Ramię w ramię

Lidera rynku, GlaxoSmithKline, należałoby jednocześnie uznać za najlepiej zinformatyzowaną firmę zajmującą się produkcją farmaceutyków w kraju. W firmie od kilku lat jest wykorzystywany system SAP. Wdrożono wszystkie moduły systemu, łącznie z zaimplementowanym stosunkowo niedawno oprogramowaniem SAP HR.

Podobnie jak GlaxoSmithKline jest liderem wśród producentów farmaceutyków, tak SAP przewodzi wśród dostawców systemów ERP dla firm tego sektora. Oprogramowanie firmy jest wykorzystywane m.in. przez Aventis Pharma, Hexal Pharma, Pliva i Roche. W większości przypadków o wyborze systemów zadecydowali jednak zagraniczni właściciele tych spółek. W przypadku GlaxoSmithKline było inaczej. Dawna Polfa Poznań samodzielnie wybrała niemiecki system.

Pod koniec ub.r. okazało się, że na rozwiązanie mySAP.com zdecydowało się Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Jelfa SA. Zakończenie projektu, którym będzie się zajmować firma T-Systems, przewidziano na I kwartał 2004 r. Umowa obejmuje wdrożenie łącznie 12 modułów, m.in. w obszarach: rachunkowości finansowej, środków trwałych, gospodarki materiałowej, zarządzania produkcją, zarządzania kadrami czy sprzedaży i dystrybucji. Konsultanci T-Systems mają również uczestniczyć w procesie walidacji systemu odpowiadającej standardom międzynarodowych agencji nadzoru farmaceutycznego. System mySAP.com jest wdrażany również w Polfie Bolesławiec.

Inni chętni

Duże zainteresowanie sektorem farmaceutycznym wykazuje Oracle. Choć na świecie z oprogramowania Oracle korzystają takie firmy, jak Aventis Behring, GlaxoSmithKline France, Boehringer Ingelheim, PFIZER czy Merz Pharmaceuticals, w Polsce firma pozyskała tylko jednego klienta - Polpharmę.

Umowę między obiema firmami dotyczącą wdrożenia Oracle E-Business Suite podpisano w połowie 2002 r. Partnerem wdrożeniowym Oracle została firma Prokom Software. Instalacja obejmie fabrykę Polpharmy w Starogardzie Gdańskim oraz Biuro Handlowe w Warszawie. Wdrożenie ma się zakończyć w tym roku. Obejmie ostatecznie moduły: Finanse, Produkcja, Dystrybucja i Logistyka. Do wspomagania analizy procesów zarządczych będzie służyć system: Zrównoważona Karta Wyników.

W kolejce do ERP

Wdrożenia systemów zintegrowanych w branży farmaceutycznej są niezwykle trudne do zrealizowania. Przykładem może być Polfa Tarchomin, w której wdrożenie zintegrowanego systemu informatycznego zakończyło się niepowodzeniem. Nieprzyjemne doświadczenia sprawiły, że Polfa do tej pory nie ma systemu zintegrowanego.

Pojedynczych klientów w sektorze farmaceutycznym mają inne firmy oferujące systemy ERP. Dwóch klientów z tego sektora posiada Microsoft Business Solutions. Z systemów Navision korzystają Pharmacia & Upjohn i Aventis CropScience. Zainteresowanie sektorem wykazuje również JD Edwards, jednak nie może on się pochwalić wdrożeniami w Polsce.

Z przestarzałego już nieco systemu MAX firmy ICL korzysta Polfa Kutno. Z pewnością zaczęto by już myśleć o możliwości zmiany systemu, gdyby nie niejasna przyszłość zakładu. Większość akcji kutnowskiej Polfy należy do Enterprise Investors. Fundusz od pewnego czasu poszukuje inwestora branżowego dla spółki, jednak na razie bez sukcesu. Prawdopodobnie Polfa jest ofiarą własnego sukcesu. Dobre wyniki finansowe podniosły jej wartość, zniechęcając potencjalnych nabywców. Od pewnego czasu firma stara się ograniczać koszty, dlatego również inwestycje w informatykę zostały ograniczone.

Na razie kierownictwo nie rozważa zmiany systemu informatycznego. Istnieje bowiem obawa, że nowy właściciel może narzucić (jak miało to miejsce w innych przypadkach) własny system informatyczny. Wówczas inwestycja okazałaby się niepotrzebna. Mimo cięć kosztów, firma zdecydowała się na zakup systemu CRM, który ma wspomagać pracę przedstawicieli handlowych.

Intensywne inwestycje prowadziła w ostatnich latach Polfa Pabianice. Firma zbudowała m.in. sieć światłowodową łączącą kilkanaście budynków. Obecnie trwa wybór systemu zintegrowanego, którego wdrożenie miałoby się rozpocząć w przyszłym roku. Przedstawiciele firmy nie chcą jednak zdradzić, które firmy znalazły się na tzw. krótkiej liście oferentów. Równolegle firma przygotowuje się do wyboru systemu obiegu dokumentów.

Z systemu zintegrowanego MFG Pro korzysta Polfa Warszawa. W firmie trwają przygotowania do wdrożenia jego najnowszej wersji.

Dokument z bitów

Systemy zintegrowane to nie jedyna potrzeba informatyczna producentów leków. Niezwykle przydatne są również systemy do zarządzania obiegiem dokumentów. Przemysł farmaceutyczny zalicza się do tzw. sektorów regulowanych. Ich działalność podlega ścisłej kontroli stosownych dla danego kraju instytucji. Każdy lek wprowadzany na rynek musi być zatwierdzony przez odpowiednie organy.

Od kilku lat wszyscy zdawali sobie sprawę, że proeuropejski kurs przyjęty przez Polskę oznacza konieczność dostosowania przepisów związanych z rejestracją leków do wymogów UE. W październiku 2002 r. weszło w życie nowe Prawo farmaceutyczne, które w szerokim zakresie czyni zadość wymogom Unii. Choć Komisja Europejska zgodziła się na kilkuletni okres przejściowy (wygasa on w 2008 r.) w zakresie procesu rejestracji leków, powinno to jednak przyczynić się do ułatwienia eksportu leków, a w efekcie wzrostu przychodów producentów.

W porównaniu z poprzednio obowiązującym prawem firmy farmaceutyczne muszą znacznie lepiej przygotowywać się do uzyskania pozwolenia na wprowadzenie leku do obrotu, np. prowadzić obowiązkowe badania kliniczne i przedkliniczne. To będzie z pewnością wymagać wsparcia ze strony systemów informatycznych.

W myśl nowych przepisów konieczna będzie aktualizacja posiadanych dokumentów rejestracyjnych. To dodatkowy problem dla tych firm, które nie mają elektronicznego systemu obiegu dokumentów. Przechowywanie liczącej kilkaset stron dokumentacji towarzyszącej produkcji każdej serii leku jest niezwykle uciążliwe i kosztowne. W ciągu miesiąca trzeba przygotować kilkanaście tysięcy stron dokumentów, które muszą być przechowywane przez co najmniej kilka lat po zakończeniu produkcji leku.

GlaxoSmithKline od 2000 r. stosuje opracowany przez specjalną komórkę w koncernie system Marketed Product Maintenace Library, który oparto na systemie EDMS firmy Documentum. Z kolei Polfa Kutno zdecydowała się na wykorzystanie polskiego oprogramowania DDM9000 Logotec Engineering. Jednak wdrożenie systemu zarządzania obiegiem dokumentów wciąż stoi przed większością firm z sektora farmaceutycznego.