W krajach rozwiniętych sztuczna inteligencja wkroczyła do życia przeciętnego człowieka, coraz lepiej naśladuje ludzki sposób prowadzenia rozmowy. Przyzwyczailiśmy się do voicebotów. Oczywiście, jej potencjał dostrzegli także oszuści.

Według artykułu naukowego opublikowanego w marcu br. w „International Journal of Speech Technology” starsze osoby mogą gorzej sobie radzić z rozpoznawaniem głosu sztucznej inteligencji. Trudniej im odróżnić ją od mowy żywego człowieka.

Zobacz również:

• Blaski i cienie AI
• Jak sztuczna inteligencja wypada w testach kreatywnego myślenia? Wyniki amerykańskich badań
• Pishing metodą na e-TOLL. MF i KAS ostrzegają przed próbą wyłudzenia

Autor badań, dr Bjoern Herrmann pracujący w Rotman Research Institute w Baycrest Health Sciences oraz na wydziale psychologii University of Toronto, ma nadzieję że jego badania przyczynią się m.in. do powstania programów szkoleniowych pomagających starszym ludziom radzić sobie z oszustwami, do których użyta została sztuczna inteligencja. Ich wyniki będzie można również wykorzystać np. do tworzenia robotów pomagających seniorom w codziennym funkcjonowaniu.

W trakcie eksperymentów młodsi (poniżej 30. roku życia) oraz starsi (powyżej 60. lat) ochotnicy mieli za zadanie wysłuchać zdań wypowiadanych przez 10 różnych lektorów obu płci oraz mówionych 10 głosami generowanymi przez sztuczną inteligencję. Uczestnicy m.in. oceniali naturalność zdań mówionych przez ludzi i przez komputer, czy mieli za zadanie zidentyfikować głos ludzki i komputerowy.

Osobom po 60. roku życia komputerowy głos częściej wydawał się naturalny, a przy tym trudniej radziły one sobie z rozróżnianiem mowy AI i człowieka. Na razie nie udało się zidentyfikować przyczyn, odnotowano jedynie zjawisko. Naukowcy wyeliminowali jednak takie potencjalne przyczyny jak kłopoty ze słuchem, dobrą znajomość zagadnień uczenia maszynowego czy obycie z głosową sztuczną inteligencją.

Zdaniem badaczy zadziałać mogła mniejsza zdolność starszych osób do rozpoznawania zawartych w ludzkiej mowie emocji. „Wydaje się, że kiedy się starzejemy, zaczynamy zwracać więcej uwagi na słowa, niż na rytm i intonację, gdy staramy się wydobyć informację odnośnie komunikowanych emocji. Być może rozpoznanie głosu SI wymaga skupienia się na rytmie i intonacji, zamiast na słowach. Mogłoby to wyjaśnić, dlaczego starsi dorośli mają mniejszą zdolność zidentyfikowania mowy SI”.

Zdaniem naukowców uzyskane wyniki, oprócz wsparcia tworzenia szkoleń dla seniorów, mogą pomóc w opracowaniu lepszej, opartej na SI technologii dla starszych ludzi. Tego typu technologie mogą bowiem znaleźć różnorodne zastosowania – np. w medycynie, opiece nad seniorami i różnych usługach ułatwiających im funkcjonowanie. Jako przykład badacze podają inteligentne roboty, które pomagają zachować spokój osobom z demencją.

https://link.springer.com/article/10.1007/s10772-023-10027-y