Oba satelity zbudują - w ramach międzynarodowego projektu BRITE, skrót od "BRIght Target Explorer Constellation" - Instytuty Polskiej Akademii Nauk Centrum Badań Kosmicznych (CBK) i Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika (CAMK) i Instytut Astronomiczny Uniwersytetu Wrocławskiego (IAUWr). Na realizację projektu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczyło 14,2 mln zł. Mimo, że to tylko 1/600 kosztu teleskopu kosmicznego Hubble-a to od 1989 r. nie było w Polsce większego grantu badawczego w dziedzinie astronomii i badań kosmicznych.

Zbudowane w CBK PAN satelity będą częścią grupy sześciu podobnych obiektów tworzących formację, umieszczoną na orbicie o wysokości 800 km. Ich zadaniem będzie prowadzenie przez kilka lat pomiarów fotometrycznych 286 najjaśniejszych gwiazd na niebie w trybie ciągłym.

Duża dziedzina nauk astronomicznych zajmuje się obecnie badaniem pulsacji gwiazd. Szczególną wagę naukowców zwraca mechanizm konwekcji, czyli transportu energii, który odbywa się w najgorętszych gwiazdach. "Mimo, że jest to ważny w przyrodzie mechanizm i znany fizykom od ponad 100 lat, jednak do tej pory nie mamy jego precyzyjnego matematycznego opisu, nasze badania mogą to zmienić"- twierdzi prof. Aleksander Schwarzenberg-Czerny z Centrum Astronomicznego PAN. Problem polega na tym, że tych pulsacji nie da się zmierzyć z Ziemi. Główną przeszkodę stanowi atmosfera ziemska, która ciągle faluje i tym samym wywołuje zakłócenia. Obserwacje prowadzone z orbity uwierzytelniają te pomiary nawet o kilka rzędów wielkości.

Zaletą polskich satelitów jest stosunkowo niewielka wielkość (sześcian o boku 20 cm) i waga (7 kg). Istotnym dla osiągnięcia prawidłowych wyników pomiarów jest zachowanie bardzo wysokiej precyzji (w trzech osiach) przy stabilizacji satelity na orbicie. Rozwiązania zastosowane w BRITE - pomimo prostej konstrukcji nanosatelity - taką precyzję zapewniają Zainstalowana na satelitach szerokokątna kamera wykona zdjęcia dostatecznie wielu gwiazd bez zakłóconego i nieprzewidzianego wpływu atmosfery.

Jednym z inicjatorów tego przedsięwzięcia jest prof. Sławomir Ruciński z Warszawy, od ponad 30 lat związany z Uniwersytetem w Toronto. Jednym z pierwszych kroków w realizacji BRITE-PL było zawarcie między CBK i CAMK umowy o współpracy naukowej. Jednak kamieniem milowym okazał się przyznany na początku 2010 r. przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego grant. Zbiegł się on w czasie z zaproszeniem polskiego zespołu do Brite Consortium (Austria i Kanada), które tworzyły Uniwersytet w Wiedniu, Politechnika w Grazu, Uniwersytet w Toronto oraz Uniwersytet w Montrealu. Polscy naukowcy otrzymali ofertę współpracy naukowej a inżynierowie zbudowanie dwóch satelitów.

Kompletne satelity naukowe, podobnie jak Austriacy budujemy pierwszy raz. Stąd za wzór posłuży nam kanadyjski nanosatelita CAN-X 3, zbudowany na University of Toronto, Institute for Aerospace Studies, Space Flight Laboratory (UTIAS-SFL). Opracowanie projektu satelitów to zasługa Kanadyjczyków. Jednak bez dodatkowego polskiego wkładu nie byłoby możliwe dokładne określenie wewnętrznej budowy gwiazd, zwłaszcza w obszarach konwencji ciepła. Polska wiedza teoretyczna oparta została o własne programy komputerowe do symulacji pulsacji gwiazd.

Powodzenie projektu będzie miało znaczenie dla przyszłego udziału polskich naukowców i firm w bardziej skomplikowanych eksperymentach realizowanych przez np. Europejską Agencję Kosmiczną, do której Polska ma ambicję w najbliższej przyszłości należeć. Prof. Schwarzenberg-Czerny wyjaśnia, że "czeka nas nieformalny egzamin dojrzałości, gdyż jeśli ktoś nie zbudował żadnego kompletnego satelity, to nie powierzy mu się w ESA żadnej ważnej funkcji". Korzyścią BRITE będzie to, że zacznie się mówić w Polsce o projektach kosmicznych, o możliwościach dla młodych ludzi i nauki.

Więcej informacji o polskim satelicie na stronie Centrum Badań Kosmicznych PAN.