Protokół SNMP

SNMP (Simple Network Management Protocol) jest najpowszechniejszym protokołem zarządzania siecią, opracowanym początkowo dla sieci lokalnej i później rozszerzonym na połączone sieci TCP/IP, tworzące dzisiejszy Internet. Protokół ten powstał w 1988 r., był poprawiany w 1989 r., a od 1990 r. ma status de facto standardu. Niedostatkiem pierwszej wersji SNMP było nadmierne pochłanianie pasma i niewystarczające bezpieczeństwo. Druga wersja tego protokołu - SNMPv2 - uwzględniała transmisję blokową i mechanizmy bezpieczeństwa, ale skutkiem braku porozumienia w środowiskach normalizacyjnych najpierw ją wstrzymano, a następnie przeorientowano prace na SNMPv3: specyfikacje SNMPv2, zawarte w siedmiu RFC, uzyskały status propozycji standardu SNMPv3. W efekcie SNMPv2 praktycznie nie istnieje, a na SNMPv3 trzeba jeszcze poczekać. Ale trzeba też przyznać, że protokół SNMPv2 nie znalazł zbyt wielu zwolenników.

Stacja zarządzająca ochroną zbiera dane o sieci energetycznej i ważnych stanach zasilacza UPS za pośrednictwem agenta SNMP albo agenta zastępczego - proxy agent, spełniającego funkcje tłumacza poleceń SNMP w przypadku, kiedy urządzenie nie zostało przystosowane do zarządzania standardowego. Agent SNMP jest programem z grupy sterowników instalowanym najczęściej w pamięci adaptera zintegrowanego z zasilaczem. Zbieranie informacji SNMP odbywa się co 5 sekund.

MIB dla UPS

MIB jest znormalizowaną przez IETF bazą obiektów do zawiadywania zasilaczami UPS, opisaną w RFC 1628. Obiekty zostały podzielone na 9 grup: identyfikacji urządzenia - Device Identification Group, baterii - Battery Group, wejścia - Input Group, wyjścia - Output Group, bocznika - Bypass Group, alarmu - Alarm Group, sterowania - Control Group i konfiguracji - Configuration Group. W sumie identyfikują one UPS i wersje oprogramowania, opisują parametry, stany, zmienne sterowania, wyniki testów itp. Na przykład grupa baterii określa jej stan, czas w sekundach, jaki upłynął od chwili przejścia na baterie, i czas w minutach, jaki pozostał do końca autonomii, temperaturę baterii i in.

Producenci dostarczają MIB wraz z zasilaczem. Znormalizowana baza MIB dla określonego zasilacza stanowi ważne ogniwo zarządzania zgodnego z protokołem SNMP. Każde odstępstwo od protokołu komplikuje zarządzanie. Bazę MIB wczytuje się z dyskietki lub dysku CD-ROM albo też kompiluje się kopię bazy MIB wykorzystywanej przez agenta SNMP zasilacza. W sieciach zarządzanych protokołem CMIP przeprowadza się prostą translację MIB/SNMP na MIB/CMIP.

Grupa IETF-3 zdefiniowała również wiele pułapek dla agenta SNMP, jak: niski stan baterii, baterie rozładowane, zasilanie bateryjne, przeciążenie UPS, błąd testu UPS, zasilanie przez bocznik i wiele innych. Pułapki są jedynymi poleceniami, jakie agent SNMP może z własnej inicjatywy przesyłać do aplikacji zarządzającej. W pozostałych sytuacjach agent musi odpowiadać na jej polecenia. Pułapki powinno się ustawiać tylko na ważne dla określonego zasilacza zdarzenia, w przeciwnym razie ich ruch może spowolnić lub nawet załamać cały system zarządzania SNMP.

Oprogramowanie zasilania

Odkąd zasilacze UPS są aktywnymi węzłami sieci informatycznych, o ich ostatecznym wyborze decyduje zdolność integrowania się z systemami zarządzania zasobami sieciowymi. W tych okolicznościach rola oprogramowania staje się coraz ważniejsza, zwłaszcza że efektywna ochrona większych sieci nie jest zbyt prosta. Krążące w sieci pakiety alarmów zawężają jej pasmo, mogą nawet załamać system, a sterowanie przez RS 232 prowadzi w istocie do tworzenia dodatkowej sieci ochrony.

Oprogramowanie wzbogaca usługi zasilaczy. Administrator może poznać historię uszkodzeń i naturę alarmów. Może ustalać priorytety funkcji i wartości parametrów, jak: czasów funkcjonowania na bateriach przed oraz po zamknięciu plików, aplikacji i systemu operacyjnego, czasu dla grupy serwerów czy oddzielnie dla serwera, stacji i drukarki, a nawet zaplanować wyłączenia systemu na święta lub inne dni wolne od pracy. Do ważnych zadań zalicza się też należyte gospodarowanie bateriami akumulatorów, zwłaszcza w większych sieciach, gdzie pewna część serwerów utrzymuje łączność przez 24 godziny na dobę. W krytycznych warunkach energetycznych trzeba przystąpić do bezpiecznego zamykania aplikacji i systemu operacyjnego mniej ważnych serwerów, a następnie do odłączania ich - w trosce o baterie - od sieci zasilającej. Oprogramowanie ochronne umożliwia pełne zoptymalizowanie tych funkcji.

Zasilania nie ominęło zawiadywanie z udziałem technologii webowych. Dostęp do określonych danych odbywa się albo za pośrednictwem HTTP i przeglądarki webowej, albo też HTTP i specjalnego oprogramowania instalowanego na wszystkich urządzeniach objętych monitorowaniem zasilania oraz na serwerze WWW. W pierwszej koncepcji system zbierania i magazynowania informacji nadal opiera się na SNMP, w drugiej nie. O wyborze oprogramowania decyduje nie tylko jego jakość, ale również polityka bezpieczeństwa, jaką musi prowadzić instytucja. Chodzi głównie o tak ważne funkcje jak wyłączanie wszystkich zasilaczy, podsieci, ponowny start itp. Inne funkcje, jak sprawdzanie stanu baterii, obciążenia czy testowanie albo powiadamianie klientów serwera o awarii, nie są krytyczne i można je uważać za prawie standardowe.

Producenci i dystrybutorzy UPS w Polsce

Świat sieciowy zdołał się przekonać, że przyczyna największych strat spowodowanych niespodziewaną utratą cennych danych gromadzonych całymi latami ma swoje źródło w zasilaniu z sieci elektroenergetycznej. Na szczęście nie musieli się do tego przekonywać konstruktorzy i producenci zasilaczy UPS - najważniejszych ogniw bezpiecznego zasilania. Z roku na rok powstają nowe, coraz doskonalsze źródła gwarantowanego napięcia przemiennego: od prawie elektrowni 4 MVA, złożonej z ośmiu jednostek Silcon APC, do ważącego 1 kg EL2 MGE System. Na polskim rynku znalazły się w tym roku zasilacze 18 producentów, w tym trzech krajowych i wszystkich największych na świecie. Lista dystrybutorów bądź producentów i jednocześnie dystrybutorów jest - jak wynika z tabeli Producenci i dystrybutorzy zasilaczy UPS - znacznie obszerniejsza. Zasilacze UPS mają już swoją historię, która nie przynosi ujmy ich twórcom i producentom.