowane będą też działania uwzględniające potrzeby związane z prowadzeniem kontroli ruchu drogowego i zabezpieczające przed katastrofami i ich skutkami, w tym katastrofami z udziałem materiałów niebezpiecznych.

Głównymi beneficjentami będą m.in. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, miasta na prawach powiatu (powiaty grodzkie), ministerstwo infrastruktury, policja, straż pożarna.

Beneficjent końcowy otrzymuje środki w trybie refundacji - zwrotu poniesionych, udokumentowanych przez siebie wcześniej wydatków realizacji projektu, przewidzianych we wniosku o dofinansowanie.


TOP 200