Skutki ACTA dla IT
-
- Jakub Chabik,
- 14.02.2012
A jednak zarówno lektura samego aktu, jak i próba osadzenia go w polskiej praktyce prawnej prowadzą do następujących wniosków:
- ACTA zaburza równość stron postępowania, faworyzując pośredników kosztem klientów, autorów i postronnych obywateli.
- Otwiera drogę do nadużyć i zaburzenia konkurencji poprzez uprzywilejowanie silnych (organizacyjnie, finansowo, prawnie) podmiotów kosztem słabszych.
- Stwarza mechanizmy do zabezpieczenia roszczenia prowadzące do natychmiastowej likwidacji przedsiębiorstw internetowych i jednocześnie wyłącza odpowiedzialność administracji za takie działania.
- Przerzuca koszty pilnowania prywatnych interesów niektórych podmiotów na barki podatnika.
- Radykalnie zwiększa ryzyko prawne oraz koszty działalności providerskiej.
Jednocześnie ACTA, ze względu na tryb odstąpienia od umowy międzynarodowej (znacznie trudniejszy niż nowelizacji ustaw), stanowi trwałą przeszkodę dla stworzenia modelu ochrony interesów twórców w cyfrowym świecie bardziej zgodnego z duchem czasu niż dwudziestowieczny model reprezentowany przez traktat.
W polskich realiach ACTA prowadzi do radykalnego ograniczenia szans polskiego sektora innowacyjnego i wzmocnienia jego kosztem podmiotów zagranicznych. Konserwuje to "kolonialny model" polskiej informatyki, w którym naszemu krajowi wyznaczono rolę konsumenta technologii i innowacji wymyślanych i rozwijanych gdzie indziej. Jest to dokładnie coś odwrotnego niż wszystkie cele polskiego rządu zapisane w strategiach wieloletnich, gdzie - wprost przeciwnie - stawia się na oryginalną myśl techniczną oraz innowacyjność polskich naukowców i przedsiębiorców.
1.ACTA nadaje uprzywilejowaną pozycję "federacjom i stowarzyszeniom posiadającym zdolność prawną do dochodzenia praw własności intelektualnej", pomijając całkowicie autora. Autor nie będzie mógł dochodzić swoich praw samodzielnie, bez pośrednika - organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
2.ACTA bardzo daleko przesuwa granice działań, które można podjąć w postępowaniu zabezpieczającym, nie tylko przed wyrokiem, ale wręcz przed wysłuchaniem obwinionego. Daje "prawo zastosowania środków tymczasowych bez wysłuchania drugiej strony", co w przypadku małej firmy może oznaczać natychmiastową jej upadłość.
3.ACTA wyłącza odpowiedzialność urzędników - organa ścigania działające na podstawie fałszywego donosu nie poniosą za to żadnej odpowiedzialności.
4.ACTA przerzuca na barki podatnika obowiązek pilnowania naruszeń prawa autorskiego oraz angażuje aparat państwowy do pilnowania prywatnych interesów wyłącznie określonej grupy podmiotów i towarów.
5.ACTA nakazuje "dostawcy usług internetowych niezwłoczne ujawnienie posiadaczowi praw informacji wystarczających do zidentyfikowania abonenta". Na wypadek, gdyby provider nie był odpowiednio chętny do współpracy, może zostać ukarany za "pomocnictwo".
6.ACTA zawiera obowiązek gromadzenia "danych statystycznych i innych stosownych informacji". W konsekwencji oznacza to dodatkowe koszty dla operatorów oraz zagrożenie dla ochrony danych wrażliwych.
7.ACTA wprowadza zakaz rozpowszechniania technologii, które służą do obchodzenia praw autorskich. Oznacza to, że np. operator platformy hostującej oprogramowanie open source musi oceniać, czy przypadkiem nie służy ono "wyłącznie" albo "głównie" do łamania zabezpieczeń, czy też może ma taki "ograniczony cel".
