Dyskusje między logikami odbywają się w latach 30. XX wieku, kiedy w Europie władzę - w sensie dosłownym, ale też nad umysłami wielu intelektualistów - zdobywają irracjonalne ideologie: faszyzmu, nazizmu i komunizmu. Czym jest ideologia? Znawcy przedmiotu odpowiadają jednoznacznie: ideologia jest pseudoempirią, jej podstawową funkcją jest znieczulenie rzeczywistość. Nazizm i komunizm są znieprawioną nauką. Alfred Tarski i jego koledzy, Goedl, Carnap, Popper, Nagel, dyskutując pod okiem hitlerowców i komunistów o skomplikowanych problemach logicznych bronili właśnie tego, co było największym zagrożeniem dla ideologii: ścisłego myślenia o rzeczywistości. Paradygmat nieoznaczoności Godla, teoria prawdy wyrażona w metajęzyku Tarskiego, teoria falsyfikacji hipotez naukowych Poppera były najskuteczniejszą, wyrosłą z europejskiej tradycji bronią przeciwko ideologicznemu obłędowi, który zapanował nad Europą. Autorzy biografii Alfreda Tarskiego mają tego świadomość i dlatego te dyskusje, w trakcie których rodzi się współczesny paradygmat nauki, opisują bardzo dokładnie.

Polski logik był nie tylko wybitnym naukowcem, ale także wybitnym organizatorem i pedagogiem. Śledząc jego karierę w USA, rozumiemy, że jego sukcesy są funkcją jego znakomitej umiejętności współpracy ze studentami i doktorantami.

My, spadkobiercy

Kończąc lekturę tej znakomitej książki, zadałem sobie pytanie: czy w Polsce ukazały się biografie Łukasiewicza, Leśniewskiego, Twardowskiego, Ajdukiewicza ? Czy ukazała się popularna monografia o największym sukcesie polskiej nauki, jakim niewątpliwie były odkrycia szkoły lwowsko-warszawskiej? I przypomniałem sobie, jak w październiku 2002 roku, tuż przed moim pierwszym, dłuższym pobytem w Polsce, zadzwoniłem do profesora Bernarda Langa, guru francuskich informatyków, znanego przeciwnika Billa Geatsa i firmy Microsoft.

Gdy dowiedział się, że jadę do Polski (po blisko 20 latach nieobecności w rodzinnym kraju) w celu propagowania tzw. wolnego oprogramowania i zasady "otwartego kodu źródłowego", nie krył swego zadowolenia. Profesor Lang był święcie przekonany, że wszyscy Polacy muszą być świetnymi informatykami. Jak wówczas stwierdził: "Wy, kulturowi spadkobiercy Tarskiego, Leśniewskiego, Łukaszewicza, Kotarbińskiego logikę macie we krwi".

Anita Burdman Feferman, Solomon Feferman: Alfred Tarski. Życie i logika; Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009

Od redakcji: o wkładzie Alfreda Tarskiego i innych polskich logików w rozwój światowej informatyki pisaliśmy obszernie w Computerworld nr 8/2006.