"Wdrożenie elektronicznego protokołu w polskim sądownictwie ma dwa cele. Po pierwsze, skrócenie czasu orzekania. Nadrzędnym celem jest jednak zwiększenie transparentności procesów, lepsza ochrona dla stron postępowania. To skuteczny instrument demokratycznej kontroli wymiaru sprawiedliwości. Zwiększy on też wiarygodność polskiego sądownictwa" - mówił Jarosław Gowin. Minister Gowin powiedział, że w ciągu 2-3 lat powinniśmy osiągnąć wymierne korzyści z wdrożenia systemu. Jego autorem jest Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - Jacek Gołaczyński, który odpowiada za informatyzację resortu.

Na razie e-protokół został wdrożony w 6 sądach. Do końca lipca tego roku ma się ona znaleźć we wszystkich sądach apelacyjnych w Polsce. Na każdej sali będzie umiejscowiona centralna jednostka rejestrująca do której podłączone będą dwie kamery. Kamera zbierająca widok całej Sali i kamera szczegółowa, która jest skierowana na strefę świadka oraz 6 mikrofonów podzielonych na 4 strefy - strefę składu orzekającego, świadka, strony powodowej i pozwanej. Do tego podłączona jest jeszcze kamera dokumentowa i zestaw do wideokonferencji.

Wprowadzenie e-protokołu nie oznacza, że z sal rozpraw znikną protokolanci. Nadal będą oni obecni w czasie rozpraw i będą tworzyć skrócone protokoły, zawierające najważniejsze informacje dotyczące procesu tj. wnioski dowodowe, zastrzeżenia, twierdzenia stron. Protokoły skrócone są zsynchronizowane z nagraniem audio-video i uławiają stronom odsłuchiwanie protokołu. Skrócone protokoły będą też dostępne na wniosek stron w postaci drukowanej. Resort Sprawiedliwości testuje też już portal informacyjny dla stron postępowania, który powinien być gotowy do końca tego roku. Na takim portalu sędziowie, adwokaci będą mieli dostęp do elektronicznych akt spraw, w tym e-protokołów. Jeszcze bardziej ułatwi im to prace i przyspieszy rozstrzyganie spraw.

Z doświadczeń sądów wrocławskich, w których e-protokół funkcjonuje od kilku miesięcy wynika, że czas rozpoznania sprawy dzięki e-protokołowi jest skrócony o ponad 1/3. "Dzięki nagrywaniu sędzia nie musi dyktować protokolantowi zeznań świadków, co znacznie przyspiesza proces. Podobny proces, który dzisiaj Państwu zaprezentowaliśmy w ciągu 30 min, bez użycia protokołu trwałby około godziny. Poza tym obserwujemy, że obecność kamer na Sali rozpraw bardzo uspokaja emocje. Strony postępowania wypowiadają się bardziej rzeczowo i kompetentnie" - mówi Grzegorz Karaś, który przeprowadził już ponad 200 spraw z wykorzystaniem e-protokołu.

System na razie obejmie sądy apelacyjne. Dopiero od przyszłego roku, stopniowo będą się one pojawiały w sądach rejonowych. Jest ich znacznie więcej niż sądów apelacyjnych, dlatego wyposażenie ich w sprzęt będzie rozłożone w czasie.