Inspiracją do rozpoczęcia prac nad tym rozwiązaniem była sytuacja, jaką w 2010 r. na Haiti zastali ratownicy, którzy pojawili się tam po tragicznym trzęsieniu ziemi. O dziwo większość nadajników telefonii komórkowej przetrwała ten kataklizm - ale lokalna infrastruktura GSM nie była w stanie obsłużyć zwiększonej liczby połączeń/urządzeń i stała się praktycznie bezużyteczna.

Josh Thomas i Jeff Robble, specjaliści z amerykańskiej organizacji rządowej Mitre, postanowili stworzyć system, który mógłby rozwiązać problem z komunikacją w takich warunkach - tzn. w sytuacji, gdy w danym miejscu znajduje się duża liczba smartfonów, ale infrastruktura niezbędna do zapewniania łączności nie jest w pełni lub wcale sprawna.

Stworzony przez nich prototyp sieci wykorzystuje możliwości modułów WiFi, w które wyposażone są telefony z systemem Android. W ramach projektu Smart Phone Ad-Hoc Networks (SPAN) zostały one przeprogramowane tak, by w określonych warunkach telefony z Androidem działały jako routery i tworzyły sieć kratową, w której przekazywane będą połączenia od jednego urządzenia do drugiego (za pośrednictwem telefonów znajdujących się "pomiędzy" dzwoniącym i odbiorcą).

Do tego celu wykorzystano kod źródłowy Linux Wireless Extension API, który wprowadzono do kernela Androida i skompilowana. Ta wersja oprogramowania została zainstalowana w wybranych telefonach z Androidem - testy wykazały, że system jest sprawny i działa zgodnie z założeniami twórców.

Oczywiście, rozwiązaniu temu daleko jest do oficjalnego wprowadzenia na rynek - Thomas i Robble podkreślają, że wyniki ich badań to na razie tylko materiał wyjściowy do dalszych prac, których celem będzie stworzenie sprawnie działającego systemu komunikacji działającego w oparciu o rozproszone urządzenia klienckie - a nie centralny system GSM.

Pierwsze testy wykazały, że system działa sprawnie jeśli urządzenia działające w sieci znajdują się w odległości do 30 metrów od siebie, a połączenia VoIP są bezproblemowo realizowane do 5 "przeskoczeń" (chodzi o liczbę urządzeń, za pośrednictwem których przekazywane jest połączenie między rozmówcami). Podczas testów wykorzystywano jednorazowo do 30 urządzeń i nie osiągnięto limitu kanałów dostępnych w ramach protokołu 802.11 (aczkolwiek pomysłodawcy SPAN obawiają się, że przy większej liczbie urządzeń może to nastąpić - ten problem można rozwiązać stosując nowy protokół routingu). Do sieci testowej podłączono też tablet, który miał dostęp do Internetu - dzięki temu wszystkie działające w sieci urządzenia mogły również komunikować się z urządzeniami spoza niej.

Szczegółowe informacje i materiały dotyczące projektu SPAN zostały udostępnione w serwisie Github.com.