Czy to się mimo wszystko opłaca?

Pomimo tych argumentów wielu administratorów uważa, że defragmentacja jest zajęciem bardzo uciążliwym i mało efektywnym. Analitycy IDC oszacowali, że ręczne wykonywanie tej czynności jest niepraktyczne i kosztowo nieefektywne. Regularna ręczna defragmentacja sieci składającej się z kilkunastu serwerów i kilku tysięcy stacji roboczych może kosztować miliony dolarów rocznie. Z drugiej jednak strony koszty wykonania takiej defragmentacji zdalnie nie przekraczają kilku tys. USD. Doliczając do tego opłaty licencyjne, całkowity koszt utrzymania defragmentacji takiej sieci nie powinien przekroczyć w skali roku kilkudziesięciu tys. USD.

Jest to drobna część tego, co można zaoszczędzić defragmentując dyski. Zarówno trudne do oszacowania zwiększenie wydajności pracy użytkowników sieci, jak również odroczenie lub zaniechanie często niekoniecznych w przypadku stosowania defragmentacji uaktualnień sprzętu to dwa kolejne argumenty przemawiające za regularną defragmentacją.

Techniczne problemy defragmentacji

Fragmentacja jest określeniem oznaczającym podzielenie plików lub wolnej przestrzeni dyskowej na szereg fragmentów nie zajmujących kolejnych bloków na dysku. Operując na takich plikach głowica dysku musi wykonać szereg nieciągłych przemieszczeń, aby osiągnąć wszystkie elementy pliku. W związku z tym, że zmiana położenia głowicy jest operacją stosunkowo długą w porównaniu z operacjami odczytu czy zapisu, użytkownik korzystający z takiego pliku doświadcza pewnych opóźnień w oczekiwaniu na dostęp do niego. Również nowo tworzone pliki mogą nie znajdować dostatecznej liczby ciągłych bloków w pamięci dyskowej - jeżeli tak jest, to są zapisywane w sposób rozczłonkowany. W miarę jak wolna pamięć na dysku i pliki są coraz bardziej porozrzucane, wydłużają się: otwarcie, przeładowanie systemu i składowanie plików.

Windows 9x zawiera wbudowany defragmentator dysków. Windows NT nigdy nie miał jednak takiego narzędzia, a Windows 2000 jest dostarczany z ręcznym utilty Disk Defragmenter. Ponadto narzędzia defragmentacji wbudowane w Windows 9x i Windows 2000 są bardzo podstawowe: nie wyposażono ich w mechanizmy defragmentujące źle pofragmentowane pliki systemowe. Powinny być one traktowane jako produkty „domowego użytku”. W zastosowaniach domowych regularne używanie tych narzędzi powinno zapewnić utrzymanie dysku w dobrym stanie scalenia, pod warunkiem, że główne tablice systemu, pliki stronicowe (pliki wymiany w Windows 9x) i katalogi nie zostały błędnie pofragmentowane. Gdy to się wydarzy, to praktycznie nie ma możliwości defragmentacji plików systemowych z pomocą defragmentatorów „domowego użytku”. Dzieje się tak dlatego, że instalowanie systemu operacyjnego lub nowych aplikacji często „rozdziera na strzępy” tego rodzaju pliki.

Ponadto w miarę zapełniania się dysku następuje coraz większa fragmentacja plików i katalogów. Defragmentator podstawowy może sobie nie poradzić z takim problemem i system stanie się od tego punktu błędnie pofragmentowany.

W przypadku sieci opartych na Windows NT mamy do czynienia z brakiem defragmentatora wbudowanego w system, a defragmentator dostarczany z Windows 2000 jest ręczną wersją takiego utility (i to klasy podstawowej), która nie może być użyta w sieci. Disk Defragmenter nie jest narzędziem dla administratora sieci, ponieważ nie może być użyty do centralnej obsługi stacji roboczych. Wersja ta nie może być używana zdalnie, jak również nie ma możliwości automatycznego planowania defragmentacji bez konieczności interakcji z zalogowanym użytkownikiem.

Są to powody, dla których trzeba posłużyć się aplikacjami dostawców niezależnych. Defragmentatory sieciowe mogą być uruchamiane zdalnie z konsoli zarządzającej i mogą defragmentować wszelkie typy plików, jak również działać automatycznie według ustalonego harmonogramu. Do takich narzędzi należą:

Diskeeper 6.0 for Windows 95/98/NT/2000/Me firmy Executive Software (www.execsoft.com);

Norton Speed Disk 5.1 for Windows NT/2000(www.symantec.com);

PerfectDisk 2000 firmy Raxco (www.raxco.com).