Telefonia IP pozwala komponować zaawansowane usługi telekomunikacyjne, które potrzebują rozszerzonej sygnalizacji, niezbędnej do organizowania poczty i zapowiedzi głosowych, dostarczania przekazów faksowych oraz identyfikacji rozmówcy wraz z realizacją funkcji używanych w informacyjnych centrach telefonicznych (call center) i kontaktowych (contact center).

Ważną cechą telefonii IP jest umiejętność obsługi połączeń o wymaganym poziomie jakości QoS, uzyskanie właściwej dostępności usług oraz możliwości skalowania przepływności oddzielnie dla głosu i danych.

W telefonii IP realizowanej w sieciach teleinformatycznych wykorzystuje się ten sam mechanizm cyfrowej transmisji głosu jak w VoIP, z przesyłaniem sygnałów przez lokalne i zewnętrzne sieci między oddziałami przedsiębiorstw. Jest to zupełnie inne rozwiązanie od tradycyjnej telefonii TDM, korzystającej z komutacji łączy i dedykowanej analogowej sieci telefonicznej PSTN.

Zastosowanie w telefonii IP otwartych standardów interfejsowych - opartych na protokołach IP, TAPI, XML, SOAP czy SQL - upraszcza ponadto projektowanie nowych aplikacji oraz daje dodatkowe możliwości rozszerzania funkcji systemu. Obecnie są to już nie tylko aplikacje firmowe (konsola recepcjonisty, rejestracja głosu, aplikacje call center czy głosowa obsługa portali), ale też aplikacje wdrażane bezpośrednio przez użytkowników.

Telefonia IP umożliwia połączenie technik przesyłania danych przez łącza komutowane publicznej sieci telefonicznej PSTN z sieciami pakietowymi, takimi jak sieci Internet, intranet, LAN, X.25 czy innymi przystosowanymi do przesyłania danych. W tych rozwiązaniach podstawą wdrażania telefonii IP (VoIP) w centralach IP PABX oraz funkcji centralowych typu IP Centric (całkowicie serwerowa instalacja telefonii IP) są platformy wirtualne VPN (Virtual Private Network), które można konfigurować zależnie od potrzeb klienta. Umożliwiają one tworzenie wirtualnych i skalowanych kanałów łączności między wskazanymi obiektami, którymi mogą być odległe oddziały przedsiębiorstwa, kontrahenci firmy, klienci grupowi bądź nawet indywidualni użytkownicy znajdujący się w odległych od centrali regionach.

Wdrażaniu telefonii IP towarzyszą aplikacje wspomagające (IVR, AVR, ACD czy zintegrowana obsługa wiadomości UMS), udostępniane w cyfrowej infrastrukturze telekomunikacyjnej.

Podstawowymi terminalami głosowej telefonii IP są cyfrowe telefony IP wpinane bezpośrednio do sieci lokalnej LAN. Coraz częściej są to aparaty telefoniczne zasilane przez wydzielone moduły przetwarzania AC/DC(+48 V) instalowane obok telefonu. Od niedawna można je zasilać centralnie z serwerów komunikacyjnych za pośrednictwem specjalnych przełączników instalacyjnych wpinanych do okablowania sieci lokalnej LAN przedsiębiorstwa.

W większości rozwiązań (75% obecnych systemów centralowych IP PABX) do zarządzania siecią stosuje się system SNMP (Simple Network Management Protocol), a jedynie nieliczne korzystają z ogólnego systemu monitorowania. Kluczowym elementem zarządzania pozostaje funkcja logowania (zapis stanu) i tworzenie raportów, które umożliwiają późniejszą analizę pracy systemu w celu podejmowania środków zaradczych do likwidacji zagrożeń (ostrzeżeń i błędów wykrytych w sieci).

Oszczędność celem telefonii IP

Podstawową przyczyną odchodzenia operatorów transmisji głosowych realizowanych przez tradycyjne sieci telefoniczne - na rzecz przekazów przez sieci z protokołem IP - są względy ekonomiczne. Firmy i prywatni klienci konwencjonalnych rozwiązań opartych na komutowaniu kanałów w tradycyjnych centralach TDM zwykle ponoszą wysokie opłaty za międzymiastowe i międzynarodowe rozmowy telefoniczne ze swymi oddziałami lub kontrahentami. Pojawienie się i wdrożenie telefonii IP z wykorzystaniem pakietowej sieci rozległej WAN to obietnica wielokrotnego zredukowania kosztów eksploatacji.

Transmisje głosowe są obecnie powszechnie implementowane zarówno w sieciach o charakterze połączeniowym (ATM), jak też w sieciach rozległych WAN o bezpołączeniowym trybie pracy - charakterystycznym dla transmisji z protokołem IP. Stąd nie maleje zainteresowanie dostawców usług telekomunikacyjnych technologiami transmitującymi głos w pakietach, a więc: VoIP (Voice over IP), VoFR (Voice over Frame Relay) czy VoATM (Voice over ATM), w których dystans między użytkownikami nie jest praktycznie składnikiem kosztów usługi. W tych rozwiązaniach rozmowy telefoniczne wewnątrz firmy i z kooperantami nie są taryfikowane (sieci LAN i VPN), komunikacja ze światem zewnętrznym w ramach strefy telefonicznej osiąga zwykle koszt rozmowy lokalnej (VoIP), a koszt połączeń w relacjach międzymiastowych jest kilkakrotnie niższy od tradycyjnego. Korzystając z aplikacji zainstalowanych na sieciach LAN, współpracujących z serwerowym systemem centralowym IP PABX oraz z aplikacjami serwerów sieci lokalnej, cyfrowy telefon IP (sieć LAN) może całkowicie zastąpić funkcje tradycyjnego aparatu telefonicznego.