Bezpieczne zasilanie

Normalizacja zasilania

Od 1 stycznia 1994 stosowanie polskich norm jest dobrowolne. Minister w kierowanym przez siebie resorcie może jednak nadać określonym normom status obowiązujących.

Norma powstaje na wniosek Normalizacyjnej Komisji Problemowej. Dzięki najnowszej ustawie o języku polskim wprowadzanie norm europejskich w postaci oryginalnej zostało całkowicie uniemożliwione. Norma europejska musi być przetłumaczona na język polski przez Polski Komitet Normalizacyjny.

Normalizacja instalacji elektrycznych, w tym przeznaczonych do zasilania urządzeń sieci komputerowych LAN i WAN, należy u nas do systemu legislacyjnego budownictwa. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, opublikowana w Dz.U. nr 89 i Dz.U. nr 100 z 1996 r., ujmuje również instalacje elektryczne.

Niektóre normy krajowe i europejskie
  • PN-91/E-5009/02 (IEC-50) – definicje pojęć i charakterystyki instalacji elektrycznej, w tym porażenia prądem, uziemienia, oprzewodowania i in.;
  • PN-91/E-5009/3 (IEC-364) – ogólne charakterystyki instalacji elektrycznych,w tym 5 schematów układów sieci, z których w instalacjach zasilających urządzenia sieci komputerowych można stosować: TN-S, TN-C-S i TT;
  • PN-93/T-42107 (IEC-950) – wymagania bezpieczeństwa dla urządzeń przetwarzania danych i biurowych, zbliżone do EN-60950;
  • EN-50091-1– wymagania ogólne oraz wymagania bezpieczeństwa dla zasilaczy UPS. Norma została podzielona na dwie normy szczegółowe i funkcjonuje łącznie z EN-60950;
  • EN-50091-1-1 – pierwsza z norm szczegółowych EN-50091-1, obejmująca UPS instalowane w pomieszczeniach ogólnie dostępnych;
  • EN-50091-1-2 – druga z norm szczegółowych EN-50091-1, która obejmuje UPSinstalowane w pomieszczeniach wyłącznie wydzielonych, dostępnych jedynie osobom uprawnionym.

Instalacje elektryczne zasilające urządzenia sieci LAN i WAN muszą być zgodne z warunkami technicznymi, opublikowanymi w Dz.U. z 1995 r. nr 10 i Dz.U z 1996 r. nr 45. Same zasilacze UPS nie zostały jeszcze znormalizowane.

Parametry zasilania sinusoidalnie zmiennego

Bezpieczne zasilanie

Przebiegi napięcia i prądu na obciążeniu o charakterze indukcyjnym

Prąd i napięcie elektryczne nie są wektorami w sensie fizycznym, jak na przykład gęstość prądu lub natężenie pola. Niemniej jednak przebiegi sinusoidalne, nazywane też przemiennymi, można przedstawiać na płaszczyźnie za pomocą wektorów wirujących ze stałą prędkością kątową w = 2pf. Moduły tych wektorów są równe amplitudzie napięcia U<sub>m</sub> i prądu I<sub>m</sub>. Każdy przebieg sinusoidalnie zmienny daje się przedstawić za pomocą 3 parametrów: amplitudy, częstotliwości i fazy. Przebiegi o tej samej częstotliwości f mogą się różnić fazą &#966;, czyli innymi słowy sinusoida napięcia może wyprzedzać sinusoidę prądu lub odwrotnie, zależnie od charakteru obciążenia, ale nie mogą się różnić częstotliwością. Charakter obciążenia - pojemnościowy, indukcyjny itd. - wpływa na moce źródła i na jego sprawność. Im większe przesunięcie fazowe, tam gorszy zasilacz. Znaczna część przemysłowych i domowych mierników napięcia i prądu mierzy wartości skuteczne tych wielkości, nie maksymalne.

  • Wartość skuteczna prądu sinusoidalnego - ekwiwalentny prąd stały, który na ustalonym rezystorze i w czasie równym całkowitej krotności okresu T spowoduje wydzielenie się takiej samej ilości ciepła, jak prąd zmienny o amplitudzie Im. Podobnie z wartością skuteczną napięcia o amplitudzie U<sub>m</sub> - jest nią ekwiwalentne napięcie stałe na rezystorze pomiarowym. Wartości te oznacza się wielkimi literami - I, U. Iloraz I<sub>m</sub>/I lub U<sub>m</sub>/U nosi nazwę współczynnika szczytu ksz. Dla przebiegów przemiennych ksz jest równy pierwiastkowi z 2, stąd I = 0,707 I<sub>m</sub> oraz U = 0,707 U<sub>m</sub>. Dla przebiegów trójkątnych k<sub>sz</sub> wynosi ok. 1,73 (pierwiastek z trzech).
  • Bezpieczne zasilanie

    Idea zasilacza UPS

  • Moc bierna - jest to iloczyn trzech czynników: skutecznych wartości napięcia i prądu urządzenia oraz sinusa kąta przesunięcia fazowego - U I sin&#966;. Jednostką tej mocy jest war - VAr, , woltamper reaktancyjny. Na podstawie mocy biernej wylicza się energię bierną. Jeśli energia bierna indukcyjna przekracza poziom ustalony przez zakłady energetyczne, jej odbiorcy powinni płacić za nią niezależnie od rachunku za energię czynną. W impedancji odbiorników przemysłowych, w tym oświetlenia, dominuje indukcyjność. Dlatego odbiorcy energii biernej pojemnościowej są zawsze pożądani.
  • Moc czynna - moc średnia prądu sinusoidalnie zmiennego równa iloczynowi trzech czynników: skutecznych wartości napięcia i prądu urządzenia oraz kosinusa kąta przesunięcia fazowego - U I cos&#966;. Moc czynną pobierają wszystkie urządzenia oprócz idealnych kondensatorów i cewek. Jednostką tej mocy jest wat - W. Na podstawie mocy czynnej, pobieranej w określonym czasie, wylicza się energię elektryczną, za którą odbiorca płaci nieraz bardzo wysokie rachunki.
  • Bezpieczne zasilanie

    Modulacja PWM w falowniku mostkowym

  • Moc pozorna - wielkość charakteryzująca różne źródła i odbiornik prądu zmiennego, np. zasilacze UPS, agregaty czy transformatory, równa iloczynowi wartości skutecznych napięcia i prądu określonego urządzenia. Na podstawie mocy pozornej można określić w przybliżeniu rozmiary urządzenia i cenę, ale nie energię pobraną lub wydzielaną w jakimś przedziale czasu. Z tych względów jednostkę mocy pozornej nazywa się woltamperem, oznaczanym VA. Energetyczne wykorzystanie urządzenia o pewnej mocy pozornej jest najlepsze, kiedy cos&#966; jest bliski jedności.

TOP 200