Warta zwrócenia uwagi jest również możliwość rozpraszania obliczeń. Obecnie coraz powszechniej daje znać o sobie tendencja do budowania systemów użytkowych opartych o rozproszoną moc obliczeniową elementów składowych systemu (najczęściej mikrokomputerów) w przeciwieństwie do klasycznych systemów opartych o scentralizowaną moc obliczeniową pojedynczego komputera. Ten sposób pozwala na lepsze wykorzystanie mocy całego systemu i, co najważniejsze, pozwala na zwiększenie niezawodności (możliwość redundancji i automatycznej rekonfiguracji). Minimalnym kryterium, jakie powinien spełniać system operacyjny, aby mógł być uznany za system przetwarzania rozproszonego, jest zdolność zdalnego uruchamiania zadań i pełnej kontroli nad nimi oraz pełny dostęp do wszystkich zasobów systemu.

I tu zniecierpliwiony czytelnik może zapytać: co wybrać: UNIX czy NetWare?

Niestety, taka odpowiedź nie padnie, bo paść nie może bez szczegółowej analizy wymagań projektowanego systemu użytkowego. Można co najwyżej uwypuklić pewne cechy obu systemów.

Największą zaletą obydwu systemów jest ich niekwestionowana popularność (w Polsce: olbrzymia - systemu NetWare, znacznie mniejsza - systemu UNIX).

Najbardziej podkreślaną zaletą systemu NetWare jest wykorzystywanie oprogramowania systemu DOS.

Największą zaletą systemu UNIX jest przenośność i dostępność na prawie wszystkich typach komputerów, od IBM PC do Cray'a. System UNIX posłużył za "materiał wyjściowy" do opracowania standardu POSIX (Portable Operating System Interface), który jest chyba najpoważniejszą próbą stworzenia uniwersalnej platformy dla systemów otwartych.

Przyszły użytkownik powinien zdawać sobie również sprawę z pewnych braków i niedoskonałości obu głównych konkurentów. Pamiętajmy więc, że system operacyjny UNIX:

• nie jest systemem dedykowanym dla architektury IBM PC, na której zachowuje się raczej "ociężale"

• wymaga dużej mocy obliczeniowej i rozbudowanej konfiguracji sprzętowej

• nie jest systemem czasu rzeczywistego (brak wywłaszczania zadań w trakcie wykonywania przez nie funkcji systemowych, bardzo długi czas przełączania zadań, itd.).

Z kolei system NetWare, przejmując system DOS jako platformę do uruchamiania programów i komunikacji z użytkownikiem, przejął jego wady i ograniczenia. Nie jest więc ani wielozadaniowy, ani wielodostępny, nie jest też systemem czasu rzeczywistego. Wbrew temu, co napisano w artykule "Unix kontra Novell..." (CW 44/92), NetWare nie jest też systemem przetwarzania rozproszonego (gdyż np. nie ma możliwości zdalnego uruchamiania zadań), jest tylko sieciowym systemem operacyjnym.

Co wobec tego wybrać? - ponowi pytanie skołowany użytkownik. UNIX czy NetWare?

A może są inne systemy?

Każdy, kto śledzi zachodnią prasę informatyczną, może odpowiedzieć na to pytanie twierdząco. Na rynku informatycznym państw zachodnich panuje "pluralizm". Jest tam miejsce dla różnych systemów operacyjnych, w szczególności dla systemów ukierunkowanych na konkretną dziedzinę zastosowań, np. systemy czasu rzeczywistego, systemy bieżącego przetwarzania transakcji, systemy rozproszone, itp.

Wychodząc z analizy wymagań danej dziedziny zastosowań, użytkownik szuka systemu operacyjnego, który najlepiej je spełni i wcale nie musi to być system z czołówki zestawienia podającego liczbę zainstalowanych kopii.

W przypadku naszego kraju takie zestawienie tym bardziej nie oddaje rzeczywistej wartości systemów, gdyż liczba zainstalowanych kopii znacznie różni się od liczby kopii oficjalnie zakupionych. Można zaryzykować twierdzenie, że olbrzymia popularność systemu DOS, a w ślad za nim NetWare, jest m.in. skutkiem braku ochrony prawnej producentów oprogramowania. Na szczęście, zaczyna już funkcjonować w miarę normalny rynek użytkownika, mającego na uwadze przede wszystkim konieczność spełnienia wymagań użytkowych. W takiej sytuacji na pewno znajdzie się u nas miejsce również dla innych systemów operacyjnych, szczególnie tych, które są ukierunkowane na konkretną dziedzinę zastosowań.

Wydaje się na przykład, że dla polskiego rynku zdominowanego przez mikrokomputery rodziny IBM PC dobrą propozycją jest system operacyjny QNX. System ten szczególnie nadaje się do zastosowań czasu rzeczywistego oraz w systemach rozproszonych. Zgodność ze standardem POSIX, efektywna emulacja DOS-u, zintegrowana sieć lokalna i otwartość (TCP/IP, X.25, 3270-SNA, NetBIOS) są wystarczającą gwarancją integracji z obecnymi i przyszłymi systemami informatycznymi. Dla systemów sieciowych taką alternatywą mógłby być popularny w USA Banyan Vines (por. CW nr 46). Lista przykładów jest dość długa.